ကေမၻာဒီးယားႏိုင္ငံမွာ ၂၀၁၄ ခုနွစ္ ဇန္နဝါရီလ ၃ရက္ေန႔ က စတင္ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ဆႏၵျပပြဲေတြဟာ ယေန႔အထိ မၿပီးဆံုးေသးဘဲ ဇန္နဝါရီ၂၆ ရက္ေန႔မွာထပ္မံဆႏၵျပခဲ့ၾကပါတယ္။ ယင္း ဆႏၵျပပြဲမွာ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ေတြအပါအဝင္ ဆႏၵျပသူေတြက ၃ရက္ေန႔ ဆႏၵျပပြဲတုန္းက ဖမ္းဆီးထားတဲ့ ဆႏၵျပသူေတြကို ျပန္လႊတ္ေပး ဖို႔နဲ႔ အထည္ခ်ဳပ္ စက္ရံုေတြမွာ အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနၾကတဲ့ အလုပ္သမားေတြအတြက္ အေျခခံလစာ ေတြကို တိုးျမွင့္ ေပးဖို႔ ထပ္မံဆႏၵျပ ေတာင္းဆို ခဲ့ၾကပါ တယ္။
အထည္အလိပ္အလုပ္သမား ေတြ ၊ သမၼဂ အဖြဲ႔အဝင္ေတြ၊ လယ္ေျမသိမ္းမႈအတြက္ ဆႏၵျပသူေတြ နဲ႔ ဘုန္းႀကီး ေတြအပါအဝင္ လူေပါင္း ၂၀၀ ေက်ာ္ဟာ ဖႏြမ္းပင္ ဥယာဥ္အတြင္း စုေဝးဆႏၵျပခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ ဆႏၵျပသူ ေတြ နဲ႔ ရဲေတြအၾကား ေက်ာက္ခဲေတြ၊ တုတ္ေတြနဲ႔ အျပန္အလွန္ ပစ္ခတ္မႈေတြေၾကာင့္ ႏွစ္ဖက္စလံုးမွာ ဒဏ္ရာ အနာတရ ေတြရရွိခဲ့ပါတယ္။
ဒီဆႏၵျပပြဲေတြဟာ အလုပ္သမားေတြက လစဥ္အနိမ့္ဆံုးလခကို ေဒၚလာ ၁၆၀ အထိ တိုးျမွင့္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုရာကေန စတင္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။သာမန္အားျဖင့္ ဒါဟာ အလုပ္ရွင္နဲ႔အလုပ္သမားၾကား ျဖစ္ပ်က္တတ္တဲ့ ျပသနာလို႔ ထင္ရေပမယ့္ ယခုဆႏၵျပပြဲေတြရဲ႕ေနာက္ကြယ္မွာ ႏိုင္ငံေရးျပသနာေတြ ၊အစိုးရနဲ႔ အလုပ္ရွင္ ေတြေပါင္းၿပီး အလုပ္သမားေတြေပၚမွာ မေတာ္မတရား ေခါင္းပံုျဖတ္မႈေတြ၊ ဖြံ႔ျဖိဳးၿပီး (developed)ႏိုင္ငံေတြ ရဲ႕မတိုးတက္ေသး တဲ့(underdeveloped)ႏိုင္ငံေတြအေပၚ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ ႏိုင္ငံေရးအရ လႊမ္းမိုးခ်ယ္လွယ္မႈေတြ ပါဝင္ပက္သက္ေန တယ္ဆိုတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
ကေမၻာဒီးယားႏိုင္ငံရဲ႕ ပို႔ကုန္ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ဟာ အဝတ္အထည္ေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အထည္ခ်ဳပ္ လုပ္ငန္းဟာ ကေမၻာဒီး.ယားရဲ႕ အဓိက စီးပြားေရးလုပ္ငန္းျဖစ္တယ္လို႔ သတ္မွတ္ႏိုင္ပါတယ္။ လက္ရွိ မွာ အထည္ခ်ဳပ္ စက္ရံုေပါင္း ၅၅၈ ရံုရွိၿပီး ၄င္းစက္ရံုေတြကေနတဆင့္ႏိုင္ငံျခားေငြတႏွစ္ကို ယူရို ၃.၃၈ ဘီလီယံ ရေနပါတယ္။အဲဒီလို ႏိုင္ငံျခားဝင္ေငြရွာေပးေနတဲ့ကေမၻာဒီးယားရဲ႕ ပို႔ကုန္ေတြကို ထုတ္လုပ္ေပး တဲ့ စက္ရံုေတြမွာအလုပ္သမားေပါင္း ၅ သိန္းေက်ာ္ရွိတယ္လို႔ The council for the development of Cambodia အဖြဲ႔က ဆိုပါတယ္။
တဖက္မွာေတာ့ အဲဒီလိုႏိုင္ငံျခားဝင္ေငြအေျမာက္အမ်ားကိုႏွစ္စဥ္ရွာေပးေနတဲ့အလုပ္သမားေတြ ဟာ ေလ ဝင္ေလထြက္ မေကာင္းတဲ့စက္ရံုေတြထဲမွာအလုပ္လုပ္ေနၾကရပါတယ္။အဆိုးဆံုးကေတာ့ နည္းပါးလြန္းတဲ့ အေျခ ခံလစာနဲ႔မလုံ ေလာက္တာေၾကာင့္ အခ်ိန္ပိုေတြကို အလြန္အက်ြံဆင္း ၿပီးဘဝေနထိုင္မႈအတြက္ပင္ပင္ပန္းပန္းနဲ႔ ရုန္းကန္ ေနရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
၂၀၁၂ ခုႏွစ္တုန္းက အနိမ္ဆံုး လစာ ၆၁ ေဒၚလာ ကို လက္ခံေပးဖို႔ အလုပ္သမားဝန္ႀကီး ဌနက တိုက္တြန္းခဲ့ ပါတယ္။ အဲဒီတုန္းကလည္း အလုပ္သမားေတြဘက္က ထပ္မံေတာင္းဆိုမႈ ေတြျပဳခဲ့တာေၾကာင့္ အနိမ့္ဆံုးလစာကို ၇၅ ေဒၚလာအထိ တိုးေပးခဲ့ဖူးပါတယ္။
လက္ရွိအခ်ိန္မွာေတာ့ အလုပ္သမား ေတြက သူတို႔ရဲ႔အေျခခံလိုအပ္ခ်က္ေတြကို ျဖည့္ဆည္းဖို႔အတြက္ အနည္း ဆံုးဝင္ေငြ ေဒၚလာ ၁၅၀ ရရွိမွ ဖူလံုမယ္လို႔ ဖႏြမ္းပင္အေျခစိုက္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြင္းပညာေပးေရးအဖြဲ႔ြက ဆိုပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့လတုန္းက ကေမၻာဒီးယားႏိုင္ငံရဲ႕အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံျဖစ္တဲ့ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ အလုပ္သမားေတြ အတြက္ အေျခခံလစာ ကို ေဒၚလာ ၃၀၀ နီးပါးတိုးျမွင့္ေပးခဲ့ပါတယ္။ဒါေပမယ့္အိမ္နီးခ်င္း ကေမၻာဒီးယား ႏိုင္ငံမွာေတာ့ ေဒၚလာ ၁၆၀ ရဖို႔ တိုက္ပြဲဝင္ ေနရတုန္းပါ။
အခုလို လုပ္ခလစာေတြ နဲပါးၿပီး အလုပ္သမားခ ေစ်းေပါလြန္းတာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံျခားက ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံတဲ့ ကုမၸဏီေတြဟာ ကေမၻာဒီးယားႏိုင္ငံကို ေျပာင္းေရႊ႔လာၾကပါတယ္။ အထူးသျဖင့္တရုတ္စက္ရံု ေတြေျပာင္းလာတာ မ်ား တယ္လို႔ ကေမၻာယားလူမ်ိဳး ကုမၸဏီပိုင္ရွင္တဦးက ကေမၻာဒီးယားေန႔စဥ္သတင္းစာကိုေျပာခဲ့ပါတယ္။
The council for the development of Cambodia ရဲ႔ မွတ္တမ္းမ်ားအရ တရုတ္ဟာ ကေမၻုာဒီးယားႏိုင္ငံမွာ အမ်ားဆံုး ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူျဖစ္ၿပီး တစတစ တိုးပြားလာေသာ တိုင္းျပည္တြင္းက တရုတ္ရဲ႕ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ားဟာ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္ကေန ၂၀၁၂ ခုႏွစ္အတြင္း ၉.၆ ဘီလီယံ ရွိတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။သူ႔ရဲ႕စီမံကိန္းအမ်ားစုဟာ အထည္ခ်ဳပ္စက္ရ၊ံု ဖိနပ္စက္ရံ၊ု ဘဏ္လုပ္ငန္း၊ စိုက္ပ်ိဳးေရး၊ ခရီးသြားလုပ္ငန္း၊ စြမ္းအင္၊ မိုင္း ၊ေျမကြက္၊ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး နဲ႔ စက္သြယ္ေရးအပိုင္း ေတြျဖစ္ပါတယ္။
၂၀၁၀ အထိ Garment Manufacturers’ Association in Cambodia (GMAC) အဖြဲ႔ရဲ႕ ကေမၻာဒီးယား ႏိုင္ငံတြင္းရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈပိုင္ဆိုင္ ႏႈန္းျပဇယားအရ ထိုင္ဝမ္ ၂၈ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ တရုတ္ ၁၉ ၊ ေဟာင္ေကာင္ ၁၇၊ ေတာင္ကိုးရီးယား ၁၃၊ မေလးရွား ၆၊ ကေမၻာဒီးယား ၅ ၊စကၤာပူ ၄၊ ယူအက္စ္ ၄ ရာခိုင္းႏႈန္းအသီးသီး ပိုင္ဆိုင္ၾကပါတယ္။ စက္ရံုပိုင္ဆိုင္မႈအေနနဲ႔ ထိုင္ဝမ္ ၆၆ ရံု၊ တရုတ္ ၄၄ ရံု၊ ေဟာင္ေကာင္ ၁၇ ၊ ေတာင္ကိုးရီးယား ၃၁၊ မေလးရွား ၁၄ ၊ကေမၻာဒီးယား ၁၃၊ စကၤာပူ ၁၀၊နဲ႔ ယူအက္စ္ ၉ရံုပိုင္ဆိုင္ၾကပါတယ္။၄င္းမွတ္တမ္းမ်ားအရ ေဒသခံလူမ်ိဳးမ်ား ရဲ႕ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ ပိုင္ဆိုင္ႏႈန္းဟာ အလြန္နဲပါးေနတာကိုေတြ႔ရပါတယ္။ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈအပိုင္းမွာ ပိုင္ဆိုင္မႈ နည္းပါးသလို ေဒသခံလူမ်ိဳးအမ်ားစု အလုပ္လုပ္ၾကရတဲ့ စက္ရံုေတြမွာလည္း အေျခခံ လုပ္ခလစာေတြဟာအျခားႏိုင္ငံေတြနဲ႔ယွဥ္လွ်င္ အင္မတန္နဲပါး ေနတာကိုေတြ႔ရပါတယ္။
ကေမၻာဒီးယားအပါအဝင္ ဖြံျဖိဳးဆဲႏိုင္ငံေတြမွာ ထုတ္လုပ္တဲ့ အဝတ္ ထည္ ေတြကို ဖြံျဖိဳးတိုးတက္ၿပီး ျဖစ္တဲ့ အေနာက္ႏိုင္ငံေစ်းကြက္ကို တင္ပို႔တဲ့အခါအလုပ္ရွင္ေတြဘက္က အခြန္အခ ေတြ အမ်ားအျပား ေပးေဆာင္ရေပမယ့္ စက္ရံုေတြလာေရာက္ တည္ေဆာက္ၿပီး ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံထားတဲ့ အာရွႏိုင္ငံေတြမွာ ေတာ့ အခြန္အခေတြ မေပးေဆာင္ ရပါဘူး။ လုပ္အားခေတြေစ်းေပါေပါနဲ႔ရၿပီး သဘာဝအရင္းအျမစ္ ေပါမ်ားတဲ့ (underdeveloped)မဖြံျဖိဳးေသးတဲ့ ႏိုင္ငံ ေတြကေန အျမတ္စြန္း ႀကီးႀကီးလည္းရၾကပါေသးတယ္။
အလုပ္သမားသမၼဂညြန္႔ေပါင္းအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့၂၀၁၃ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလကုန္မွာ အထည္ခ်ဳပ္စက္ရံုပိုင္ရွင္ေတြနဲ႔ အလုပ္သမားဝန္ႀကီးဌနကို ဆႏၵျပဖို႔ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။ စက္ရံုေပါင္း တရာေက်ာ္က အထည္ခ်ဳပ္စက္ရံုအလုပ္သမားေတြ ဆႏၵျပၿပီး ၁၀ ရက္ေျမာက္တဲ့ေန႔မွာ အျခားအလုပ္သမား၊ လယ္သမား ၊ေက်ာင္းသား နဲ႔ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေတြပါ ဆႏၵျပပြဲကို ပူးေပါင္းပါဝင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ဒါေၾကာင့္ ယင္းဆႏၵျပပြဲေတြကိုေၾကာက္ရြ႔ံလာတဲ့အစိုးရဟာဆႏၵျပသူေတြကို အၾကမ္းဖက္ၿပီး ျဖိဳခြဲခဲ့ပါတယ္။ ဆႏၵျပပြဲအတြင္း ဆႏၵျပသူ ၅ ေယာက္ေသဆံုးခဲ့ၿပီး ၁၂ေယာက္ေက်ာ္ဒါဏ္ရာရခဲ့တယ္လို႔ Cambodia daily news က ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။
အၾကမ္းဖက္မႈေတြအၿပီး ကေမၻာဒီးယားအစိုးရဟာ ယေန႔အခ်ိန္အထိ ဖမ္းဆီးမႈေတြကို ဆက္တိုက္ျပဳ လုပ္ေနခဲ့ပါတယ္။ ဆႏၵျပသူေတြဘက္ကလည္း အေလွ်ာ့မေပးဘဲဆႏၵျပပြဲအတြငး္ ဖမ္းဆီးသြားတဲ့သူေတြကိုျပန္လႊတ္ ေပးဖို႔ထပ္မံ ဆႏၵျပခဲ့ၾကပါတယ္။
အလုပ္ရွင္ေတြ ဘက္ကလည္းအစိုးရနဲ႔ေပါင္းၿပီး ဆႏၵျပသူ အလုပ္သမားေတြကို နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ႏွိပ္ကြပ္ ခဲ့တဲ့အျပင္ အလုပ္သမားသမၼဂကို လည္းပစ္တင္ေျပာဆိုခ့ဲၾကပါတယ္။ ဆႏၵျပမႈေတြေၾကာင့္ စီးပြားေရးအရ သူတို႔ဆံုးရံႈးနစ္နာသြားတဲ့ အေပၚမွာလည္း ေဝဖန္ခဲ့ၾက ပါတယ္။
တခ်ိန္ထဲမွာပဲ ကေမၻာဒီးယားအေရးေလ့လာသံုးသပ္သူ အန္ဂ်ီအိုအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ပညာရွင္ေတြကလည္း ကေမၻာဒီး ယားမွာ လာေရာက္ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံတဲ့ႏိုင္ငံျခားအစိုးရေတြကို စိတ္ဆိုးေဒါသထြက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အဓိကရင္း ႏွီးျမွဳပ္ႏွံတဲ့ႏိုင္ငံေတြထဲက တႏိုင္ငံ ျဖစ္တဲ့ ေတာင္ကိုးရီးယား အစိုးရကိုျဖစ္ပါတယ္။
ဇန္နဝါရီ ၃ရက္ေန႔ အၾကမ္းဖက္မႈေတြမျဖစ္လာခင္အလုပ္သမားေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕ လုပ္ခလစာေတြ တိုးျမွင့္ေပးဖို႔ ဖႏြမ္းပင္လမ္း မေတြအျပင္ကိုးရီးယားပိုင္ (Yakjin)စက္ရံုေရွ႔မွာလည္း ဆႏၵျပခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ကေမၻာဒီးယား အေျခစိုက္ ကိုးရီးယားသံရံုးက သူတို႔စက္ရံုေတြကို ကေမၻာဒီးယားအစိုးရအေနနဲ႔ဆႏၵျပသူေတြရဲ႔ ရန္က ကာကြယ္ေပးဖို႔ ၊ ကိုးရီးယားရဲ႔ အက်ိဳးစီးပြားကို မထိခိုက္မပ်က္စီးရေအာင္ေစာင့္ေရွာက္ေပးဖို႔ အစီရင္ခံစာတေစာင္ ထုတ္ေဝၿပီး ေတာင္း ဆိုခဲ့ပါတယ္။ ယင္းအစီရင္ ခံစာထြက္ေပၚလာၿပီးေနာက္ပိုင္း ကေမၻာဒီးယားအစိုးရက စစ္တပ္အင္အားသံုးၿပီးကိုး၇ီးယား စက္ရံုေရွ႔မွာ ဆႏၵျပတဲ့သူေတြကို ျပင္းျပင္းထန္ ထန္ႏွိမ္နင္းခဲ့ပါတယ္။ဒါ့အျပင္ ကိုးရီးယား စစ္ဝတ္စံုကိုဝတ္ဆင္ထားတဲ့ စစ္သားတဦးဟာအၾကမ္းဖက္သူ ကေမၻာဒီးယား စစ္သားေတြအၾကား ပါဝင္ၿပီး ဆႏၵျပသူေတြကိုႏွိမ္နင္း ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလိုအၾကမ္းဖက္ႏွိမ္နင္း ေနတဲ့ ကိုးရီးယားစစ္ယူနီေဖာင္းဝတ္ဆင္ထားတဲ့ စစ္သားတဦးပံုကို သတင္းမီဒီယာေတြက အမိအရ ရိုက္ယူခဲ့ ပါတယ္။
ကေမၻာဒီးယားအေရးေလ့လာသံုးသပ္သူအခ်ိဳ႔နဲ႔ ဂလိုဘယ္လ္ပို႔စ္ သတင္းဌာနက ကိုးရီးယားအစိုးရဟာ ကေမၻာဒီးယားအစိုးရကို အၾကမ္းဖက္မႈေတြျပဳလုပ္ေအာင္ ေနာက္ကြယ္ကေနႀကိဳးကိုင္ၿပီး ေစခိုင္းေနတယ္ လို႔ေျပာဆို ရံႈ႔ခ်ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလိုေဝဖန္ေျပာဆိုမႈေတြေၾကာင့္ ကေမၻာဒီးယားအေျခစိုက္ ကိုးရီးယားသံရံုးက ဆႏၵျပပြဲအတြင္း ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့၄င္းတို႔ရဲ႔ ေၾကညာခ်က္ကို အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာကေန ပယ္ဖ်က္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ယင္းေၾကညာခ်က္နဲ႔ ဓါတ္ပုံေတြကို ေဖာ္ထုတ္ခဲ့တဲ့ ဂလိုဘယ္ပို႔စ္ သတင္းစာကိုလည္းကိုးရီးယား ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌနက စာတေစာင္ေပးပို႔ခဲ့ပါတယ္။
ယင္းစာထဲမွာ သူတို႔အေနနဲ႔ ကေမၻာဒီးယားအစိုးရကို အၾကမ္းဖက္မႈေတြျဖစ္အာင္ အားေပးအားေျမွာက္မလုပ္ခဲ့ ေၾကာင္းနဲ႔ ကေမၻာဒီးယားႏိုင္ငံထဲမွာရွိေနတဲ့သူတို႔ရဲ႔စက္ရံုေတြကို အကာအကြယ္ေပးဖို႔သက္သက္သာ ရည္ရြယ္ေၾကာင္း ကိုးရီးယားသံရံုးကဲ့သို႔ပဲ ကေမၻာဒီးယားအေျခစိုက္ အျခားသံရံုးေတြျဖစ္တဲ့ ဂ်ပန္နဲ႔ တရုတ္သံရံုးေတြကလည္း အလားတူ ေရးသားခဲ့ေၾကာင္း ေဖာ္ျပခ့ဲပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ဂလိုဘယ္ပို႔စ္ အေနနဲ႔ ကိုးရီးယားအစိုးရရဲ႕ေနာက္ကြယ္က ပါဝင္ပက္သက္မႈေတြအေပၚ ကိုးရီးယား အစိုးရရဲ႔ ေျဖရွင္းခ်က္ကို အယံုအၾကည္မရွိတဲ့အျပင္ သံသယျဖစ္စရာ အခ်က္ေတြလည္း အေျမာက္အမ်ားရွိေန ေသးတယ္ လို႔ ဇန္နဝါရီလ ၄ ရက္ေန႔ က၄င္းတို႔ရဲ႕သတင္းဝက္ဆိုဒ္မွာေရးသားခဲ့ပါတယ္။
ဇန္နဝါရီလ ၈ရက္ေန႔ တနဂၤေႏြေန႔မွာလည္းေတာင္ကိုးရီးယားႏိုင္ငံ ဆိုလ္းျမိဳ႔ေတာ္ခန္းမေရွ႔မွာ ကေမၻာဒီးယား လူမ်ိဳးေတြနဲ႔ကိုးရီးယားလူမ်ိဳး အပါအဝင္ ႏိုင္ငံတကာလူ႔အခြင့္အေရးအတြက္လႈပ္ရွားတက္ၾကြသူေတြက ကေမၻာဒီးယား အစိုးရနဲ႔ ကိုး၇ီးယားအစိုးရကို ဆႏၵျပခဲ့ၾကပါတယ္။ ဆႏၵျပပြဲမွာ ကေမၻာဒီးယားအၾကမ္းဖက္မႈအတြင္း ေသဆံုးသြားၾကတဲ့ အလုပ္သမား ငါးေယာက္အတြက္ တ၇ားမွ်တမႈကို ကေမၻာဒီးယားအစိုးရအေနနဲ႔ ေဖာ္ေဆာင္ေပးဖို႔၊ ကေမၻာဒီးယား ဝန္ႀကီး ခ်ဳပ္ဟြန္ဆန္ရာထူးက ဖယ္ရွားေပးဖို႔ အျပင္ ကိုးရီးယားအစိုး၇အေနနဲ႔ ဆင္းရဲတဲ့ႏိုင္ငံ ေတြအေပၚ စီးပြားေရးအရ ေခါင္းပံုျဖတ္ အျမတ္မထုတ္ဖို႔ ၊အျခားႏိုင္ငံရဲ႕ႏိုင္ငံေရးျပသနာေတြမွာ ဝင္ေရာက္မျခယ္လွယ္ဖို႔ ဆႏၵျပေတာင္း ဆိုခဲ့ၾကပါ တယ္။
ဖြံ႔ျဖိဳးၿပီးႏိုင္ငံေတြဟာ အာရွလို သဘာဝသယံဇာ ၾကြယ္ဝၿပီး မဖြံ႔ျဖိဳးေသးတဲ့ ႏိုင္ငံေတြ အေပၚေဒသ ဆိုင္ရာ အစိုးရနဲ႔ပူးေပါင္းၿပီး ေခါင္းပံုျဖတ္အျမတ္ထုတ္ေနတဲ့အေၾကာင္း ကမၻာ့ႏိုင္ငံအသီးသီးက ပညာရွင္ေတြကလည္း ေျပာဆိုခဲ့ ပါတယ္။
ႏိုင္ငံႀကီးေတြက ဆာေလာင္ေနတဲ့ ဖက္ရွင္ေစ်းကြက္ကို ျဖည့္တင္းေပးဖို႔အတြက္ လုပ္အားခေစ်းေပါၿပီး ကုန္ၾကမ္းအမ်ားအျပားရရွိႏိုင္တဲ့ကေမၻာဒီးယားလိုအာရွႏိုင္ငံေတြမွာ စက္ရံုေတြတည္ၿပီး ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီ ေနာက္ အဝတ္အထည္ေတြနဲ႔ အျခားအသံုးေဆာင္ပစၥည္းေတြကို မဖြံျဖိဳးေသးတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ ေစ်းေပါေပါနဲ႔ထုတ္လုပ္ၿပီး ခ်မ္းသာတဲ့ႏိုင္ငံႀကီးေတြမွာ ကုန္အမွတ္တံဆိပ္တပ္(Brand)ကုမၸဏီႀကီးေတြကို ေစ်းႀကီးႀကီးနဲ႔ ေ၇ာင္းၾကပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ယခုလို အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ေပၚေပါက္လာတဲ့အခါမွာ ခ်မ္းသာတဲ့ႏိုင္ငံႀကီးေတြရဲ႕ ေပးကမ္းမႈေတြနဲ႔ ရပ္တည္ ေနရတဲ့ ေဒသခံ အစိုးရက ၄င္းႏိုင္ငံႀကီးေတြဆီက ဝယ္ယူထားတဲ့လက္နက္ေတြနဲ႔ ဆင္းရဲတဲ့ျပည္သူေတြကို ရက္ရက္စက္စက္ သတ္ျဖတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ကမၻာ့ႏိုင္ငံႀကီးေတြက စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြဟာ Brandေတြနဲ႔ အလုပ္သမားေတြၾကား ပြဲစား လို ကစားေနၿပီး အက်ိဳးအျမတ္အေျမာက္အမ်ားရရွိခံစားၾကရပါတယ္။
ယခု ကေမၻာဒီးယားႏိုင္ငံရဲ႕ဆႏၵျပပြဲအတြင္းမွာ ဆႏၵျပသူေတြကို အစိုး၇က တရုတ္ႏိုင္ငံက ဝယ္ယူထားတဲ့ လက္နက္ေတြနဲ႔ပစ္ခတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဟြန္ဆန္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္ကာလအတြင္း ကေမၻာဒီးယား အစိုးရကိုစစ္ေရးစီးပြားေရးအရ အမ်ားဆံုး အေထာက္အပံ့ေပးသူထဲမွာ တရုတ္အစိုးရက နံပါတ္တစ္ျဖစ္ပါတယ္။
The Garment Manufacturer’s Association in Cambodia ( GMAC)ရဲ႔ အေထြအေထြမန္ေနဂ်ာ “လ”ူ ကေတာ့ ကေမၻာဒီးယားႏိုင္ငံကို တရုတ္ႏိုင္ငံက စက္ရံုေတြဟာ ၂၀၁၃ ထဲမွာ အေတာ္မ်ားမ်ား ေျပာင္းလာတယ္ လို႔ဆိုပါတယ္။ ထိုင္းနဲ႔ဗီယက္နမ္မွာ လုပ္အားခေတြ တိုးျမွင့္ေပးခဲ့တာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံျခားရင္း ႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈကုမၸဏီေတြ ဟာလုပ္ အားခေတြေစ်းေပါတဲ့ ကေမၻာဒီး ယားကိုေျပာင္းေရႊ႔ဖို႔ဆိုင္းျပင္းေနၾကပါတယ္။ အခုလက္ရွိ တရုတ္ပိုင္စက္ရံု ေတြဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရ္ွ ကေမၻာဒီးယားနဲ႔ အင္ဒိုနီးရွား ကိုေျပာင္းေရႊ႔လာၾကတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ဒါ့အျပင္ လုပ္အားခ ေစ်းသက္သာမယ့္ ေနာက္ထပ္ေနရာ သစ္အျဖစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံကိုလည္းေျပာင္းေရႊ႔ဖို႔ ဆိုင္းျပင္းေနၾကတယ္လို႔ Cambodia daily news ကို ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ႏွစ္ကုန္ပိုင္း အင္တာဗ်ဴးတခုမွာေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။သူတို႔အတြက္ အက်ိဳးအျမတ္မ်ားမ်ားရ မယ့္ႏိုင္ငံေတြဆီ ေျပာင္းေရႊ႔ဖို႔ရာ အျမဲစဥ္းစားေနၾကတာပါလို႔ဆိုပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွတ္တမ္းမ်ားအရ ေတာင္ကိုးရီးယားအစိုးရရဲ႔ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈဟာလည္း သူ႔ရဲ႔ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံ တရုတ္ထက္ အဆေပါင္းမ်ားစြာပိုခဲ့ၿပီး ကမၻာဒီးယားမွာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ အမ်ားဆံုးပိုင္ဆိုင္ တဲ့သူျဖစ္လာပါတယ္။
လူ႔အခြင့္အေ၇းအဖြဲ႔ေတြရဲ႕ေျပာၾကားခ်က္အရ ေတာင္ကိုးရီးယားဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ကေမၻာဒီး ယားေရြး ေကာက္ပြဲမွာ မဲလိမ္မႈေတြနဲ႔ အႏိုင္ရခဲ့တဲ့ဟြန္ဆန္ရဲ႕ အာဏာရွင္ပါတီ(CPP) Cambodians People Party ကိုပထမဆံုး ဂုဏ္ျပဳလက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္ ခဲ့တဲ့အစိုးရျဖစ္တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ဆႏၵျပပြဲေတြရဲ႔ ပစ္ခတ္မႈမွာ ပါဝင္ခဲ့တဲ့ ကေမၻာဒီးယား ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဟြန္ဆန္ရဲ႕သက္ေတာ္ ေစာင့္အဖြဲ႔ ျဖစ္တဲ့ တပ္ မဟာ (၇၀) ကိုေတာင္ကိုးရီးယား အစိုးရအေနနဲ႔ရင္းႏွီးၿပီး ျဖစ္တဲ့အျပင္ အဲဒီတပ္မဟာ ၇၀ ဟာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကိုလည္းပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ က်ဴးလြန္ခဲ့ၾကတဲ့ သူေတြလို႔ဆိုပါတယ္။ ၄င္းအဖြဲ႔ ပံုမွန္လည္ပတ္ႏိုင္ဖို႔ လိုအပ္တဲ့အေထာက္အပံ့ပစၥည္းေတြ တင့္ကားေတြ အပါဝင္ ေဒၚလာ ၂၈ မီလီယံဖိုး ကို ေတာင္ကိုးရီးယားအစိုးရက ၂၀၁၁ ခုႏွစ္တုန္းက ေထာက္ပံ့ခဲ့ဖူးတယ္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ေတြက စြပ္စြဲေျပာဆို ခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ေတာင္ကိုးရီးယားႏိုင္ငံရဲ႕ ယခင္သမၼတ လီေျမာင္ဘတ္ ဟာ ကမၻာဒီးယားႏိုင္ငံရဲ႔ စီးပြားေရးအႀကံေပး တေယာက္ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
ယခုအခ်ိန္မွာေတာ့ ဆႏၵျပသူေတြဟာ ကေမၻာဒီးယားရဲ႔အတိုက္အခံပါတီျဖစ္တဲ့ (CNRP) Cambodia National Rescue Party နဲ႔ ညွိႏိႈင္းမႈ ေတြနီးကပ္ လာခဲ့ပါတယ္။၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လက လိမ္လည္ၿပီး လူထုသေဘာထားစစ္တမ္းေကာက္ယူခဲ့တဲ့အျပင္ရုပ္ပ်က္ဆင္းပ်က္ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ၄င္းေရြးေကာက္ပြဲအသစ္ကို ဖိအားေပးဖို႔ အတြက္ အလုပ္သမားဆႏၵျပပြဲေတြကို အတိုက္အခံပါတီက အစဥ္တစိုက္ေထာက္ခံအားေပးၿပီး ေျခကုပ္ယူထား ခဲ့ပါတယ္။
ေရြးေကာက္ပြဲမဲအေ၇အတြက္ ရလာဒ္အရ ဟြန္ဆန္ရဲ႕ စီပီပီ ပါတီက လႊတ္ေတာ္အတြင္း အမတ္ ၁၂၃ေနရာရွိသည့္အနက္ ၆၆ေနရာရရွိၿပီး မဲအမ်ားဆံုးနဲ႔ အႏိုင္ရခဲ့ျပန္ပါတယ္။ အတိုက္အခံပါတီဘက္ ကအဲဒီမဲရလာဒ္ကို ပယ္ခ်ခဲ့ၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲရလာဒ္ဟာ တရားမွ်တမႈမရွိေၾကာင္း ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။ ဟြန္ဆန္ ဦးေဆာင္တဲ့ CPPပါတီရဲ႕ လႊမ္းမိုးမႈနဲ႔ႀကိဳးကိုင္မႈကို ခံထားရတဲ့ အမ်ိဳးသားေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ (NEC) national election committee ဟာ ယခုေရြးေကာက္ပြဲ မဲလိမ္မႈေတြမွာတာဝန္အရွိဆံုး ျဖစ္တယ္လို႔အတိုက္အခံပါတီ CNRP ကေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ေရြးေကာက္ပြဲၿပီး တဲ့ေနာက္ပိုင္းမွာလည္း ကေမၻာဒီးယားျပည္သူေတြက အတိုက္အခံပါတီကိုေထာက္ခံၾကၿပီး ဟြန္ဆန္ရဲ႔ႏွစ္ရွည္လမ်ား အာဏာရွင္ဆန္ဆန္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့အေပၚ ဆႏၵျပခ့ဲၾကပါေသးတယ္။ အဲဒီဆႏၵျပပြဲမွာလည္း ဟြန္ဆန္ အစိုးရက ဆႏၵုျပသူေတြကို နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ႏွိမ္နင္းခဲ့ပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီးမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ဆႏၵျပပြဲေတြနဲ႔ မၾကာေသးခင္က ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့အလုပ္သမားဆႏၵျပပြဲေတြဟာဟြန္ဆန္အစိုး၇အတြက္ ဆယ္စုႏွစ္ ၂ စုေက်ာ္ၾကာ အႀကီးမား ဆံုး စိန္ေခၚမႈႀကီးျဖစ္ပါတယ္။
ဘာသာျပန္ဆုိသူ
မုိကုိ