ဂ်ပန္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး႒ာနက အရာရွိတစ္ေယာက္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္အာေဘးရဲ႕ ဟာ၀ိုင္အီ ခရီးစဥ္ကို သမိုင္း၀င္ ပထမဦးဆံုး ခရီးစဥ္ဆိုၿပီး ေျပာလိုက္တဲ့ေနာက္ (သမိုင္း)ပညာရွင္ အသိုင္းအ၀ိုင္းကဒီအခ်က္ဟာ မမွန္ကန္ေၾကာင္း ေ၀ဖန္ေထာက္ျပမႈေတြ ရွိခဲ့တယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ လြတ္လပ္ေရးရကတည္းကစၿပီး ဘက္မလိုက္နဲ႔ၾကားေနေရး ႏိုင္ငံျခားေရး၀ါဒ က်င့္သံုးခဲ့တယ္ဆိုၿပီး ေျပာေျပာေနၾကလို႔ နည္းနည္း အထြန္႔တက္ျပမလို႔ပါ။ ၁၉၄၇ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမွာ မည္သည့္ႏိုင္ငံျခားေရးမူ၀ါဒ က်င့္သံုးမည္ဆိုတာကို ေဖၚျပထားျခင္းမရွိပါ။ ပုဒ္မ ၂၁၁ မွာ - "ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ စစ္မက္ကို ႏိုင္ငံေတာ္၀ါဒ၏ လက္နက္သဖြယ္ အသံုးမျပဳ စြန္႔ပယ္သည္။ ထို႔ျပင္ ႏိုင္ငံျခားႏွင့္ ဆက္ဆံရာ၌ ျပည္ေထာင္စုခ်င္းခ်င္းဥပေဒ၏ သေဘာတရားမ်ားကို က်င့္စဥ္အျဖစ္ျဖင့္ လိုက္နာလက္ခံသည္။"ပုဒ္မ ၂၁၂ တြင္ - "ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ျပည္ေထာင္ခ်င္းခ်င္း တရားမွ်တမႈႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာတို႔ ေစာင့္ေရွာက္အပ္ေသာ က်င့္၀တ္သိကၡာတို႔ကို အေျခခံ၍ ကမာၻ႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ႏိုင္ငံတကာ တို႔ႏွင့္ မိတ္၀တ္မပ်က္ ေပါင္းဖက္ေဆာင္ရြက္ေရးကို၄င္း ေရွ႔ရႈမည္ဟူ၍ ခိုင္ၿမဲေသာ အဓိ႒ာန္ကိုျပဳသည္။"ဟုသာ ပါရွိပါသည္။
တကယ္ေတာ့ ၁၉၅၀ ျပည္ႏွစ္ ပထမ ေလးလပါတ္ ကာလအထိ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံျခားေရးမူ၀ါဒဟာ ၾကားေနေရးနဲ႔ဘက္မလိုက္ေရး မဟုတ္ေသးပါ။ အေနာက္နဲ႔ေပါင္းဖို႔ ႀကိဳးစားတာ မေအာင္ျမင္တဲ့ေနာက္မွ ဘက္မလိုက္ၾကားေနေရး ျဖစ္လာတာပါ။ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏု ၁၄ ဇြန္ ၁၉၄၉ ရက္ေန႔မွာ ပါလီမန္မွာ ေျပာတဲ့မိန္႔ခြန္းမွာ စစ္မဟာမိတ္စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဖို႔ လိုေနၿပီဆိုၿပီးေတာ့ ေျပာခဲ့တယ္။ မ်ားမၾကာမီဘဲ ထိုစဥ္က ဒု၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ႏွင့္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေန၀င္းရယ္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဦးဧေမာင္ရယ္ ဇူလိုင္နဲ႔ ၾသဂုတ္ ၁၉၄၉ခုႏွစ္မွာ ၿဗိတိန္နဲ႔ အေမရိကန္ေရာက္ေတာ့ "ပါစိဖိတ္ေဒသဆိုင္ရာ လံုၿခံဳေရးစာခ်ဳပ္ (Pacific Area Security Pact)"တစ္ခုလုပ္သင့္ေၾကာင္းနဲ႔ အဲ့ဒီမွာ ပါ၀င္ခ်င္ေၾကာင္း ေျပာခဲ့ၾကတယ္။
ေနာက္ေတာ့ ၁၉၅၀ျပည့္ႏွစ္ ေဖေဖၚ၀ါရီလလယ္ (၁၄ရက္ျဖစ္ဖို႔မ်ားတယ္) မွာ ဗို္လ္ခ်ဳပ္ႀကီးေန၀င္းက ဗိုလ္စႀကၤာကို အေမရိကန္သံရံုးက တာ၀န္ရွိသူတစ္ဦးကို သြားေတြ႔ေစၿပီး အေမရိကန္ျပည္ေတာင္စုအေနနဲ႔ စစ္လက္နက္နဲ႔ ပညာရွင္မ်ားအပါအ၀င္ ေရရွည္ကူညီမယ္ဆိုရင္ အေနာက္အုပ္စုနဲ႔ မဟာမိတ္ျပဳဖို႔ လံုး၀အဆင္သင့္ဘဲ - Burma is fully prepared to align with the West if the United States is willing to extend long-term assistance, including military supplies and technicians. - ဆိုၿပီး သြားေျပာခိုင္းတယ္။ [အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာ သံရံုးမွာ သံအမတ္မရွိပါ၊ သံအမတ္အသစ္ David McKendree Key က ဧၿပီလမွ ေရာက္တာပါ။] ဒါနဲ႔ အေမရိကန္သံရံုးက တာ၀န္ရွိသူက ၁၄ ေဖ ၁၉၅၀ ရက္စြဲနဲ႔ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး (Secretary of State) ကို ေၾကးနန္းရိုက္ အစီရင္ခံတယ္။ ၃ရက္အၾကာ - ၁၇ ေဖ ၁၉၅၀ရက္ေန႔ - မွာ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Dean Acheson က ရန္ကုန္ရွိ အေမရိကန္သံရံုးကို ေၾကးနန္းျပန္ရိုက္ၿပီး အကူအညီေပးႏိုင္မည့္ နည္းလမ္းမ်ား ရွာႀကံပါဆိုၿပီး အေၾကာင္းျပန္ခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာ KMT ကိစၥ ေပၚလာၿပီး အေမရိကန္ရဲ႔ ရပ္တည္ခ်က္အေပၚ ျမန္မာအစိုးရက သေဘာမေတြ႔ေတာ့တာကို ေတြ႔လာရတယ္။
ျမန္မာ့ႏိုင္ငံျခားေရး၀ါဒဟာ လြတ္လပ္ေရး ရၿပီးကာစ ကနဦးအပိုင္းမွာ collective security ကိုအေျချပဳတဲ့ ကုလသမဂၢနဲ႔ collective defence ကိုအေျချပဳတဲ့ စစ္ဖက္မဟာမိတ္တစ္ခုခုမွာ ပါ၀င္ထားၿပီး မိမိႏိုင္ငံလံုၿခံဳေရးကို ရယူထားဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့တာ ေတြ႔ရတယ္။ ေနာက္ေတာ့ ကုလသမဂၢကလည္း အားကိုးလို႔မရ၊ စစ္မဟာမိတ္အဖြဲ႔ကလည္း မျဖစ္ႏိုင္ (SEATO ဟာ ၁၉၅၄ခုႏွစ္ အေႏွာင္းပိုင္းမွ ေပၚတာပါ။) ဆိုေတာ့ ၁၉၅၀ျပည္ႏွစ္ အေႏွာင္းပိုင္းေလာက္ကစၿပီး ၾကားေနေရးနဲ႔ဘက္မလိုက္ေရးကို မ႑ိုင္ျပဳလိုက္ရေတာ့တယ္လို႔ ဆိုရမွာပါ။
ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးကတည္းက ၾကားေနေရးနဲ႔ဘက္မလိုက္ေရး ႏိုင္ငံျခားေရး၀ါဒကို စတင္က်င့္သံုးတယ္ဆိုၿပီး - ကိုယ္ေျပာခဲ့တာကို ကိုယ့္ဟာကိုေမ့ၿပီး - ေျပာခဲ့တာ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏုပါ။ ၅ ဧၿပီ ၁၉၆၀ ရက္ေန႔က ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္မွာ ေျပာတဲ့၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ရဲ႔ မိန္႔ခြန္းမွာ "လြတ္လပ္ေရးရကတည္းက positive neutrality and non-alignment"မူ၀ါဒ က်င့္သံုးခဲ့တယ္ဆိုၿပီး ေျပာသြားတာပါ။ ဒါကိုဘဲ ေႏွာင္းလူေတြက ဆက္လက္ၿပီး သံေယာင္လိုက္ေျပာေနၾက တယ္လို႔ထင္ပါတယ္။ သမိုင္းအေထာက္အထားအရဆိုရင္ေတာ့ ၁၉၅၀ျပည္ႏွစ္ ပထမ ေလးလပါတ္ကာလအထိ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ၾကားေနေရးနဲ႔ဘက္မလိုက္ေရး က်င့္သံုး တယ္လို႔ ေျပာလို႔မရပါဘူး။ အေနာက္အုပ္စုနဲ႔ (စစ္)မဟာမိတ္ျပဳခ်င္ခဲ့တာပါ။
