"Bitter Truth"

- ဘဂၤလီကိစၥၾကေတာ့ Humanitarian Aid ေအာက္မွာ။ အမွန္က အစိုးရညံ့လို ့ဒီကိစၥက ပိုရွဳပ္ပိုၾကီးထြားလာတာ...ဘာလုိ ့လဲဆိုေတာ့ ႏိုင္ငံတကာဥပေဒ (international law) အရ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံရဲ ့နယ္နမိတ္အတြင္းမွာေရာက္ရွိေနတဲ့ လူသားတိုင္းအတြက္ ပထမဆုံးတာ၀န္ရွိသူက သက္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံရဲ ့အစိုးရပဲ….။ ဒါကိုသိတဲ့ ခ်မ္းသာတဲ့လူလည္ၾကီးတိုင္းျပည္ေတြက သူတို ့တိုင္းျပည္ထဲကို အ၀င္အထြက္ခက္ေအာင္လုပ္ထားၾကတာ…။ဒါေၾကာင့္ သူတို ့တိုင္းျပည္ေတြထဲကို ဆင္းရဲတဲ့ ႏိုင္ငံေတြက လူေတြ ၀င္ဖို ့ဗီဇာ ခက္တာပဲ..။


- အခုရခိုင္မွာ.. UNHCR တို ့ INGO တို ့၀င္ေရာက္ျခယ္လွယ္ခြင့္ရတာ အစိုးရက သူ ့ဇတ္သူမႏိုင္ေတာ့လို ့...။ ဒီအဖြဲ ့ေတြက သူတို ့ရဲ ့မန္ဒိတ္ (to safeguard the well beings of refugees) နဲ ့လာတာဆိုေတာ့ သူတို ့လုပ္ထုံးလုပ္နည္းအတိုင္းလုပ္ေတာ့… အဲဒီမွာ ခြဲျခားဆက္ဆံတယ္ဆိုျပီးျဖစ္ကုန္တာ..။ ေဒသခံရခိုင္ေတြက ဒုကၡသည္ (Refugee) မဟုတ္ေတာ့ ဘဂၤလီေတြကို ေထာက္ပံသလို ကူညီခ်င္ေတာင္ ကူညီေထာက္ပံ့လို ့မရဘူး...။ သူတို ့ရဲ ့ဘတ္ဂ်က္သုံးစြဲမွဳမွာ သုံးသမွ် ေဒၚလာတိုင္းဟာ မန္းဒိတ္နဲ ့ညီရတယ္....ဥပမာ UNHCR ရဲ ့ပထမဦးစားေပး အုပ္စုက Refugees ေတြျဖစ္ေနေတာ့ ဒီ ဘဂၤလီေတြကိုပဲ ဦးစားေပးေစာင့္ေရွာက္မွာပဲ....ႏွစ္ကုန္လို ့ဘတ္ဂ်က္ကို အလွဴရွင္ဆီ တင္ျပရျပီဆိုရင္…အကဲျဖတ္ျပီဆိုရင္ ဒါနဲ ့ဆုံးျဖတ္တာ...။.သူတို ့က သူ တို ့အလုပ္သူတို ့လုပ္တာ..။.အစိုးရကည့ံ ျပီးျခစားလြန္းေတာ့ ကိုယ့္လူက ဒုကၡသည္ေလာက္မွ လူေမြးလူေရာင္မေျပာင္ေတာ့လို ့ ခြဲျခားဆက္ဆံခံရသလို အလို လိုျဖစ္သြားတာ...

- ဒီလို ကုလသမဂၢနဲ ့ႏိုင္ငံတကာအင္ဂ်ီအိုေတြရဲ ့ေထာက္ပံ့မွဳ စံႏွဳန္း (International Humanitarian Standards) ေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံလိုဆင္းရဲ စုတ္ခ်ာေနတဲ့ ႏိုင္ငံအတြက္ ျမင့္လြန္းေနတာရယ္...ဘဂၤလားလို မြဲတဲ့ႏိုင္ငံအေနနဲ ့ဒီေထာက္ပံ့မွဳေတြက နတ္သုဒၶါျဖစ္ေနတာရယ္က အဓိက အေၾကာင္းပါ..။.ဒါေၾကာင့္ ဒီလိုေထာက္ပံ့မွဳအေပၚဒုကၡသည္ေတြကမွီခိုလာတာကို Moral Hazard လို ့ေခၚတာပဲ…။ Dependency ပဲ..။ ဒါမ်ိဳးက..နာဂစ္မွာလည္း ရွိတာပဲ ...။ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ ့အစည္းေတြရဲ ့လုပ္မွားကိုင္မွားေတြကလည္း အေၾကာင္းတရားတစ္ခုေပါ့…။

- ဒီ ဘဂၤလီေတြကို ျမန္မာအစိုးရကလည္း လက္မခံ သူ ့ႏိုင္ငံ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကလည္း လက္မခံေတာ့ ဘယ္သူက ေစာင့္ေရွာက္မွာလဲ....။ သူတို ့ကလည္း လူေတြေလ...။ လူသားျခင္းစာနာမွဳအကူအညီ (Humanitarian Aids) ဆိုတာ ဒါကိုေျပာတာပဲ...။ ျမန္မာအစိုးရက ည့ံလြန္းေတာ့…သူ ့ႏိုင္ငံသား သူ ့ႏိုင္ငံတာ၀န္က ကိုယ့္ပခုံးေပၚပုံက်လာတာ…။ အမွားက အမွန္ျဖစ္လာတာ...။

- ဒီ ဘဂၤလီေတြကို ေထာက္ပံ့တဲ့ေနရာမွာလည္း ဖြံ ့ျဖိဳးမွဳ သေဘာတရားေတြနဲ ့ေထာက္ပံ့တာပဲ။ ေပးႏိုင္တာက နည္းနည္း ရခ်င္တဲ့သူက မ်ားေနေတာ့ ဘယ္သူ ့ကို ေထာက္ပံ့မွာလည္းဆိုတာ (beneficiary selection) ဆိုတာကိုလုပ္ရတာပဲ..။ ဥပမာ အိမ္ေထာင္စုၾကီးတဲ့ ဘဂၤလီမိသားစုကို ေထာက္ပံ့ျပီး အိမ္ေထာင္စုေသးတဲ့ မိသားစုကို မေထာက္ပ့ံႏိုင္တာမ်ိဳးေပါ့….

- ဒါေပမယ့္…ဒီလို ႏိုင္ငံေရးခိုလွဳံသူ ဒုကၡသည္ေတြ (refugees) နဲ ့ပတ္သက္ရင္ ေထာက္ပံတဲ့အကူအညီ Humanitarian Aid မွာကိုပဲ ၂ မ်ဳိးကြဲသြားတယ္...၁) သမရိုးက် အသက္ရွင္သန္ေရးအတြက္ ေထာက္ပံ့တာ..ဥပမာ WFP က မငတ္ေအာင္ဆန္ေပးတာ…AZG တို ့လို အဖြဲ ့ေတြက က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္ေပးတာမ်ိဳး ..။ ၂) အကာအကြယ္ေပးတာ (protection).။.ဒီ အကာအကြယ္ေပးျခင္း protection မွာက ႏိုင္ငံေရးပါလာတယ္...။ ဥပေဒေတြပါလာတယ္..။.ႏိုင္ငံတကာဥပေဒေတြပါလာတယ္...(International Law) ကိုနားလည္ရတယ္...ဥပမာ..International Refugee Law, International Human Rights Law, Internatonal Humanitarian Law စသျဖင့္...။ အခု ေျပာေနၾကတဲ့ White Card ဆိုတာ အဲဒီ protection ကလာတာ…UNHCR လို အဖြဲ ့က ဒါမ်ိဳးကို အားေပးလွသေပါ့…။ International Human Rights Law မွာက Right to participation လို ့ပါသကိုး..။ မဲေပးခြင့္ ျပဳလိုက္တာ…ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳေတာ့မယ္လို ့ အခ်က္ျပလိုက္တာကိုး…။

- အဲဒီလို Protection ကိစၥဟာ ႏိုင္ငံတကာ ကိစၥျဖစ္လာတဲ့အခါ ...ကိုယ့္အစိုးရ ရဲ ့ကိုင္တြယ္ပုံက ေနရာမက်ရင္ ပိုရွဳပ္ေထြးလာျပီး ကိုယ့္ဇတ္ကိုယ္မႏိုင္ျဖစ္လာေရာ...။ ဘဂၤလီ ျပႆနာ..ဒီေန ့ဒီအေျခအေနေရာက္တာ ကိုယ့္အစိုးရ အသုံးမက် ညံ့ဖ်င္းလို ့ပဲ...။
ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ ့အစည္းေတြကေတာ့ သူ ့မန္းဒိတ္အတိုင္းလုပ္ၾကတာဆိုေတာ့ ႏိုင္ငံေရးခံစားခ်က္နဲ ့ၾကည့္ရင္ ရခိုင္ေတြ၊ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြအတြက္က (biased) ဘက္လိုက္တာပဲ...။ ဒီလိုပဲ...မယ္လ တို ့အုန္းျပန္ ့တို ့မွာရွိတဲ့ ျမန္မာဒုကၡသည္ စခန္းေတြမွာဆိုရင္လည္း ထိုင္းေတြက သူတို ့ကို ဒီအဖြဲ ့ေတြကို ျမန္မာေတြ မႏွစ္ျမိဳ ့သလို သေဘာက်မွာမဟုတ္ဘူး..။ ဒါေပမယ့္ ဘာပဲေျပာေျပာ...ဒီ အဖြဲ ့အစည္းေတြမွာက လူသားျခင္းစာနာမွဳစည္းမ်ဥ္း (Humanitarian Principles) ေတြအတိုင္းလုပ္ၾက ကိုင္ၾကတာ...။ အဲဒီအခါမွာ...ဘက္လိုက္သလိုျဖစ္ကုန္တာပဲ...။

- တကယ္လို ့ သူတို ့ကို သေဘာမက် ထြက္သြားေစခ်င္ရင္ အစိုးရက အဲဒီ ဘဂၤလီေတြကို တာ၀န္ယူႏိုင္လား...ဒါက ေမးစရာျဖစ္လာတယ္..။ တာ၀န္မယူႏိုင္လို ့ဦးသိန္းစိန္ေတာင္ မဟာမင္းၾကီးကို တတိယႏိုင္ငံ ပို ့ေပးဖို ့အေရး ကပ္ျပီးေျပာေသးမင့္ဟာပဲ....။ သန္းနဲ ့ခ်ီေနတဲ့လူေတြကို တရက္ ထမင္း သုံးနပ္ အလကားေကြ်းထားရမယ့္အျပင္ ႏိုင္ငံတကာ လူသားျခင္းဆိုင္ရာစံနွဳန္းနဲ ့အညီေစာင့္ေရွာက္ထားရမွာ....။ အဲသလို လုပ္ႏိုင္လား အရင္ကိုယ့္ဟာကိုယ္ေမးၾကည့္ေပါ့...။ တကယ့္ ႏိုင္ငံသားစစ္စစ္ၾကီးေတြေတာင္ လူေမြးလူေရာင္ေျပာင္ေအာင္မေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္တဲ့ဥစၥာပဲ...။-

- သူ ့ကိုယ္သူေတာင္ ႏိုင္ငံတကာမ်က္ႏွာရေအာင္... ႏိုင္ငံတကာ လူရာ၀င္ဆံ့ေအာင္ အမ်ိဳးမ်ိဳးလုပ္ျပေနရတယ့္ အစိုးရေလ….။ျပႆာနကိုယ္တိုင္က အစိုးရပဲ..။ အစိုးရက ဒီလူေတြဟာ ဥပေဒအရ (၈၂ အရ) ႏိုင္ငံသားအျဖစ္မေပးႏိုင္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံတကာကို ခုိင္ခုိင္မာမာ မေထာက္ျပႏိုင္တာ၊ မလွန္၀ံ့တာ...။ သူကိုယ္တိုင္က တရား၀င္တဲ့ အစိုးရ (legitimacy) ျဖစ္ဖို ့ႏိုင္ငံတကာ ကေထာက္ခံလာေအာင္ မ်က္ႏွာရအာင္ရုန္းကန္ေနရတာကိုး..။

- ဒီ protection မွာပါတာက Right to citizenship, right to participation, right to free movement စသျဖင့္ လူ ့အခြင့္အေရး ျပ႗ာန္းခ်က္ေတြလာတာကိုး..။ အမွန္က ဒီအခြင့္အေရးေတြက ႏိုင္ငံသား (citizen) အခြင့္အေရးေတြ..။ အစိုးရကိုယ္တိုင္က တရား၀င္အစိုးမဟုတ္ဘဲ.. ႏိုင္ငံတကာအလယ္မွာ လူရာ၀င္ဖို ့ရုန္းကန္ေနရေတာ့..."ဒီအခြင့္အေရးေတြကို ဘဂၤလီေတြကိုမေပးႏိုင္ပါဘူး...ႏိုင္ငံသား မဟုတ္လို ့ပါ လို ့ မာမာတင္းတင္းမျငင္းရဲဘူး..။ သက္ေသအေထာက္အထားနဲ ့ခိုင္ခို္င္မာမာမေျပာရဲဘူး.."..။ အဓိက လက္သည္တရားခံက အဲဒါပဲ...။ ေခတ္အဆက္ဆက္ အရိုးစြဲလာတဲ့ ျခစားမွဳက ထပ္ေဆာင္းလိုက္ေတာ့ ....အ၀ီစိထိေရာက္သြားေတာ့တာေပါ့...။ ဒါကို ႏိုင္ငံေရးကစားကြက္အျဖစ္ ပုံေဖၚလာတဲ့ ဦးတည္ခ်က္ကေတာ့ "မိုက္မဲမွဳကမ္းကုန္တယ္"ေျပာရုံမွအပ အျခားမရွိပဲ...

- အခု ဘဂၤလီျပႆနာက ဒုတိယပိုင္း Protection မွာအဓိကပဲ…။ ႏိုင္ငံသား ရဲ ့အခြင့္အေရး citizenship right ကိုေပးၾကည့္လိုက္…။.အဲဒီ ကုလသမဂၢအပါအ၀င္ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ ့ေတြက "က"ျပီးေတာင္ ထြက္သြားမွာ..။ ဘတ္ဂ်က္ေတြကို အျခားေနရာေတြမွာ သုံးႏိုင္မွာမို ့....။ အဲ မေပးႏို္င္ဘူးလား…ဒီ သန္းခ်ီေနတဲ့ လူေတြကို ဘယ္လိုေကြ်းေမြး ေစာင့္ေရွာက္မလဲဆိုတာ စဥ္းစား…။ ဒါ လုပ္ႏိုင္မွ တကယ္ မ်ိဳးေစာင့္ရာ ၊ မ်ိဳးခ်စ္ရာ ေရာက္မယ္….

By

Athenian Ahnyarthar