ဖဲြ႔စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒျပင္ဆင္ေရး (သုိ႔)အရပ္ဘက္ စစ္ဘက္ဆက္ဆံေရး
အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ ႏွင့္ ၈၈မ်ဳိးဆက္တုိ႔ရဲ့ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရး အတြက္ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ သေဘာတူညီမူ႔ရဲ့ ေနာက္ဆက္တဲြအျဖစ္ ေမလရဲ့ ဒုတိယအပတ္ မႏၲေလးျမဳိ႕မွာ လူထုေဟာေျပာပဲြ တစ္ပဲြကုိ ႏုိင္ငံေရးအင္အားစုၾကီး ႏွစ္ရပ္က ပူးေပါင္း စီစဥ္ေနၾကတာကုိ မီဒီယာေတြမွာ ဖတ္လုိက္ရပါတယ္။
တစ္ခ်ိန္ တည္းမွာ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ဥကၠဌ သူရဦးေရႊမန္းကလည္း လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ အားလုံးလုိလုိကလည္း အေျခခံဥပေဒကုိ ျပင္ဆင္ဖုိ႔ ဆႏၵရွိၾကပါတယ္လုိ႔ ေက်ာက္ျဖဴ ညီလာခံပိတ္ပဲြမွာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိသြားပါတယ္။
ေရွ႕ဆက္ျပီးလည္း ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရး ဇာတ္ခုံ စင္ျမင့္မွာ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရး ေတာင္းဆုိသံေတြ ခပ္စိတ္စိတ္ ေတြ႔လာရဖြယ္ ရွိေနပါတယ္။ဒီမုိကေရစီ စံခ်ိန္စံညႊန္း နဲ႔ ယွဥ္ရင္ ေပမွီေဒါက္မွီ မရွိတဲ့ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ဖုိ႔ဆုိရင္ ႏုိင္ငံေရးအင္အားစုေတြ လူထုရဲ့ အသံေတြနည္းတူ တစ္ျခား အေရးၾကီးတဲ့ မ်က္ႏွာစာတစ္ဘက္ က်န္ရွိပါေသးတယ္။
အဲဒီစာမ်က္ႏွာကုိ မေက်ာ္ႏုိင္ရင္ ေတာင္းဆုိမူ႔ေတြ အသံေတြ ဘယ္ေလာက္က်ယ္ေနပါေစ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရး ပန္းတုိင္ကုိ ေရာက္ရွိေအာင္ျမင္ဖုိ႔ အခက္အခဲ အၾကပ္အတည္းေတြ ေတြ႔လာရနုိင္ပါတယ္။
အဲဒီေက်ာ္ျဖတ္ရမယ့္ စာမ်က္ႏွာ တစ္ရပ္ကေတာ့ သမုိင္းနဲ႔ခ်ီ ယုိယြင္းလာခဲ့တဲ့ စစ္ဘက္ အရပ္ဘက္ဆက္ဆံေရး အားေကာင္းခုိင္မာေရး ျဖစ္ပါတယ္။အဲဒီအရပ္ဘက္စစ္ဘက္ ဆက္ဆံေရးသာ ေျပလည္အားေကာင္း ခုိင္မာလာခဲ့ရင္ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးဟာ အထိအခုိက္ အပြန္းအပဲ့ မရွိဘဲ သက္ေတာင့္သက္သာ ပန္းတုိင္ကုိ ေရာက္ရွိသြားႏုိင္တယ္လုိ႔ ယူဆမိပါတယ္။
စစ္ဘက္အရပ္ဘက္ ဆက္ဆံေရး အေၾကာင္း စဥ္းစားမိရင္ေငြတစ္မတ္ နဲ႔ ငါးေၾကာင္းေခါင္း တက္ကုိင္ေနသလုိမ်ား ျဖစ္ေနမလား ေတြးမိပါတယ္။ျဖတ္သန္းမူ႔ အေတြ႔အၾကဳံ ဗလာနတၲိ ေလ့လာအားထုတ္မူ႔က သုညသာသာ နဲ႔ သိပ္ခက္ခဲနက္နဲ ဘာသာရပ္ကုိ အရပ္ဘက္စစ္ဘက္ ဆက္ဆံေရးကုိ တီးေခါက္ၾကည့္တဲ့အခါ လဲြမွားမူ႔ေတြ မွားယြင္းမူ႔ေတြ လုိအပ္မူ႔ေတြနဲ႔ တင္းၾကမ္းျပည့္ႏွက္ ေနႏုိင္ပါတယ္။
အဲဒီလုိအဘက္ဘက္က အစစအရာရာ ခ်ြတ္ျခဳံက်ေနေပမယ့္ ျပည့္စုံကုံလုံေနတဲ့အရာကေတာ့ စစ္ဘက္ အရပ္ဘက္ဆက္ဆံေရး ေကာင္းမြန္တုိးတက္ေစလုိတဲ့ ေစတနာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။အဆုိပါ ေစတနာက ဦးေဆာင္ျပီး အခုစာစုေလးကုိ ေရးသားလုိက္ရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ပထမဆုံး စစ္ဘက္ အရပ္ဘက္ဆက္ဆံေရး က်ြမ္းက်င္ ပညာရွင္ေတြရဲ့ စစ္ဘက္ အရပ္ဘက္ ဆက္ဆံေရး ဘယ္လုိအခ်ိန္မွာ အထူးေကာင္းမြန္သလဲ ဆုိတဲ့သုံးသပ္ခ်က္နဲ႔ စဖြင့္ခ်င္ပါတယ္။
တုိင္းျပည္တစ္ခု ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ဟာ ျပည္ပျခိမ္းေျခာက္မူ႔တစ္ရပ္ နဲ႔ ထင္ထင္ရွားရွား ရင္ဆုိင္ၾကဳံေတြ႔ေနရခ်ိန္မွာ စစ္ဘက္ အရပ္ဘက္ ဆက္ဆံေရးသိပ္ကုိ ေကာင္းမြန္တယ္လုိ႔ ဆုိၾကပါတယ္။
ဥပမာ အျဖစ္ စစ္ေရးကာလကအေမရိကနဲ႔ ဆုိဗီယက္ နုိင္ငံအသီးသီးရဲ့ အရပ္ဘက္ စစ္ဘက္ ဆက္ဆံေရးကုိ ညႊန္းဆုိပါတယ္။ေျမာက္ကုိရီးယား ျခိမ္းေျခာက္မူ႔ကုိ ရင္ဆုိင္ေနရတဲ့ ေတာင္ကုိရီးယား တရုတ္ျပည္မၾကီးရဲ့ မ်က္ေစာင္းထုိးခံေနရတဲ့ တရုတ္တုိင္ေပတုိ႔မွာ စစ္ဘက္ အရပ္ဘက္ ဆက္ဆံေရးေကာင္းမြန္ဟန္ခ်က္ညီတာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။
ဒီအဆုိျပဳခ်က္ကုိ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံ အေပၚတင္ျပီး စဥ္းစားၾကည့္ရင္ တုိင္းတပါးက်ြန္ဘဝက လြတ္ေျမာက္ဖုိ႔ ၾကဳိးစားစဥ္မွာ စစ္ဘက္ အရပ္ဘက္ဆက္ဆံေရး ေကာင္းမြန္တယ္ဆုိတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
ျပည္ပျခိမ္းေျခာက္မူ႔နဲ႔ ဆန္႔က်င္ဘက္ ျပည္တြင္းျခိမ္းေျခာက္မူ႔ ရင္ဆုိင္ေနရတဲ့ တုိင္းျပည္ေတြမွာေတာ့ အရပ္ဘက္ စစ္ဘက္ ဆက္ဆံေရး အလြန္ဆုိးဝါးတယ္လုိ႔ ပညာရွင္ေတြက ပုံစံျပဳထားပါတယ္။
အဲဒီပုံစံဟာ လြတ္လပ္ေရးရျပီး ျမန္မာတုိ႔နဲ႔ လြန္စြာတူျပီး စစ္ဘက္ အရပ္ဘက္ဆက္ဆံေရးလည္း ဆုိးဝါးနိမ့္က် လွပါတယ္။
ဒီပုံစုံႏွစ္ခုကုိ အႏွစ္ခ်ဳပ္ၾကည့္ရင္ တုိင္းျပည္တစ္ျပည္ရဲ့ စစ္တပ္ရဲ့ မစ္ရွင္နဲ႔ အခန္းကဏၭဟာ ျပည္ပေလာ ျပည္တြင္းမွာလား ခဲြျခားျပီး အဆုိပါတုိင္းျပည္ရဲ့ စစ္ဘက္အရပ္ဘက္ ဆက္ဆံေရးကုိ ေစာေၾကာ ေဝဖန္ႏုိင္တာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။
ျမန္မာ့ အရပ္ဘက္ စစ္ဘက္ဆက္ဆံေရး ပ်က္စီးရျခင္း အဓိကအေၾကာင္းအရင္းကေတာ့ ႏုိင္ငံေရးမွာ စစ္ဘက္ဆုိင္ရာ အုပ္စုေတြ နက္နက္ရူိင္းရူိင္းပါဝင္ေနျခင္းေၾကာင့္လုိ႔ အႏွစ္ခ်ဳပ္ဆုိႏုိင္ပါတယ္။ဒါေပမယ့္ ႏုိင္ငံေရးမွာစစ္ဘက္ပါဝင္ေနရျခင္းမွာ အရပ္ဘက္ ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ့ အရည္အခ်င္းညံ့ဖ်င္းမူ႔နဲ႔ သူတုိတေတြရဲ့ ပေယာဂေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္ဆုိတာကုိလည္း ေလ့လာေတြ႔ရွိႏုိင္ပါတယ္။အထူးသျဖင့္ လြတ္လပ္ေရးရျပီး အရပ္ဘက္ႏုိင္ငံေရးအီလစ္ေတြရဲ့ ႏုိင္ငံတည္ေဆာက္ေရး ညံ့ဖ်င္းမူ႔ သူတုိ႔အာဏာ သူတုိ႔ႏုိင္ငံေရးစနစ္အတြက္ စစ္ဘက္ကုိ အသုံးခ်ခဲ့မူ႔ေတြက အကဲဆတ္လွတဲ့ အရပ္ဘက္ စစ္ဘက္ဆက္ဆံေရးကုိ ဆုိးဆုိးဝါးဝါး ပ်က္စီးေစခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးမွာ စစ္ဘက္ပါဝင္လာရျခင္း အေၾကာင္းကုိ တန္းစီးရည္တြက္ၾကည့္ရင္ ေအာက္ပါအတုိင္းေတြ႔ႏုိင္ပါတယ္။
၁။ အုိင္ဒီအုိလုိဂ်ီ ျပႆနာ
၂။လူမ်ဳိးစုဆုိင္ရာ ျပႆနာကုိ အေျခခံထားတဲ႔ ျပည္တြင္းစစ္
၃။ျပည္တြင္းမျငိမ္မသက္မူ႔
တုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီအခ်က္ေတြဟာ ျမန္မာစစ္ဘက္ရဲ့ မစ္ရွင္နဲ႔ အခန္းကဏၭကပါဝင္ပတ္သက္ေနရတဲ့ အတုိင္းအတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။စစ္ေအးကာလ လြန္ေျမာက္ျပီးခ်ိန္မွာေတာ့ ျပည္ပျခိမ္းေျခာက္မူ႔က ထင္ထင္ရွားရွား မရွိဘဲ ခပ္ပါးပါးေလးသာ ရွိလာပါေတာ့တယ္။
ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးမွာ စစ္ဘက္ပါဝင္မူ႔ဟာ အထက္ပါအေရးသုံးပါးနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတဲ႔ အတြက္ ႏုိင္ငံေရးမွာစစ္ဘက္ ပါဝင္ပတ္သက္မူ႔ကုိ ေလ်ွာ့ခ် ဖယ္ထုတ္ဖုိ႔ဆုိရင္ အဲဒီအေၾကာင္းတရားေတြကုိ ရွင္းလင္းႏုိင္ရပါ့မယ္။
ကံေကာင္းေထာက္မစြာပဲ ပထမအေၾကာင္းတရား အုိင္ဒီအုိလုိဂ်ီျပႆနာကေတာ့ ဘာလင္တံတုိင္ျပဳိ ဆုိဗီယက္ယူနီယံအေရးနိမ့္ စစ္ေအးကာလျပီးဆုံးျပီး ကမၻာ့ေရစီးထဲမွာေမ်ာပါေပ်ာက္ကြယ္ သြားျပီ ျဖစ္ပါတယ္။ဒုတိယ အေၾကာင္းတရားနဲ႔ တတိယအေၿကာင္းတရားကုိပဲ ဝုိင္းဝန္း အေျဖရွာၾကရုံ က်န္ပါေတာ့တယ္။
ဆုိခဲ့ျပီးတဲ့အတုိင္း စစ္ဘက္ရဲ့ မစ္ရွင္အရ ႏုိင္ငံေရးအာဏာကုိ တာဝန္ယူခဲ့တဲ့အခ်ိန္တြင္းမွာလည္း စီးပြားေရးဖံြ႔ျဖဳိးမူ႔ အက်င့္ပ်က္ျခစားမူ႔ အဂတိလႈိက္စားမူ႔ စတဲ့ လူမူ႔ေရးျပႆနာမ်ား ေတာထလာခဲ့တဲ့အျပင္ တရားဥပေဒစုိးမုိးေရးကုိလည္း ထိထိေရာက္ေရာက္ကုိင္တြယ္ႏုိင္ျခင္း တုိ႔အေပၚ အေျခခံျပီး အရပ္ဘက္ စစ္ဘက္ ဆက္ဆံေရး ဆုိးဆုိးဝါးဝါး ပ်က္စီး သြားခဲ့ပါေတာ့တယ္။
စစ္ဘက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ႔လည္း ႏုိင္ငံတည္ေဆာက္ေရးကုိ မစြမ္းႏုိင္ဘူးလုိ႔ သိလာတဲ့
ဒီေန႔ ဒီအခ်ိန္မွာ ပ်က္စီးသြားခဲ့တဲ့ အရပ္ဘက္ စစ္ဘက္ဆက္ဆံေရးကုိ ျပန္လည္ျပဳျပင္ဖုိ႔ အေရးၾကီးလာျပီ ျဖစ္ပါတယ္။ဒီအတြက္ ပညာရွင္ေတြက အရပ္ဘက္ စစ္ဘက္ဆက္ဆံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ေအာင္ျမင္မူ႔အတြက္ ဆက္စပ္ အေျခအေန သုံးရပ္လုိတယ္လုိ႔ ေဟာကိန္းထုတ္ၾကပါတယ္။
၁။စစ္ဘက္ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္ဝါဒ အားေကာင္းလာေရး ျဖစ္ပါတယ္။ဒီအခ်က္အတြက္ စစ္တကၠသုိလ္ စစ္ေက်ာင္းမ်ားက ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္ ဝါဒကုိစဲြမွတ္သြားေအာင္ သင္ေပးဖုိ႔ လုိပါတယ္။ပညာေရး ခါးရုိးက်ဳိးခဲ့တဲ႔ႏုိင္ငံေတြအတြက္ စစ္ဘက္ အရပ္ဘက္ဆက္ဆံေရးေကာင္းမြန္လွတဲ့ အေမရိကလုိႏုိင္ငံက စစ္ေက်ာင္းေတြက အကူအညီေတြလုိပါတယ္။ႏုိင္ငံတကာမွာၾသဇာၾကီးတဲ့ အရပ္ဘက္ေခါင္းေဆာင္ေတြကသာ ဒီအခ်က္ကုိဝုိင္းဝန္းေပးရင္ တပ္နဲ႔ ယုံၾကည္မူ႔တုိးလာႏုိင္ျပီး တစ္ခ်က္ခုပ္ ႏွစ္ခ်က္ျပတ္ ျဖစ္သြားႏုိင္ပါတယ္။
၂။ႏုိင္ငံေရးနဲ႔စစ္ေရးအီလစ္မ်ား အေျမာ္အျမင္ရွိမူ႔
စစ္ဘက္အရာရွိမ်ားအေနႏွင့္ သူတုိ႔အာဏာရယူစဥ္ အေတြ႔အၾကဳံအရ စီးပြားေရး ႏုိင္ငံေရး လူမူ႔ေရးျပႆနာကုိ မေျဖရွင္းႏုိင္တဲ့အျပင္ အာဏာႏုိင္ငံေရးမွာ ပါဝင္ခဲ့တဲ့အတြက္ တပ္မေတာ္စည္းလုံးမူ႔ စစ္ေရးစြမ္းေဆာင္ရည္နဲ႔ စစ္ေရးစည္းကမ္းေတြ က်ဆင္းေလ်ာ့နည္း ခဲ့တာကုိ နားလည္သေဘာေပါက္ဖုိ႕ လုိသလုိ ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြဘက္ကလည္း ႏုိင္ငံေရးတုိက္ပဲြေတြမွာ တပ္မေတာ္ကုိ ဆဲြသြင္းခဲ့တဲ့အတြက္ ေပးဆပ္ရတဲ့ တန္ဖုိးၾကီးၾကီးေတြကုိ သေဘာေပါက္ဖုိ႔ လုိပါတယ္။
၃။အရပ္ဘက္ စစ္ဘက္ဆက္ဆံေရးေျပာင္းလဲမူ႔မွ ေပၚထြက္လာတဲ့ အက်ဳိးေက်းဇူးမ်ား
ႏုိင္ငံေရးမွာ စစ္ဘက္ပါဝင္မူ႔ကုိေလ်ာ့ခ်လုိက္တာနဲ႔ တစ္ျပဳိင္နက္ လူအခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မူ႔ေတြကုိ ေရွာင္ရွားနုိင္ျခင္း စစ္ဘက္ကလုပ္ကုိင္ေနတဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားကုိ အရပ္ဘက္လဲႊေျပာင္းေပးျခင္းတုိ႔ ေပၚလာပါလိ္မ့မယ္။ဒီအခ်က္ေတြဟာ လူအဖဲြ႔အစည္းအတြင္းမွာ တပ္မေတာ္ကုိ လူခ်စ္လူခင္မ်ားေစတဲ့ အေၾကာင္းေတြလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
စစ္ဘက္ ႏုိင္ငံေရးမွာ ပါဝင္မူ႔ေလ်ွလာတာနဲ႔ ခ်က္ျခင္းဆုိသလုိ အရပ္ဘက္ႏုိင္ငံေရးသမားေတြအေနနဲ႔ ႏုိင္ငံတည္ေဆာက္ေရး စီးပြားေရးဖံြ႔ျဖဳိးမူ႔ တရားဥပေဒစုိးမုိးေရး စတာေတြကုိ အားသြန္ခြန္စုိက္ လုပ္ေဆာင္ရပါ့မယ္။
ဒါ့အျပင္ စစ္ဘက္ အဆင့္ရွိရွိ ေနထုိင္ႏုိင္ေရးအတြက္လည္း အာရုံထားရပါ့မယ္။အေရးၾကီးဆုံက စစ္ဘက္ရဲ့ ေပ်ာက္ဆုံးသြားတဲ့ မစ္ရွင္ အခန္းကဏၭကုိလည္း ပူးေပါင္းရွာေဖြေပးဖုိ႔လုိပါတယ္။
ႏုိင္ငံတကာျငိမ္းခ်မ္းေရးတပ္ဖဲြ႔ေတြမွာ တက္ၾကြစြာပါဝင္ေရး ဒါမွသာ စစ္ေရးစြမ္းရည္လည္းတုိးလာျပီး ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္ စစ္တပ္အေၾကာင္းကုိ နားလည္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္ ကပ္ေဘးၾကီးမ်ား မူးယစ္ေမွာင္ခုိမူ႔ေတြကုိ ရဲတပ္ဖဲြ႔ပူးေပါင္း လုပ္ေဆာင္ေရးတုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ဒီလုိ အဘက္ဘက္က ေထာင့္ေစ႔မွသာ ေနာက္တစ္ၾကိမ္ စစ္ဘက္ပါဝင္ပတ္သက္မူ႔ ႏုိင္ငံေရးမွာ ကင္းရွင္းမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အခုစာစုကုိ အရပ္ဘက္ စစ္ဘက္ ေရးရာ က်ြမ္းက်င္သူ ဟယ္တင္တန္ရဲ့စကားနဲ႔ နိဂုံးခ်ဳပ္ခ်င္ပါတယ္။
အရပ္ဘက္ စစ္ဘက္ ဆက္ဆံေရးနဲ႔ပတ္သက္ေသာ အနာဂတ္ျဖစ္ေပၚတုိးတက္မူ႔မ်ားမွာ ဒီမုိကေရစီ ႏုိင္ငံမ်ားရွိ အရပ္ဘက္ေခါင္းေဆာင္မူ႔ရဲ့ လုပ္ရပ္မ်ားအေပၚ အဓိကတည္မွီလိမ့္မည္ဟု ေကာက္ခ်က္ခ်ခဲ့ပါတယ္ ခင္ဗ်ား။
အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ ႏွင့္ ၈၈မ်ဳိးဆက္တုိ႔ရဲ့ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရး အတြက္ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ သေဘာတူညီမူ႔ရဲ့ ေနာက္ဆက္တဲြအျဖစ္ ေမလရဲ့ ဒုတိယအပတ္ မႏၲေလးျမဳိ႕မွာ လူထုေဟာေျပာပဲြ တစ္ပဲြကုိ ႏုိင္ငံေရးအင္အားစုၾကီး ႏွစ္ရပ္က ပူးေပါင္း စီစဥ္ေနၾကတာကုိ မီဒီယာေတြမွာ ဖတ္လုိက္ရပါတယ္။
တစ္ခ်ိန္ တည္းမွာ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ဥကၠဌ သူရဦးေရႊမန္းကလည္း လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ အားလုံးလုိလုိကလည္း အေျခခံဥပေဒကုိ ျပင္ဆင္ဖုိ႔ ဆႏၵရွိၾကပါတယ္လုိ႔ ေက်ာက္ျဖဴ ညီလာခံပိတ္ပဲြမွာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိသြားပါတယ္။
ေရွ႕ဆက္ျပီးလည္း ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရး ဇာတ္ခုံ စင္ျမင့္မွာ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရး ေတာင္းဆုိသံေတြ ခပ္စိတ္စိတ္ ေတြ႔လာရဖြယ္ ရွိေနပါတယ္။ဒီမုိကေရစီ စံခ်ိန္စံညႊန္း နဲ႔ ယွဥ္ရင္ ေပမွီေဒါက္မွီ မရွိတဲ့ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ဖုိ႔ဆုိရင္ ႏုိင္ငံေရးအင္အားစုေတြ လူထုရဲ့ အသံေတြနည္းတူ တစ္ျခား အေရးၾကီးတဲ့ မ်က္ႏွာစာတစ္ဘက္ က်န္ရွိပါေသးတယ္။
အဲဒီစာမ်က္ႏွာကုိ မေက်ာ္ႏုိင္ရင္ ေတာင္းဆုိမူ႔ေတြ အသံေတြ ဘယ္ေလာက္က်ယ္ေနပါေစ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရး ပန္းတုိင္ကုိ ေရာက္ရွိေအာင္ျမင္ဖုိ႔ အခက္အခဲ အၾကပ္အတည္းေတြ ေတြ႔လာရနုိင္ပါတယ္။
အဲဒီေက်ာ္ျဖတ္ရမယ့္ စာမ်က္ႏွာ တစ္ရပ္ကေတာ့ သမုိင္းနဲ႔ခ်ီ ယုိယြင္းလာခဲ့တဲ့ စစ္ဘက္ အရပ္ဘက္ဆက္ဆံေရး အားေကာင္းခုိင္မာေရး ျဖစ္ပါတယ္။အဲဒီအရပ္ဘက္စစ္ဘက္ ဆက္ဆံေရးသာ ေျပလည္အားေကာင္း ခုိင္မာလာခဲ့ရင္ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးဟာ အထိအခုိက္ အပြန္းအပဲ့ မရွိဘဲ သက္ေတာင့္သက္သာ ပန္းတုိင္ကုိ ေရာက္ရွိသြားႏုိင္တယ္လုိ႔ ယူဆမိပါတယ္။
စစ္ဘက္အရပ္ဘက္ ဆက္ဆံေရး အေၾကာင္း စဥ္းစားမိရင္ေငြတစ္မတ္ နဲ႔ ငါးေၾကာင္းေခါင္း တက္ကုိင္ေနသလုိမ်ား ျဖစ္ေနမလား ေတြးမိပါတယ္။ျဖတ္သန္းမူ႔ အေတြ႔အၾကဳံ ဗလာနတၲိ ေလ့လာအားထုတ္မူ႔က သုညသာသာ နဲ႔ သိပ္ခက္ခဲနက္နဲ ဘာသာရပ္ကုိ အရပ္ဘက္စစ္ဘက္ ဆက္ဆံေရးကုိ တီးေခါက္ၾကည့္တဲ့အခါ လဲြမွားမူ႔ေတြ မွားယြင္းမူ႔ေတြ လုိအပ္မူ႔ေတြနဲ႔ တင္းၾကမ္းျပည့္ႏွက္ ေနႏုိင္ပါတယ္။
အဲဒီလုိအဘက္ဘက္က အစစအရာရာ ခ်ြတ္ျခဳံက်ေနေပမယ့္ ျပည့္စုံကုံလုံေနတဲ့အရာကေတာ့ စစ္ဘက္ အရပ္ဘက္ဆက္ဆံေရး ေကာင္းမြန္တုိးတက္ေစလုိတဲ့ ေစတနာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။အဆုိပါ ေစတနာက ဦးေဆာင္ျပီး အခုစာစုေလးကုိ ေရးသားလုိက္ရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ပထမဆုံး စစ္ဘက္ အရပ္ဘက္ဆက္ဆံေရး က်ြမ္းက်င္ ပညာရွင္ေတြရဲ့ စစ္ဘက္ အရပ္ဘက္ ဆက္ဆံေရး ဘယ္လုိအခ်ိန္မွာ အထူးေကာင္းမြန္သလဲ ဆုိတဲ့သုံးသပ္ခ်က္နဲ႔ စဖြင့္ခ်င္ပါတယ္။
တုိင္းျပည္တစ္ခု ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ဟာ ျပည္ပျခိမ္းေျခာက္မူ႔တစ္ရပ္ နဲ႔ ထင္ထင္ရွားရွား ရင္ဆုိင္ၾကဳံေတြ႔ေနရခ်ိန္မွာ စစ္ဘက္ အရပ္ဘက္ ဆက္ဆံေရးသိပ္ကုိ ေကာင္းမြန္တယ္လုိ႔ ဆုိၾကပါတယ္။
ဥပမာ အျဖစ္ စစ္ေရးကာလကအေမရိကနဲ႔ ဆုိဗီယက္ နုိင္ငံအသီးသီးရဲ့ အရပ္ဘက္ စစ္ဘက္ ဆက္ဆံေရးကုိ ညႊန္းဆုိပါတယ္။ေျမာက္ကုိရီးယား ျခိမ္းေျခာက္မူ႔ကုိ ရင္ဆုိင္ေနရတဲ့ ေတာင္ကုိရီးယား တရုတ္ျပည္မၾကီးရဲ့ မ်က္ေစာင္းထုိးခံေနရတဲ့ တရုတ္တုိင္ေပတုိ႔မွာ စစ္ဘက္ အရပ္ဘက္ ဆက္ဆံေရးေကာင္းမြန္ဟန္ခ်က္ညီတာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။
ဒီအဆုိျပဳခ်က္ကုိ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံ အေပၚတင္ျပီး စဥ္းစားၾကည့္ရင္ တုိင္းတပါးက်ြန္ဘဝက လြတ္ေျမာက္ဖုိ႔ ၾကဳိးစားစဥ္မွာ စစ္ဘက္ အရပ္ဘက္ဆက္ဆံေရး ေကာင္းမြန္တယ္ဆုိတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
ျပည္ပျခိမ္းေျခာက္မူ႔နဲ႔ ဆန္႔က်င္ဘက္ ျပည္တြင္းျခိမ္းေျခာက္မူ႔ ရင္ဆုိင္ေနရတဲ့ တုိင္းျပည္ေတြမွာေတာ့ အရပ္ဘက္ စစ္ဘက္ ဆက္ဆံေရး အလြန္ဆုိးဝါးတယ္လုိ႔ ပညာရွင္ေတြက ပုံစံျပဳထားပါတယ္။
အဲဒီပုံစံဟာ လြတ္လပ္ေရးရျပီး ျမန္မာတုိ႔နဲ႔ လြန္စြာတူျပီး စစ္ဘက္ အရပ္ဘက္ဆက္ဆံေရးလည္း ဆုိးဝါးနိမ့္က် လွပါတယ္။
ဒီပုံစုံႏွစ္ခုကုိ အႏွစ္ခ်ဳပ္ၾကည့္ရင္ တုိင္းျပည္တစ္ျပည္ရဲ့ စစ္တပ္ရဲ့ မစ္ရွင္နဲ႔ အခန္းကဏၭဟာ ျပည္ပေလာ ျပည္တြင္းမွာလား ခဲြျခားျပီး အဆုိပါတုိင္းျပည္ရဲ့ စစ္ဘက္အရပ္ဘက္ ဆက္ဆံေရးကုိ ေစာေၾကာ ေဝဖန္ႏုိင္တာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။
ျမန္မာ့ အရပ္ဘက္ စစ္ဘက္ဆက္ဆံေရး ပ်က္စီးရျခင္း အဓိကအေၾကာင္းအရင္းကေတာ့ ႏုိင္ငံေရးမွာ စစ္ဘက္ဆုိင္ရာ အုပ္စုေတြ နက္နက္ရူိင္းရူိင္းပါဝင္ေနျခင္းေၾကာင့္လုိ႔ အႏွစ္ခ်ဳပ္ဆုိႏုိင္ပါတယ္။ဒါေပမယ့္ ႏုိင္ငံေရးမွာစစ္ဘက္ပါဝင္ေနရျခင္းမွာ အရပ္ဘက္ ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ့ အရည္အခ်င္းညံ့ဖ်င္းမူ႔နဲ႔ သူတုိတေတြရဲ့ ပေယာဂေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္ဆုိတာကုိလည္း ေလ့လာေတြ႔ရွိႏုိင္ပါတယ္။အထူးသျဖင့္ လြတ္လပ္ေရးရျပီး အရပ္ဘက္ႏုိင္ငံေရးအီလစ္ေတြရဲ့ ႏုိင္ငံတည္ေဆာက္ေရး ညံ့ဖ်င္းမူ႔ သူတုိ႔အာဏာ သူတုိ႔ႏုိင္ငံေရးစနစ္အတြက္ စစ္ဘက္ကုိ အသုံးခ်ခဲ့မူ႔ေတြက အကဲဆတ္လွတဲ့ အရပ္ဘက္ စစ္ဘက္ဆက္ဆံေရးကုိ ဆုိးဆုိးဝါးဝါး ပ်က္စီးေစခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးမွာ စစ္ဘက္ပါဝင္လာရျခင္း အေၾကာင္းကုိ တန္းစီးရည္တြက္ၾကည့္ရင္ ေအာက္ပါအတုိင္းေတြ႔ႏုိင္ပါတယ္။
၁။ အုိင္ဒီအုိလုိဂ်ီ ျပႆနာ
၂။လူမ်ဳိးစုဆုိင္ရာ ျပႆနာကုိ အေျခခံထားတဲ႔ ျပည္တြင္းစစ္
၃။ျပည္တြင္းမျငိမ္မသက္မူ႔
တုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီအခ်က္ေတြဟာ ျမန္မာစစ္ဘက္ရဲ့ မစ္ရွင္နဲ႔ အခန္းကဏၭကပါဝင္ပတ္သက္ေနရတဲ့ အတုိင္းအတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။စစ္ေအးကာလ လြန္ေျမာက္ျပီးခ်ိန္မွာေတာ့ ျပည္ပျခိမ္းေျခာက္မူ႔က ထင္ထင္ရွားရွား မရွိဘဲ ခပ္ပါးပါးေလးသာ ရွိလာပါေတာ့တယ္။
ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးမွာ စစ္ဘက္ပါဝင္မူ႔ဟာ အထက္ပါအေရးသုံးပါးနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတဲ႔ အတြက္ ႏုိင္ငံေရးမွာစစ္ဘက္ ပါဝင္ပတ္သက္မူ႔ကုိ ေလ်ွာ့ခ် ဖယ္ထုတ္ဖုိ႔ဆုိရင္ အဲဒီအေၾကာင္းတရားေတြကုိ ရွင္းလင္းႏုိင္ရပါ့မယ္။
ကံေကာင္းေထာက္မစြာပဲ ပထမအေၾကာင္းတရား အုိင္ဒီအုိလုိဂ်ီျပႆနာကေတာ့ ဘာလင္တံတုိင္ျပဳိ ဆုိဗီယက္ယူနီယံအေရးနိမ့္ စစ္ေအးကာလျပီးဆုံးျပီး ကမၻာ့ေရစီးထဲမွာေမ်ာပါေပ်ာက္ကြယ္ သြားျပီ ျဖစ္ပါတယ္။ဒုတိယ အေၾကာင္းတရားနဲ႔ တတိယအေၿကာင္းတရားကုိပဲ ဝုိင္းဝန္း အေျဖရွာၾကရုံ က်န္ပါေတာ့တယ္။
ဆုိခဲ့ျပီးတဲ့အတုိင္း စစ္ဘက္ရဲ့ မစ္ရွင္အရ ႏုိင္ငံေရးအာဏာကုိ တာဝန္ယူခဲ့တဲ့အခ်ိန္တြင္းမွာလည္း စီးပြားေရးဖံြ႔ျဖဳိးမူ႔ အက်င့္ပ်က္ျခစားမူ႔ အဂတိလႈိက္စားမူ႔ စတဲ့ လူမူ႔ေရးျပႆနာမ်ား ေတာထလာခဲ့တဲ့အျပင္ တရားဥပေဒစုိးမုိးေရးကုိလည္း ထိထိေရာက္ေရာက္ကုိင္တြယ္ႏုိင္ျခင္း တုိ႔အေပၚ အေျခခံျပီး အရပ္ဘက္ စစ္ဘက္ ဆက္ဆံေရး ဆုိးဆုိးဝါးဝါး ပ်က္စီး သြားခဲ့ပါေတာ့တယ္။
စစ္ဘက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ႔လည္း ႏုိင္ငံတည္ေဆာက္ေရးကုိ မစြမ္းႏုိင္ဘူးလုိ႔ သိလာတဲ့
ဒီေန႔ ဒီအခ်ိန္မွာ ပ်က္စီးသြားခဲ့တဲ့ အရပ္ဘက္ စစ္ဘက္ဆက္ဆံေရးကုိ ျပန္လည္ျပဳျပင္ဖုိ႔ အေရးၾကီးလာျပီ ျဖစ္ပါတယ္။ဒီအတြက္ ပညာရွင္ေတြက အရပ္ဘက္ စစ္ဘက္ဆက္ဆံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ေအာင္ျမင္မူ႔အတြက္ ဆက္စပ္ အေျခအေန သုံးရပ္လုိတယ္လုိ႔ ေဟာကိန္းထုတ္ၾကပါတယ္။
၁။စစ္ဘက္ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္ဝါဒ အားေကာင္းလာေရး ျဖစ္ပါတယ္။ဒီအခ်က္အတြက္ စစ္တကၠသုိလ္ စစ္ေက်ာင္းမ်ားက ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္ ဝါဒကုိစဲြမွတ္သြားေအာင္ သင္ေပးဖုိ႔ လုိပါတယ္။ပညာေရး ခါးရုိးက်ဳိးခဲ့တဲ႔ႏုိင္ငံေတြအတြက္ စစ္ဘက္ အရပ္ဘက္ဆက္ဆံေရးေကာင္းမြန္လွတဲ့ အေမရိကလုိႏုိင္ငံက စစ္ေက်ာင္းေတြက အကူအညီေတြလုိပါတယ္။ႏုိင္ငံတကာမွာၾသဇာၾကီးတဲ့ အရပ္ဘက္ေခါင္းေဆာင္ေတြကသာ ဒီအခ်က္ကုိဝုိင္းဝန္းေပးရင္ တပ္နဲ႔ ယုံၾကည္မူ႔တုိးလာႏုိင္ျပီး တစ္ခ်က္ခုပ္ ႏွစ္ခ်က္ျပတ္ ျဖစ္သြားႏုိင္ပါတယ္။
၂။ႏုိင္ငံေရးနဲ႔စစ္ေရးအီလစ္မ်ား အေျမာ္အျမင္ရွိမူ႔
စစ္ဘက္အရာရွိမ်ားအေနႏွင့္ သူတုိ႔အာဏာရယူစဥ္ အေတြ႔အၾကဳံအရ စီးပြားေရး ႏုိင္ငံေရး လူမူ႔ေရးျပႆနာကုိ မေျဖရွင္းႏုိင္တဲ့အျပင္ အာဏာႏုိင္ငံေရးမွာ ပါဝင္ခဲ့တဲ့အတြက္ တပ္မေတာ္စည္းလုံးမူ႔ စစ္ေရးစြမ္းေဆာင္ရည္နဲ႔ စစ္ေရးစည္းကမ္းေတြ က်ဆင္းေလ်ာ့နည္း ခဲ့တာကုိ နားလည္သေဘာေပါက္ဖုိ႕ လုိသလုိ ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြဘက္ကလည္း ႏုိင္ငံေရးတုိက္ပဲြေတြမွာ တပ္မေတာ္ကုိ ဆဲြသြင္းခဲ့တဲ့အတြက္ ေပးဆပ္ရတဲ့ တန္ဖုိးၾကီးၾကီးေတြကုိ သေဘာေပါက္ဖုိ႔ လုိပါတယ္။
၃။အရပ္ဘက္ စစ္ဘက္ဆက္ဆံေရးေျပာင္းလဲမူ႔မွ ေပၚထြက္လာတဲ့ အက်ဳိးေက်းဇူးမ်ား
ႏုိင္ငံေရးမွာ စစ္ဘက္ပါဝင္မူ႔ကုိေလ်ာ့ခ်လုိက္တာနဲ႔ တစ္ျပဳိင္နက္ လူအခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မူ႔ေတြကုိ ေရွာင္ရွားနုိင္ျခင္း စစ္ဘက္ကလုပ္ကုိင္ေနတဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားကုိ အရပ္ဘက္လဲႊေျပာင္းေပးျခင္းတုိ႔ ေပၚလာပါလိ္မ့မယ္။ဒီအခ်က္ေတြဟာ လူအဖဲြ႔အစည္းအတြင္းမွာ တပ္မေတာ္ကုိ လူခ်စ္လူခင္မ်ားေစတဲ့ အေၾကာင္းေတြလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
စစ္ဘက္ ႏုိင္ငံေရးမွာ ပါဝင္မူ႔ေလ်ွလာတာနဲ႔ ခ်က္ျခင္းဆုိသလုိ အရပ္ဘက္ႏုိင္ငံေရးသမားေတြအေနနဲ႔ ႏုိင္ငံတည္ေဆာက္ေရး စီးပြားေရးဖံြ႔ျဖဳိးမူ႔ တရားဥပေဒစုိးမုိးေရး စတာေတြကုိ အားသြန္ခြန္စုိက္ လုပ္ေဆာင္ရပါ့မယ္။
ဒါ့အျပင္ စစ္ဘက္ အဆင့္ရွိရွိ ေနထုိင္ႏုိင္ေရးအတြက္လည္း အာရုံထားရပါ့မယ္။အေရးၾကီးဆုံက စစ္ဘက္ရဲ့ ေပ်ာက္ဆုံးသြားတဲ့ မစ္ရွင္ အခန္းကဏၭကုိလည္း ပူးေပါင္းရွာေဖြေပးဖုိ႔လုိပါတယ္။
ႏုိင္ငံတကာျငိမ္းခ်မ္းေရးတပ္ဖဲြ႔ေတြမွာ တက္ၾကြစြာပါဝင္ေရး ဒါမွသာ စစ္ေရးစြမ္းရည္လည္းတုိးလာျပီး ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္ စစ္တပ္အေၾကာင္းကုိ နားလည္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္ ကပ္ေဘးၾကီးမ်ား မူးယစ္ေမွာင္ခုိမူ႔ေတြကုိ ရဲတပ္ဖဲြ႔ပူးေပါင္း လုပ္ေဆာင္ေရးတုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ဒီလုိ အဘက္ဘက္က ေထာင့္ေစ႔မွသာ ေနာက္တစ္ၾကိမ္ စစ္ဘက္ပါဝင္ပတ္သက္မူ႔ ႏုိင္ငံေရးမွာ ကင္းရွင္းမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အခုစာစုကုိ အရပ္ဘက္ စစ္ဘက္ ေရးရာ က်ြမ္းက်င္သူ ဟယ္တင္တန္ရဲ့စကားနဲ႔ နိဂုံးခ်ဳပ္ခ်င္ပါတယ္။
အရပ္ဘက္ စစ္ဘက္ ဆက္ဆံေရးနဲ႔ပတ္သက္ေသာ အနာဂတ္ျဖစ္ေပၚတုိးတက္မူ႔မ်ားမွာ ဒီမုိကေရစီ ႏုိင္ငံမ်ားရွိ အရပ္ဘက္ေခါင္းေဆာင္မူ႔ရဲ့ လုပ္ရပ္မ်ားအေပၚ အဓိကတည္မွီလိမ့္မည္ဟု ေကာက္ခ်က္ခ်ခဲ့ပါတယ္ ခင္ဗ်ား။