၂ဝ၁၃ ခုနွစ္သည္ ၁၉၈၈ ခုနွစ္ ရွစ္ေလးလံုးျပည္သူ႕ဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပံုၾကီး၏ ေငြရတုနွစ္ပတ္လည္နွစ္ျဖစ္သည္။ ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုျပိဳကဲြမႈ၊ ဘာလင္တံတိုင္းၾကီးျဖိဳခ်ခံရမႈတို႔နွင့္အတူ အေရွ႕ဥေရာပတေလွ်ာက္ တစ္ပါတီကြန္ျမဴနစ္အစိုးရမ်ားကို ျဖဳတ္ခ်နိုင္ခဲ့ျပီး၊ စစ္ေနြးေခတ္ကို နိဂံုးခ်ဳပ္ေစခဲ့ ေသာလူထုလႈပ္ရွားမႈမ်ားကို ဦးေဆာင္လမ္းျပခဲ့သည့္အလား ရွစ္ေလးလံုးျပည္သူ႕ဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပံုၾကီးသည္ ျမန္မာ့သမိုင္းတြင္သာမက၊ ကမၻာ့သမိုင္းတြင္လည္း ဂနၲဝင္ေျမာက္မွတ္တမ္းတင္ခံခဲ့ရသည္။ ေငြရတုတိုင္ခဲ့ျပီျဖစ္ေသာ္လည္း၊ ေအာက္ေျချမန္မာျပည္သူလူထုအမ်ားစုၾကီးသည္ ရွစ္ေလးလံုးျပည္သူ႕ဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပံုၾကီး၏ အသီးအပြင့္ကို တစိုးတစိမွ်သာရရိွခံစားနိုင္ေသးသည္ကို ဝမ္းနည္းဖြယ္သတိျပဳမိသည္။
၁၉၈၇ ခုနွစ္ ေငြစကၠူဴဖ်က္သိမ္းျခင္းနွင့္ဆက္စပ္ေသာေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈ၊ ၁၉၈၈ ခုနွစ္ မတ္လ စက္မႈတကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈ၊ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈ၊ တံတားနီေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈ၊ ၁၉၈၈ ခုနွစ္ ဇြန္လေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈမ်ားသည္ ရွစ္ေလးလံုး ျပည္သူ႕ဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပံုၾကီးဆီသို႔ ဦးတည္ေစခဲ့ေသာ ေတာ္လွန္ေရးေလွကားထစ္မ်ား သို႔မဟုတ္ လတ္တေလာအေၾကာင္းအရင္းမ်ား ျဖစ္သည္။ ရွစ္ေလးလံုးျပည္သူ႕ဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပံုၾကီးကိုျဖစ္ေပၚေစခဲ့ေသာ အဓိကအေၾကာင္းအရင္းမ်ားမွာ စစ္တပ္ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳ တစ္ပါတီအာဏာရွင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္နွင့္ျပည္သူလူထုကိုခြ်တ္ျခံဳက်ေစခဲ့ေသာျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္တို႔ပင္ျဖစ္သည္။
၁၉၆၂ ခုနွစ္ မတ္လ အာဏာသိမ္းပဲြအလြန္ကာလတြင္ ျမန္မာ့နိုင္ငံေရးအခ်ဳိးအေကြ႕ၾကီးတစ္ခုကို သတိျပဳမိသည္။ အဆိုပါအာဏာသိမ္းမႈ၏ေနာက္ပိုင္းတြင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ဥပေဒျပဳေရး နွင့္ တရားစီရင္ေရးမ႑ိုင္ၾကီးသံုးရပ္ကို ရပ္ကြက္ေက်းရြာေအာက္ေျခအဆင့္မွစျပီး၊ ထိပ္ဆံုးအစိုးရ အထိ၊ စစ္တပ္အရာရိွမ်ားက အဆင့္ဆင့္အာဏာသိမ္းယူခဲ့သည္ဟု မွတ္ခ်က္ျပဳနိုင္သည္။ နိုင္ငံေရးပါတီျဖစ္ခဲ့ေသာ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီ ၏ ဗဟိုမွေအာက္ေျခအထိပါတီအဖဲြ႕အစည္းအဆင့္ဆင့္တြင္လည္း အျငိမ္းစားတပ္မေတာ္အရာရိွမ်ားက လႊမ္းမိုးခ်ဳပ္ကိုင္ထားခဲ့သည္။ အစိုးရဝန္ၾကီး ဌာနရံုးမ်ားတြင္လည္း တပ္မေတာ္အရာရိွမ်ားသည္ မိုးက်ေရႊကိုယ္အရာရိွမ်ားျဖစ္လာခဲ့ၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ၁၉၆၂ ခုနွစ္ စစ္တပ္အာဏာသိမ္းမႈသည္ အလံုးစံုအာဏာသိမ္းမႈဟု ေကာက္ခ်က္ျပဳနိုင္သည္။
၁၉၆၂ ခုနွစ္ မတ္လ အာဏာသိမ္းပဲြအလြန္ကာလတြင္ ျမန္မာ့နိုင္ငံေရးအခ်ဳိးအေကြ႕ၾကီးတစ္ခုကို သတိျပဳမိသည္။ အဆိုပါအာဏာသိမ္းမႈ၏ေနာက္ပိုင္းတြင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ဥပေဒျပဳေရး နွင့္ တရားစီရင္ေရးမ႑ိုင္ၾကီးသံုးရပ္ကို ရပ္ကြက္ေက်းရြာေအာက္ေျခအဆင့္မွစျပီး၊ ထိပ္ဆံုးအစိုးရ အထိ၊ စစ္တပ္အရာရိွမ်ားက အဆင့္ဆင့္အာဏာသိမ္းယူခဲ့သည္ဟု မွတ္ခ်က္ျပဳနိုင္သည္။ နိုင္ငံေရးပါတီျဖစ္ခဲ့ေသာ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီ ၏ ဗဟိုမွေအာက္ေျခအထိပါတီအဖဲြ႕အစည္းအဆင့္ဆင့္တြင္လည္း အျငိမ္းစားတပ္မေတာ္အရာရိွမ်ားက လႊမ္းမိုးခ်ဳပ္ကိုင္ထားခဲ့သည္။ အစိုးရဝန္ၾကီး ဌာနရံုးမ်ားတြင္လည္း တပ္မေတာ္အရာရိွမ်ားသည္ မိုးက်ေရႊကိုယ္အရာရိွမ်ားျဖစ္လာခဲ့ၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ၁၉၆၂ ခုနွစ္ စစ္တပ္အာဏာသိမ္းမႈသည္ အလံုးစံုအာဏာသိမ္းမႈဟု ေကာက္ခ်က္ျပဳနိုင္သည္။
စစ္တပ္မွအာဏာသိမ္းမႈနွင့္အတူ၊ အလံုးစံုခိုင္ခန္႔ေအာင္၊ စနစ္တက်တည္ေဆာက္ထားခဲ့သည့္ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီအစိုးရကို အာခံအန္တုရမည့္ကိစၥမွာ နံရံကိုဦးေခါင္းနွင့္တိုက္ရမည့္အေရးျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုအေျခအေနတြင္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားမ်ားသည္ နံရံကို ဦးေခါင္း မ်ားနွင့္တိုက္ခဲ့ၾကသည္။ ဦးေခါင္းတို႔သည္ ေသြးခ်င္းခ်င္းနီေနလင့္ကစား၊ ေက်ာင္းသားတို႔သည္ ရဲရဲဝံ့ဝံ့ နံရံကို ဆက္၍ဆက္၍တိုက္ခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၆၂ ခုနွစ္ ဇူလိုင္ (၇) ရက္ေက်ာင္းသားသမဂၢအေဆာက္အဦျဖိဳခ်ခံရျခင္းနွင့္ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈ၊ ၁၉၆၉ ခုနွစ္ ကြ်န္းဆြယ္ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈ၊ ၁၉၇၄ ခုနွစ္ ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ေဟာင္းဦးသန္႔ဈာပနေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈ၊ ၁၉၇၅ ဆရာၾကီးသခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္းရာျပည့္ေက်ာင္းသား လႈပ္ရွားမႈတို႕သည္ စစ္အာဏာရွင္စနစ္နံရံကို ဦးေခါင္းနွင့္တိုက္ခဲ့ၾကေသာ ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈၾကီးမ်ားပင္ျဖစ္သည္။
ရွစ္ေလးလံုးျပည္သူ႕အေရးေတာ္ပံုၾကီးအေၾကာင္းကိုေျပာလွ်င္၊ ၁၉၆၂ ခုနွစ္၊ ၁၉၆၉ ခုနွစ္၊ ၁၉၇၄ ခုနွစ္၊ ၁၉၇၅ ခုနွစ္ ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈမ်ားကိုျပန္ဆင္ျခင္ရမည္ျဖစ္သည္။
ရွစ္ေလးလံုးျပည္သူ႕အေရးေတာ္ပံုၾကီးအေၾကာင္းကိုေျပာလွ်င္၊ ၁၉၆၂ ခုနွစ္၊ ၁၉၆၉ ခုနွစ္၊ ၁၉၇၄ ခုနွစ္၊ ၁၉၇၅ ခုနွစ္ ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈမ်ားကိုျပန္ဆင္ျခင္ရမည္ျဖစ္သည္။
အဆိုပါေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈမ်ားတြင္ က်ဆံုးခဲ့သူမ်ား၊ ဘဝပ်က္ခဲ့သူမ်ား၊ ပံ့ပိုးကူညီခဲ့ေသာနိုင္ငံေရးပါတီနွင့္အဖဲြ႕အစည္းမ်ား၊ လူပုဂၢိုဳလ္မ်ား၊ နိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားတို႕ကိုလည္း မေမ့မေလ်ာ့ အေလးအနက္တန္ဖိုးထား ဂုဏ္ျပဳရမည္ျဖစ္သည္။
ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီအစိုးရနွင့္လမ္းစဥ္ပါတီအစိုးရတို႕၏ ဘုန္းမီးေနလေတာက္ပေနခိ်န္တြင္ အာခံအန္တုခဲ့ေသာ၊ နံရံကိုေခါင္းနွင့္တိုက္ခဲ့ေသာ ေက်ာင္းသားမ်ား၊ အလုပ္သမားမ်ား၊ ျပည္သူမ်ား၏ ေပးဆပ္မႈမ်ား၊ စြန္႔လႊတ္မႈမ်ားကို မ်က္ေမွာက္ေခတ္နိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားအေနျဖင့္၊ တန္ဖိုးထားအသိအမွတ္ျပဳရန္လည္း အထူးလိုအပ္သည္ဟုမွတ္ခ်က္ျပဳလိုပါသည္။
၁၉၈၈ ခုနွစ္သို႔ တျဖည္းျဖည္းခ်ဥ္းကပ္လာျခင္းနွင့္အတူ၊ လမ္းစဥ္ပါတီအစိုးရ၏ အာဏာနံရံတံတိုင္းမွာလည္း တျဖည္းျဖည္းပြေယာင္းခိ်နဲ႔လာခဲ့သည္။ ျမန္မာျပည္သူလူထု၏တစ္ပါတီအာဏာရွင္စနစ္အေပၚမေက်နပ္မႈမ်ား ျမင့္မားလာေနသည့္တခိ်န္တည္းတြင္၊ လမ္းစဥ္ပါတီအစိုးရ၏ စီမံကိန္းမ်ား၊ စီမံခန္႔ခဲြမႈမ်ားကလည္း အဆံုးစြန္ဖရိုဖရဲျဖစ္လာခဲ့သည္။ ၁၉၈၇ ခုနွစ္ ေငြစကၠူဴေက်ာင္းသား လႈပ္ရွားမႈသည္ နိုင္ငံေရးမီးပြားျဖစ္ခဲ့ျပီး၊ မတ္လေက်ာင္းသားလႈပ္ ရွားမႈသည္ နိုင္ငံေရးမီးစကို ျဖစ္ေစခဲ့ျပီး၊ ဇြန္လေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈ သည္ အာဏာရွင္စနစ္ဆန္႔က်င္ေရးနိုင္ငံေရးမီးေတာက္ အျဖစ္ အသက္ဝင္လာခဲ့သည္ဟုဆိုနိုင္သည္။ ဤသို႔ျဖင့္ ေက်ာင္းသားမ်ား၏ ေခတ္အဆက္ဆက္နံရံကိုေခါင္းနွင့္တိုက္ခဲ့ေသာလႈပ္ရွားမႈမ်ားသည္ ၁၉၈၈ ခုနွစ္ ဇြန္လေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈေနာက္ပိုင္းတြင္ ျပည္သူလူထုၾကီးနွင့္ေပါင္းစပ္နိုင္ခဲ့ျပီး၊ ကမၻာေက်ာ္ ရွစ္ေလးလံုးျပည္သူ႕ဒီမိုကေရစီ အေရးေတာ္ပံုၾကီးကို သမိုင္းေနရာရေစခဲ့သည္။
၁၉၈၈ ခုနွစ္ ဇြန္လေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈေနာက္ပိုင္းတြင္၊ လူထုလႈပ္ရွားမႈအသြင္၊ ျပည္သူ႕အေရးေတာ္ပံုအသြင္သို႔ ဦးတည္လာခဲ့သည့္ အေျခအေနနွင့္အတူ၊ နိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေဟာင္းမ်ား၊ နိုင္ငံေရးသမားေဟာင္းမ်ားသည္လည္း သိသိသာသာတစ္မ်ဳိး၊ မသိမသာတစ္ဖံု ဝင္ေရာက္ ပါဝင္လာခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၈၈ ခုနွစ္၊ ၾသဂုတ္လ (၈) ရက္အလြန္ကာလတြင္၊ လူထုလႈပ္ရွားမႈသည္ လမ္းစဥ္ပါတီအစိုးရ၏အာဏာကြန္ယက္ကို ပုခံုးခ်င္းယွဥ္၊ စီးခ်င္းထိုးနိုင္မည့္အေနအထားသို႔ တစ္စတစ္စေရာက္ရိွလာခဲ့သည္။ ထိုအေျခအေနတြင္ လမ္းစဥ္ပါတီအစိုးရကို စီးခ်င္းထိုးမည့္ ျပည္သူ႕သူရဲေကာင္းတစ္ဦး နိုင္ငံေရးစင္ျမင့္ေပၚသို႔ ေရာက္ရိွလာခဲ့သည္။
ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းကိုေမွ်ာ္လင့္ေနၾကေသာ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကို ျပန္လည္တမ္းတေနၾကေသာ ျမန္မာျပည္သူလူထုျကီးအတြက္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏တစ္ဦးတည္းေသာသမီးျဖစ္သူ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္သည္ ျပည္သူ့သူရဲေကာင္း၊ ျပည္သူ႔ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏နိုင္ငံေရးၾသဇာ၊ အရိွန္အဝါ၊ ပုဂၢိုဳလ္ေရးအရိွန္အဝါတို႔သည္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ထံသို႕ပူးကပ္ဝင္ေရာက္ခဲ့ျပီး၊ ျမန္မာျပည္သူလူထုၾကီးသည္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ဒုတိယလြတ္လပ္ေရးတိုက္ပဲြအတြက္ ဒုတိယေအာင္ဆန္းအသြင္ ပံုေအာေထာက္ခံခဲ့ၾကသည္။ ထိုမွစခဲ့ေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ေတာ္လွန္ေရးခရီးသည္ ယေန႕အခိ်န္တြင္ ကမၻာသိ၊ ျမန္မာသိ ေခါင္းေဆာင္ၾကီး၊ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဆိုသည့္အသီးအပြင့္တစ္ခ်ဳိ႕ေဝဆာေနျပီျဖစ္သည္ဟုမွတ္ခ်က္ျပဳနိုင္သည္။
ရွစ္ေလးလံုးဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပံုနွင့္အလြန္ကာလမ်ားတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ နွင့္ ယခု ၈၈ မို်းဆက္မ်ား (ယခင္ေက်ာင္းသား သမဂၢေခါင္းေဆာင္ေဟာင္းမ်ား)သည္ အလြန္နီးကပ္ေသာမဟာမိတ္ဆက္ဆံေရး အခိုင္အမာရိွခဲ့သည္။ မ်က္ေမွာက္ကာလတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ နွင့္ ၈၈ မ်ဳိးဆက္တို႔အၾကားဆက္ဆံေရးမွာ ေလစိမ္းတိုက္ေနသည္ဟုပင္မွတ္ခ်က္ျပုရမည္ျဖစ္သည္။ နွစ္ဖက္အလွမ္းကြာေဝးမႈသည္ ျမန္မာ့ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးနွင့္အသြင္ကူးေျပာင္းေရးအတြက္ အနုတ္လကၡဏာျပေသာကိစၥျဖစ္သည္။ ထိုကဲ့သို႔ ဆုတ္ယုတ္နစ္နာခဲ့ရေသာျဖစ္စဥ္တစ္ခုကိုလည္း ၁၉၈၈ ခုနွစ္ ရွစ္ေလးလံုးျပည္သူ႕ဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပံုအတြင္းတြင္ သတိျပဳမိခဲ့သည္။
၁၉၈၈ ခုနွစ္ ျပည္သူ႕ဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပံုကာလ တြင္ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီသည္ တစ္ေန႕ထက္တစ္ေန႔ နိုင္ငံေရးအရ ခြ်တ္ျခံဳက်လာခဲ့ျပီး၊ စစ္တပ္ေနာက္ခံျပဳေသာ လမ္းစဥ္ပါတီ၏ ၁၉၇၄ ဖဲြ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒသည္လည္း စာေျခာက္ရုပ္ဥပေဒျဖစ္လာခဲ့သည္။ ထိုစဥ္ကာလ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ေဟာင္းဦးနု၏ ၁၉၄၇ ခုနွစ္ ဖဲြ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒနွင့္အညီ စင္ျပိဳင္အစိုးရဖဲြ႕စည္းခဲ့ျခင္း နွင့္ ၁၉၆၂ ခုနွစ္တြင္ စစ္တပ္မွ အဓၶမသိမ္းယူခဲ့သည့္နိုင္ငံေတာ္အာဏာကို ၁၉၄၇ ခုနွစ္ ဖဲြ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒနွင့္အညီ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ေဟာင္းဦးနုထံ ျပန္လည္အပ္နံွရန္ ေတာင္းဆို ခဲ့ျခင္းတို႕သည္ လမ္းစဥ္ပါတီအစိုးရကို နိုင္ငံေရးအရ ဗ်ဳဟာေျမာက္ထိုးနွက္မႈတစ္ခုျဖစ္ခဲ့သည္ဟု သံုးသပ္နိုင္သည္။ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဦးနု၏ ဗ်ဳဟာေျမာက္ေျခလွမ္းကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အပါအဝင္နိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္အမ်ားစုက စုျပံဳေထာက္ခံမႈမရိွခဲ့သျဖင့္၊ ဦးနု၏ေျခလွမ္းသည္ အားေပ်ာ့ခဲ့ရျပီး၊ စင္ျပိဳင္အစိုးရမွာလည္း ဇာတ္ေမ်ာခဲ့ရသည္။ ဝန္ျကီးခ်ဳပ္ေဟာင္းဦးနုသည္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အပါအဝင္ နိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားနွင့္ စင္ျပိဳင္အစိုးရအစီအစဥ္ကို ျကိုတင္ေဆြးေနြးရန္ ပ်က္ကြက္ခဲ့ျပီး၊ တဖက္နိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားဖက္ကလည္း ဦးနုအေပၚ နိုင္ငံေရးအရ ယံုၾကည္မႈအားနည္းခဲ့သည္ဟု မွတ္ခ်က္ျပဳနိုင္သည္။ ေနာက္ပိုင္း ၾကားျဖတ္အစိုးရဖဲြ႕စည္းေရးလမ္းေၾကာင္းကို ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ ၾကားဝင္ညိွနိႈင္းေဆာင္ရြက္မႈျဖင့္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ ျပင္ဆင္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ေသာ္လည္း၊ အာဏာသိမ္းမႈနွင့္သာရင္ဆိုင္ခဲ့ရသည္။
ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီအစိုးရသည္ နိုင္ငံေရးအရပြင့္လင္းျမင္သာေသာစားပဲြဝိုင္းေဆြးေနြးပဲြမ်ားကို နိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားနွင့္ စနစ္တက်က်င္းပျပီး၊ နိုင္ငံေရးသေဘာတူညီခ်က္တစ္ရပ္ကို ခ်မွတ္နိုင္မည့္လမ္းေၾကာင္းဆီဦးတည္ခဲ့မည္ဆိုလွ်င္၊ စစ္တပ္အာဏာသိမ္းသည့္ဖက္သို႔ ဦးတည္နိုင္ေျခနည္းသည္ဟုသံုးသပ္မိသည္။ တိုင္းျပည္နွင့္ျပည္သူလူထု၏အက်ဳိးစီးပြားကို လက္ေတြ႕က်က်ဦးတည္စဥ္းစားမည္ဆိုလွ်င္၊ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္ လစ္လမ္းစဥ္ပါတီအစိုးရသည္ နိုင္ငံေရးျပႆနာကို နိုင္ငံေရးနည္းအရသာ ေျဖရွင္းေဆာင္ရြက္ခဲ့ရမည္ျဖစ္သည္။
ရွစ္ဆယ့္ရွစ္မ်ဳိးဆက္ဟူသည္ ရွစ္ေလးလံုးျပည္သူ႕ဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပံုၾကီးကို အေၾကာင္းျပဳျဖစ္တည္ခဲ့ေသာ နိုင္ငံေရးမ်ဳိးဆက္ျဖစ္သည္။ လူမႈေရးနွင့္သာေရးနာေရးမ်ဳိးဆက္မဟုတ္သည္မွာ အေသအခ်ာျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ရွစ္ဆယ့္ရွစ္မ်ဳိးဆက္သည္ အလုပ္သမား၊ လယ္သမား၊ ေက်ာင္းသား၊ အသိပညာရွင္၊ အတတ္ပညာရွင္ စသည့္လူ့အဖဲြ႕အစည္းအလႊာအသီးသီးကို ကိုယ္စားျပဳသည္။ ေက်ာင္းသားထုတစ္ခုတည္းကို ကိုယ္စားျပဳျခင္းမဟုတ္သည္မွာ အထင္အရွားျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ေဟာင္းမ်ားအေနျဖင့္၊ ရွစ္ေလးလံုးျပည္သူ႕အေရး ေတာ္ပံုၾကီးကို ေက်ာင္းသားမ်ားကသာ ဦးေဆာင္ခဲ့သည့္ပံုစံေျပာဆိုသံုးသပ္မႈမ်ားကို ဆင္ျခင္သင့္သည္။
ရွစ္ေလးလံုးျပည္သူ႕ဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပံုၾကီးနွင့္လမ္းစဥ္ပါတီအစိုးရဆန့္က်င္ေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ားတြင္ အဓိကေနရာမွ ပါဝင္ခဲ့ေသာ ကြန္ျမဴနစ္ေဟာင္းမ်ားနွင့္ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ(ဗကပ)တို႔ကိုလည္း ရွစ္ေလးလံုးေငြရတုကာလတြင္ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း အသိအမွတ္ျပဳသင့္သည္ဟု ထင္ျမင္မိသည္။ လက္ရိွျမန္မာ့နိုင္ငံေရးတြင္ ကြန္ျမဴနစ္ေၾကာက္ေရာဂါ၊ လက္ဝဲေၾကာက္ေရာဂါ နွင့္ ကြန္ျမဴနစ္တေစၧတို့လႊမ္းျခံဳေနျခင္းမွာ ပြင့္လင္း ျမင္သာေသာနိုင္ငံေရးအခင္းအက်င္းအတြက္ သင့္ေလ်ာ္ေသာအေျခအေနဟု မဆိုနိုင္ေပ။ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးျကိုးပမ္းမႈကာလ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီမ်ား နွင့္ကြန္ျမဴနစ္မ်ား၏ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားကို အသိအမွတ္ျပဳအေလးထားသည့္နည္းတူ၊ ရွစ္ေလးလံုးျပည္သူ႕ဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပံုၾကီးနွင့္လမ္းစဥ္ပါတီ အစိုးရဆန္႔က်င္ေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ားတြင္ စြန့္လႊတ္၊ အနစ္နာခံ ပါဝင္ခဲ့ေသာ ကြန္ျမဴနစ္မ်ားနွင့္ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီတို႔ကို အသိအမွတ္ျပဳတန္ဖိုးထားရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း မီးေမာင္းထိုးျပလိုပါသည္။
ရွစ္ေလးလံုးျပည္သူ႕ဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပံုျကီး၏ ေငြရတုအခါသမယတြင္၊ ၁၉၆၂ ခုနွစ္မွသည္ ယေန႔အခိ်န္အထိ၊ အသက္စြန္႔၊ ကိုယ္က်ဳိးစြန္႔၊ မိသားစုဘဝပ်က္၊ စီးပြားပ်က္ တိုက္ပဲြဝင္ခဲ့ၾကေသာ နိုင္ငံေရးနယ္ပယ္အသီးသီးမွ ရဲေဘာ္အေပါင္းကို အေလးအနက္ဂုဏ္ျပဳရမည္ျဖစ္ သည္။ ၁၉၆၂ ခုနွစ္မွ ယေန့အခိ်န္အထိ၊ ေတာ္လွန္ေရးတြင္ အသက္စြန္႔ခဲ့ၾကသူမ်ား၏စာရင္းကို စနစ္တက်မွတ္တမ္းတင္ထားနိုင္ျခင္းမရိွေသးေပ။ တိုင္းျပည္နွင့္ျပည္သူလူထုအက်ဳိးအတြက္ ေခတ္အဆက္ဆက္က်ဆံုးခဲ့ရေသာရဲေဘာ္မ်ား၏ က်န္ရစ္သူမိသားစုမ်ားထံ ဝမ္းနည္းေၾကာင္းသဝဏ္လႊာ မ်ားနွင့္ဂုဏ္ျပဳပန္းျခင္းမ်ား ေပးပို႔နိုင္ျခင္းမရိွေသးေပ။ က်ဆံုးခဲ့ေသာရဲေဘာ္မ်ား၏က်န္ရစ္သူမိသားစုမ်ားနွင့္ပတ္သက္ေသာ မွတ္တမ္းမွတ္ရာမ်ား သည္လည္း ယေန႔အခိ်န္အထိ မျပည့္မစံုျဖစ္ေနဆဲျဖစ္သည္။ သူတို႔၏ေပးဆပ္မႈမ်ားသည္ အခ်ည္းအနီွးမျဖစ္ခဲ့ေသာ္လည္း၊ သူတို႔၏ေပးဆပ္စြန့္လႊတ္မႈမ်ားအေပၚ အသိအမွတ္ျပဳမႈအပိုင္းတြင္အားနည္းေနဆဲျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ရွစ္ေလးလံုးေငြရတုအထိမ္းအမွတ္ကာလတြင္ က်ဆံုးရဲေဘာ္မ်ားနွင့္ က်န္ရစ္မိသားစုမ်ားနွင့္ပတ္သက္ေသာ မွတ္တမ္းမွတ္ရာမ်ားကို စနစ္တက်စုေဆာင္းျပဳစုသင့္ေၾကာင္းလည္း နိႈးေဆာ္လိုပါသည္။
ရွစ္ေလးလံုးျပည္သူ့အေရးေတာ္ပံုၾကီးမွ ေမြးထုတ္ေပးခဲ့ေသာ ေက်ာင္းသားမ်ဳိးဆက္မ်ားျဖစ္သည့္ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ၾကည့္ပါက၊ နိုင္ငံေရးမက်၊ လူမႈေရးမက်၊ စာသမားမက်၊ ကဗ်ာဆရာမက်၊ ပန္းခီ်ဆရာမက်၊ ဟိုလိုလိုဒီလိုလိုဘဝမ်ားတြင္ တစ္ဝဲလည္လည္ျဖစ္ေန သည့္အေပၚ အားမလိုအားမရျဖစ္ေနၾကသည္မွာလည္း ဒုနွင့္ေဒးျဖစ္သည္။ အသက္စြန္႔ခဲ့သူမ်ား၏ ေပးဆပ္မႈအခ်ည္းနီွး မျဖစ္ေရးတြင္ ၈၈ မ်ဳိးဆက္မ်ား၏ ေရွ႕ဆက္မည့္လမ္းကလည္း အေရးၾကီးသည္ဟုမွတ္ခ်က္ျပဳနိုင္သည္။ ေပးဆပ္ခဲ့သူမ်ား၊ ေပးဆပ္ခဲ့သူမ်ား၏မိသားစုမ်ား၊ ဘဝပ်က္ခဲ့သူမ်ား၊ ဘဝပ်က္ခဲ့သူမ်ား၏ မိသားစုမ်ား၊ က်ဆံုးခဲ့သူမ်ား၊ က်ဆံုးခဲ့သူမ်ား၏မိသားစုမ်ား စသူတို႔ကို နိုင္ငံေရးအရ ရင္ကဲြနာက်ေစမည့္လမ္းကို ၈၈ မ်ဳိးဆက္မ်ားအေနျဖင့္၊ လံုးဝမေလွ်ာက္သင့္ေၾကာင္း ထပ္ေလာင္းအၾကံျပဳလိုပါသည္။ နိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲအတြက္ လြန္ခဲ့ေသာ ၂၅ နွစ္က မတည္ခဲ့ေသာလမ္းသည္ နိုင္ငံေရးအက်ဳိးအတြက္သာဆက္လက္ရိွေနရမည္ျဖစ္သည္။ ေခ်ာ္ေတာေငါ့ျပီး၊ အန္ဂီ်အိုလမ္း၊ လူမႈအဖဲြ႕အစည္း လမ္းတို႔ကို ေျပာင္းေလွ်ာက္ခဲ့မည္ဆိုလွ်င္ ထိုထိုမိသားစုမ်ားအတြက္ ရင္ကဲြနာက်ေစမည့္အျပင္၊ သမိုင္းမွတ္တမ္းတြင္လည္း အျပန္ျပန္အလွန္လွန္ ေျဖရွင္းရဖြယ္ရိွေနသည္။
နိဂံုး
အခ်ဳပ္အားျဖင့္ဆိုေသာ္၊ ယေန႔ကာလမွသည္ လြန္ခဲ့ေသာနွစ္ဆယ့္ငါးနွစ္ကို ျပန္ေျပာင္းသံုးသပ္ေသာအခါ၊ ရွစ္ေလးလံုးျပည္သူ့ဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပံုၾကီးတြင္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ေဟာင္းဦးနု၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နွင့္နိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေဟာင္းၾကီးမ်ား စံုစံုညီညီပါဝင္ခဲ့လင့္ကစား၊ ျပည္သူလူထုကို နိုင္ငံေရးအရ ဦးေဆာင္နိုင္မႈအပိုင္းတြင္ အားနည္းခဲ့သည္ဟုမွတ္ခ်က္ျပဳနိုင္သည္။ လမ္းစဥ္ပါတီအစိုးရသည္ နိုင္ငံေရးအရေျဖရွင္းမည့္နည္းကို ေဘးဖယ္ထားခဲ့ျပီး၊ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားကို တစ္ဖက္သတ္ခ်မွတ္လုပ္ေဆာင္ရန္ အားထုတ္ခဲ့ျခင္းသည္လည္း အားနည္းခ်က္ၾကီးတစ္ခုျဖစ္သည္။ လက္ရိွကာလတြင္ လြန္ခဲ့ေသာနွစ္ဆယ့္ငါးနွစ္ကာလ နိုင္ငံေရးအေတြ႕အျကံုမ်ားကို သင္ခန္းစာယူလ်က္၊ ေငြရတုကာလတြင္ နိုင္ငံေရးေပါင္းထုပ္မ်ား မျဖစ္မေနလုပ္သင့္ပါေၾကာင္း ျပည္သူ႔အက်ဳိးေမွ်ာ္နိႈးေဆာ္လိုက္ရပါသည္။
ေဒါက္တာရန္မ်ဳိးသိမ္း
၁၂၊ ဇူလိုင္၊ ၂ဝ၁၃
၁၉၈၈ ခုနွစ္သို႔ တျဖည္းျဖည္းခ်ဥ္းကပ္လာျခင္းနွင့္အတူ၊ လမ္းစဥ္ပါတီအစိုးရ၏ အာဏာနံရံတံတိုင္းမွာလည္း တျဖည္းျဖည္းပြေယာင္းခိ်နဲ႔လာခဲ့သည္။ ျမန္မာျပည္သူလူထု၏တစ္ပါတီအာဏာရွင္စနစ္အေပၚမေက်နပ္မႈမ်ား ျမင့္မားလာေနသည့္တခိ်န္တည္းတြင္၊ လမ္းစဥ္ပါတီအစိုးရ၏ စီမံကိန္းမ်ား၊ စီမံခန္႔ခဲြမႈမ်ားကလည္း အဆံုးစြန္ဖရိုဖရဲျဖစ္လာခဲ့သည္။ ၁၉၈၇ ခုနွစ္ ေငြစကၠူဴေက်ာင္းသား လႈပ္ရွားမႈသည္ နိုင္ငံေရးမီးပြားျဖစ္ခဲ့ျပီး၊ မတ္လေက်ာင္းသားလႈပ္ ရွားမႈသည္ နိုင္ငံေရးမီးစကို ျဖစ္ေစခဲ့ျပီး၊ ဇြန္လေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈ သည္ အာဏာရွင္စနစ္ဆန္႔က်င္ေရးနိုင္ငံေရးမီးေတာက္ အျဖစ္ အသက္ဝင္လာခဲ့သည္ဟုဆိုနိုင္သည္။ ဤသို႔ျဖင့္ ေက်ာင္းသားမ်ား၏ ေခတ္အဆက္ဆက္နံရံကိုေခါင္းနွင့္တိုက္ခဲ့ေသာလႈပ္ရွားမႈမ်ားသည္ ၁၉၈၈ ခုနွစ္ ဇြန္လေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈေနာက္ပိုင္းတြင္ ျပည္သူလူထုၾကီးနွင့္ေပါင္းစပ္နိုင္ခဲ့ျပီး၊ ကမၻာေက်ာ္ ရွစ္ေလးလံုးျပည္သူ႕ဒီမိုကေရစီ အေရးေတာ္ပံုၾကီးကို သမိုင္းေနရာရေစခဲ့သည္။
၁၉၈၈ ခုနွစ္ ဇြန္လေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈေနာက္ပိုင္းတြင္၊ လူထုလႈပ္ရွားမႈအသြင္၊ ျပည္သူ႕အေရးေတာ္ပံုအသြင္သို႔ ဦးတည္လာခဲ့သည့္ အေျခအေနနွင့္အတူ၊ နိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေဟာင္းမ်ား၊ နိုင္ငံေရးသမားေဟာင္းမ်ားသည္လည္း သိသိသာသာတစ္မ်ဳိး၊ မသိမသာတစ္ဖံု ဝင္ေရာက္ ပါဝင္လာခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၈၈ ခုနွစ္၊ ၾသဂုတ္လ (၈) ရက္အလြန္ကာလတြင္၊ လူထုလႈပ္ရွားမႈသည္ လမ္းစဥ္ပါတီအစိုးရ၏အာဏာကြန္ယက္ကို ပုခံုးခ်င္းယွဥ္၊ စီးခ်င္းထိုးနိုင္မည့္အေနအထားသို႔ တစ္စတစ္စေရာက္ရိွလာခဲ့သည္။ ထိုအေျခအေနတြင္ လမ္းစဥ္ပါတီအစိုးရကို စီးခ်င္းထိုးမည့္ ျပည္သူ႕သူရဲေကာင္းတစ္ဦး နိုင္ငံေရးစင္ျမင့္ေပၚသို႔ ေရာက္ရိွလာခဲ့သည္။
ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းကိုေမွ်ာ္လင့္ေနၾကေသာ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကို ျပန္လည္တမ္းတေနၾကေသာ ျမန္မာျပည္သူလူထုျကီးအတြက္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏တစ္ဦးတည္းေသာသမီးျဖစ္သူ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္သည္ ျပည္သူ့သူရဲေကာင္း၊ ျပည္သူ႔ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏နိုင္ငံေရးၾသဇာ၊ အရိွန္အဝါ၊ ပုဂၢိုဳလ္ေရးအရိွန္အဝါတို႔သည္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ထံသို႕ပူးကပ္ဝင္ေရာက္ခဲ့ျပီး၊ ျမန္မာျပည္သူလူထုၾကီးသည္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ဒုတိယလြတ္လပ္ေရးတိုက္ပဲြအတြက္ ဒုတိယေအာင္ဆန္းအသြင္ ပံုေအာေထာက္ခံခဲ့ၾကသည္။ ထိုမွစခဲ့ေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ေတာ္လွန္ေရးခရီးသည္ ယေန႕အခိ်န္တြင္ ကမၻာသိ၊ ျမန္မာသိ ေခါင္းေဆာင္ၾကီး၊ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဆိုသည့္အသီးအပြင့္တစ္ခ်ဳိ႕ေဝဆာေနျပီျဖစ္သည္ဟုမွတ္ခ်က္ျပဳနိုင္သည္။
ရွစ္ေလးလံုးဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပံုနွင့္အလြန္ကာလမ်ားတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ နွင့္ ယခု ၈၈ မို်းဆက္မ်ား (ယခင္ေက်ာင္းသား သမဂၢေခါင္းေဆာင္ေဟာင္းမ်ား)သည္ အလြန္နီးကပ္ေသာမဟာမိတ္ဆက္ဆံေရး အခိုင္အမာရိွခဲ့သည္။ မ်က္ေမွာက္ကာလတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ နွင့္ ၈၈ မ်ဳိးဆက္တို႔အၾကားဆက္ဆံေရးမွာ ေလစိမ္းတိုက္ေနသည္ဟုပင္မွတ္ခ်က္ျပုရမည္ျဖစ္သည္။ နွစ္ဖက္အလွမ္းကြာေဝးမႈသည္ ျမန္မာ့ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးနွင့္အသြင္ကူးေျပာင္းေရးအတြက္ အနုတ္လကၡဏာျပေသာကိစၥျဖစ္သည္။ ထိုကဲ့သို႔ ဆုတ္ယုတ္နစ္နာခဲ့ရေသာျဖစ္စဥ္တစ္ခုကိုလည္း ၁၉၈၈ ခုနွစ္ ရွစ္ေလးလံုးျပည္သူ႕ဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပံုအတြင္းတြင္ သတိျပဳမိခဲ့သည္။
၁၉၈၈ ခုနွစ္ ျပည္သူ႕ဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပံုကာလ တြင္ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီသည္ တစ္ေန႕ထက္တစ္ေန႔ နိုင္ငံေရးအရ ခြ်တ္ျခံဳက်လာခဲ့ျပီး၊ စစ္တပ္ေနာက္ခံျပဳေသာ လမ္းစဥ္ပါတီ၏ ၁၉၇၄ ဖဲြ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒသည္လည္း စာေျခာက္ရုပ္ဥပေဒျဖစ္လာခဲ့သည္။ ထိုစဥ္ကာလ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ေဟာင္းဦးနု၏ ၁၉၄၇ ခုနွစ္ ဖဲြ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒနွင့္အညီ စင္ျပိဳင္အစိုးရဖဲြ႕စည္းခဲ့ျခင္း နွင့္ ၁၉၆၂ ခုနွစ္တြင္ စစ္တပ္မွ အဓၶမသိမ္းယူခဲ့သည့္နိုင္ငံေတာ္အာဏာကို ၁၉၄၇ ခုနွစ္ ဖဲြ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒနွင့္အညီ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ေဟာင္းဦးနုထံ ျပန္လည္အပ္နံွရန္ ေတာင္းဆို ခဲ့ျခင္းတို႕သည္ လမ္းစဥ္ပါတီအစိုးရကို နိုင္ငံေရးအရ ဗ်ဳဟာေျမာက္ထိုးနွက္မႈတစ္ခုျဖစ္ခဲ့သည္ဟု သံုးသပ္နိုင္သည္။ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဦးနု၏ ဗ်ဳဟာေျမာက္ေျခလွမ္းကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အပါအဝင္နိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္အမ်ားစုက စုျပံဳေထာက္ခံမႈမရိွခဲ့သျဖင့္၊ ဦးနု၏ေျခလွမ္းသည္ အားေပ်ာ့ခဲ့ရျပီး၊ စင္ျပိဳင္အစိုးရမွာလည္း ဇာတ္ေမ်ာခဲ့ရသည္။ ဝန္ျကီးခ်ဳပ္ေဟာင္းဦးနုသည္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အပါအဝင္ နိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားနွင့္ စင္ျပိဳင္အစိုးရအစီအစဥ္ကို ျကိုတင္ေဆြးေနြးရန္ ပ်က္ကြက္ခဲ့ျပီး၊ တဖက္နိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားဖက္ကလည္း ဦးနုအေပၚ နိုင္ငံေရးအရ ယံုၾကည္မႈအားနည္းခဲ့သည္ဟု မွတ္ခ်က္ျပဳနိုင္သည္။ ေနာက္ပိုင္း ၾကားျဖတ္အစိုးရဖဲြ႕စည္းေရးလမ္းေၾကာင္းကို ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ ၾကားဝင္ညိွနိႈင္းေဆာင္ရြက္မႈျဖင့္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ ျပင္ဆင္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ေသာ္လည္း၊ အာဏာသိမ္းမႈနွင့္သာရင္ဆိုင္ခဲ့ရသည္။
ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီအစိုးရသည္ နိုင္ငံေရးအရပြင့္လင္းျမင္သာေသာစားပဲြဝိုင္းေဆြးေနြးပဲြမ်ားကို နိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားနွင့္ စနစ္တက်က်င္းပျပီး၊ နိုင္ငံေရးသေဘာတူညီခ်က္တစ္ရပ္ကို ခ်မွတ္နိုင္မည့္လမ္းေၾကာင္းဆီဦးတည္ခဲ့မည္ဆိုလွ်င္၊ စစ္တပ္အာဏာသိမ္းသည့္ဖက္သို႔ ဦးတည္နိုင္ေျခနည္းသည္ဟုသံုးသပ္မိသည္။ တိုင္းျပည္နွင့္ျပည္သူလူထု၏အက်ဳိးစီးပြားကို လက္ေတြ႕က်က်ဦးတည္စဥ္းစားမည္ဆိုလွ်င္၊ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္ လစ္လမ္းစဥ္ပါတီအစိုးရသည္ နိုင္ငံေရးျပႆနာကို နိုင္ငံေရးနည္းအရသာ ေျဖရွင္းေဆာင္ရြက္ခဲ့ရမည္ျဖစ္သည္။
ရွစ္ဆယ့္ရွစ္မ်ဳိးဆက္ဟူသည္ ရွစ္ေလးလံုးျပည္သူ႕ဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပံုၾကီးကို အေၾကာင္းျပဳျဖစ္တည္ခဲ့ေသာ နိုင္ငံေရးမ်ဳိးဆက္ျဖစ္သည္။ လူမႈေရးနွင့္သာေရးနာေရးမ်ဳိးဆက္မဟုတ္သည္မွာ အေသအခ်ာျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ရွစ္ဆယ့္ရွစ္မ်ဳိးဆက္သည္ အလုပ္သမား၊ လယ္သမား၊ ေက်ာင္းသား၊ အသိပညာရွင္၊ အတတ္ပညာရွင္ စသည့္လူ့အဖဲြ႕အစည္းအလႊာအသီးသီးကို ကိုယ္စားျပဳသည္။ ေက်ာင္းသားထုတစ္ခုတည္းကို ကိုယ္စားျပဳျခင္းမဟုတ္သည္မွာ အထင္အရွားျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ေဟာင္းမ်ားအေနျဖင့္၊ ရွစ္ေလးလံုးျပည္သူ႕အေရး ေတာ္ပံုၾကီးကို ေက်ာင္းသားမ်ားကသာ ဦးေဆာင္ခဲ့သည့္ပံုစံေျပာဆိုသံုးသပ္မႈမ်ားကို ဆင္ျခင္သင့္သည္။
ရွစ္ေလးလံုးျပည္သူ႕ဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပံုၾကီးနွင့္လမ္းစဥ္ပါတီအစိုးရဆန့္က်င္ေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ားတြင္ အဓိကေနရာမွ ပါဝင္ခဲ့ေသာ ကြန္ျမဴနစ္ေဟာင္းမ်ားနွင့္ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ(ဗကပ)တို႔ကိုလည္း ရွစ္ေလးလံုးေငြရတုကာလတြင္ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း အသိအမွတ္ျပဳသင့္သည္ဟု ထင္ျမင္မိသည္။ လက္ရိွျမန္မာ့နိုင္ငံေရးတြင္ ကြန္ျမဴနစ္ေၾကာက္ေရာဂါ၊ လက္ဝဲေၾကာက္ေရာဂါ နွင့္ ကြန္ျမဴနစ္တေစၧတို့လႊမ္းျခံဳေနျခင္းမွာ ပြင့္လင္း ျမင္သာေသာနိုင္ငံေရးအခင္းအက်င္းအတြက္ သင့္ေလ်ာ္ေသာအေျခအေနဟု မဆိုနိုင္ေပ။ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးျကိုးပမ္းမႈကာလ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီမ်ား နွင့္ကြန္ျမဴနစ္မ်ား၏ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားကို အသိအမွတ္ျပဳအေလးထားသည့္နည္းတူ၊ ရွစ္ေလးလံုးျပည္သူ႕ဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပံုၾကီးနွင့္လမ္းစဥ္ပါတီ အစိုးရဆန္႔က်င္ေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ားတြင္ စြန့္လႊတ္၊ အနစ္နာခံ ပါဝင္ခဲ့ေသာ ကြန္ျမဴနစ္မ်ားနွင့္ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီတို႔ကို အသိအမွတ္ျပဳတန္ဖိုးထားရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း မီးေမာင္းထိုးျပလိုပါသည္။
ရွစ္ေလးလံုးျပည္သူ႕ဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပံုျကီး၏ ေငြရတုအခါသမယတြင္၊ ၁၉၆၂ ခုနွစ္မွသည္ ယေန႔အခိ်န္အထိ၊ အသက္စြန္႔၊ ကိုယ္က်ဳိးစြန္႔၊ မိသားစုဘဝပ်က္၊ စီးပြားပ်က္ တိုက္ပဲြဝင္ခဲ့ၾကေသာ နိုင္ငံေရးနယ္ပယ္အသီးသီးမွ ရဲေဘာ္အေပါင္းကို အေလးအနက္ဂုဏ္ျပဳရမည္ျဖစ္ သည္။ ၁၉၆၂ ခုနွစ္မွ ယေန့အခိ်န္အထိ၊ ေတာ္လွန္ေရးတြင္ အသက္စြန္႔ခဲ့ၾကသူမ်ား၏စာရင္းကို စနစ္တက်မွတ္တမ္းတင္ထားနိုင္ျခင္းမရိွေသးေပ။ တိုင္းျပည္နွင့္ျပည္သူလူထုအက်ဳိးအတြက္ ေခတ္အဆက္ဆက္က်ဆံုးခဲ့ရေသာရဲေဘာ္မ်ား၏ က်န္ရစ္သူမိသားစုမ်ားထံ ဝမ္းနည္းေၾကာင္းသဝဏ္လႊာ မ်ားနွင့္ဂုဏ္ျပဳပန္းျခင္းမ်ား ေပးပို႔နိုင္ျခင္းမရိွေသးေပ။ က်ဆံုးခဲ့ေသာရဲေဘာ္မ်ား၏က်န္ရစ္သူမိသားစုမ်ားနွင့္ပတ္သက္ေသာ မွတ္တမ္းမွတ္ရာမ်ား သည္လည္း ယေန႔အခိ်န္အထိ မျပည့္မစံုျဖစ္ေနဆဲျဖစ္သည္။ သူတို႔၏ေပးဆပ္မႈမ်ားသည္ အခ်ည္းအနီွးမျဖစ္ခဲ့ေသာ္လည္း၊ သူတို႔၏ေပးဆပ္စြန့္လႊတ္မႈမ်ားအေပၚ အသိအမွတ္ျပဳမႈအပိုင္းတြင္အားနည္းေနဆဲျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ရွစ္ေလးလံုးေငြရတုအထိမ္းအမွတ္ကာလတြင္ က်ဆံုးရဲေဘာ္မ်ားနွင့္ က်န္ရစ္မိသားစုမ်ားနွင့္ပတ္သက္ေသာ မွတ္တမ္းမွတ္ရာမ်ားကို စနစ္တက်စုေဆာင္းျပဳစုသင့္ေၾကာင္းလည္း နိႈးေဆာ္လိုပါသည္။
ရွစ္ေလးလံုးျပည္သူ့အေရးေတာ္ပံုၾကီးမွ ေမြးထုတ္ေပးခဲ့ေသာ ေက်ာင္းသားမ်ဳိးဆက္မ်ားျဖစ္သည့္ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ၾကည့္ပါက၊ နိုင္ငံေရးမက်၊ လူမႈေရးမက်၊ စာသမားမက်၊ ကဗ်ာဆရာမက်၊ ပန္းခီ်ဆရာမက်၊ ဟိုလိုလိုဒီလိုလိုဘဝမ်ားတြင္ တစ္ဝဲလည္လည္ျဖစ္ေန သည့္အေပၚ အားမလိုအားမရျဖစ္ေနၾကသည္မွာလည္း ဒုနွင့္ေဒးျဖစ္သည္။ အသက္စြန္႔ခဲ့သူမ်ား၏ ေပးဆပ္မႈအခ်ည္းနီွး မျဖစ္ေရးတြင္ ၈၈ မ်ဳိးဆက္မ်ား၏ ေရွ႕ဆက္မည့္လမ္းကလည္း အေရးၾကီးသည္ဟုမွတ္ခ်က္ျပဳနိုင္သည္။ ေပးဆပ္ခဲ့သူမ်ား၊ ေပးဆပ္ခဲ့သူမ်ား၏မိသားစုမ်ား၊ ဘဝပ်က္ခဲ့သူမ်ား၊ ဘဝပ်က္ခဲ့သူမ်ား၏ မိသားစုမ်ား၊ က်ဆံုးခဲ့သူမ်ား၊ က်ဆံုးခဲ့သူမ်ား၏မိသားစုမ်ား စသူတို႔ကို နိုင္ငံေရးအရ ရင္ကဲြနာက်ေစမည့္လမ္းကို ၈၈ မ်ဳိးဆက္မ်ားအေနျဖင့္၊ လံုးဝမေလွ်ာက္သင့္ေၾကာင္း ထပ္ေလာင္းအၾကံျပဳလိုပါသည္။ နိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲအတြက္ လြန္ခဲ့ေသာ ၂၅ နွစ္က မတည္ခဲ့ေသာလမ္းသည္ နိုင္ငံေရးအက်ဳိးအတြက္သာဆက္လက္ရိွေနရမည္ျဖစ္သည္။ ေခ်ာ္ေတာေငါ့ျပီး၊ အန္ဂီ်အိုလမ္း၊ လူမႈအဖဲြ႕အစည္း လမ္းတို႔ကို ေျပာင္းေလွ်ာက္ခဲ့မည္ဆိုလွ်င္ ထိုထိုမိသားစုမ်ားအတြက္ ရင္ကဲြနာက်ေစမည့္အျပင္၊ သမိုင္းမွတ္တမ္းတြင္လည္း အျပန္ျပန္အလွန္လွန္ ေျဖရွင္းရဖြယ္ရိွေနသည္။
နိဂံုး
အခ်ဳပ္အားျဖင့္ဆိုေသာ္၊ ယေန႔ကာလမွသည္ လြန္ခဲ့ေသာနွစ္ဆယ့္ငါးနွစ္ကို ျပန္ေျပာင္းသံုးသပ္ေသာအခါ၊ ရွစ္ေလးလံုးျပည္သူ့ဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပံုၾကီးတြင္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ေဟာင္းဦးနု၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နွင့္နိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေဟာင္းၾကီးမ်ား စံုစံုညီညီပါဝင္ခဲ့လင့္ကစား၊ ျပည္သူလူထုကို နိုင္ငံေရးအရ ဦးေဆာင္နိုင္မႈအပိုင္းတြင္ အားနည္းခဲ့သည္ဟုမွတ္ခ်က္ျပဳနိုင္သည္။ လမ္းစဥ္ပါတီအစိုးရသည္ နိုင္ငံေရးအရေျဖရွင္းမည့္နည္းကို ေဘးဖယ္ထားခဲ့ျပီး၊ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားကို တစ္ဖက္သတ္ခ်မွတ္လုပ္ေဆာင္ရန္ အားထုတ္ခဲ့ျခင္းသည္လည္း အားနည္းခ်က္ၾကီးတစ္ခုျဖစ္သည္။ လက္ရိွကာလတြင္ လြန္ခဲ့ေသာနွစ္ဆယ့္ငါးနွစ္ကာလ နိုင္ငံေရးအေတြ႕အျကံုမ်ားကို သင္ခန္းစာယူလ်က္၊ ေငြရတုကာလတြင္ နိုင္ငံေရးေပါင္းထုပ္မ်ား မျဖစ္မေနလုပ္သင့္ပါေၾကာင္း ျပည္သူ႔အက်ဳိးေမွ်ာ္နိႈးေဆာ္လိုက္ရပါသည္။
ေဒါက္တာရန္မ်ဳိးသိမ္း
၁၂၊ ဇူလိုင္၊ ၂ဝ၁၃