by မင္း သားျကီး (Notes) on Saturday, April 20, 2013 at 2:43pm
''ႏိုင္ငံေရးသမားဆိုတာ လူထုကို စိတ္၀င္စားတယ္။ ဒါဟာ အျမဲတမ္း ေကာင္းမြန္ျမင့္ျမတ္တဲ့ အရာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ေခြးေလႇးေခြးသန္းေတြက ေခြးကို စိတ္၀င္စားသလုိမ်ဳိးေလ''လို႔ ၿဗိတိသွ်စစ္သမိုင္းနဲ႔ ၀တၴဳေရးဆရာ လန္ေဒတန္က ေျပာဖူးပါတယ္။ သူျမင္ရတဲ့ လူထုကို ေသြးစုပ္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားတဲ့ ႏုိင္ငံေရးသမားတခ်ဳိ႕ကို ရြဲ႕ေျပာတာပဲေနမႇာပါ။ ျမင့္ျမတ္တဲ့ ကိုယ္က်ဳိးစြန္႔တဲ့ ႏုိင္ငံေရးသမားေတြ အမ်ားႀကီး အထင္အရႇား ရႇိေနတာပဲ။ ဒါေပမဲ့ လန္ေဒတန္ ေျပာသလို ေခြးသန္းလို ႏုိင္ငံေရးသမားေတြလည္း ေခတ္တိုင္းမႇာ ေပၚခဲ့ၾကတာကိုး။
ဂရိစကား Polis ကလာတဲ့ ႏိုင္ငံေရးသမား Politician ဆိုတာ ျပည္သူနဲ႔ဆိုင္တဲ့ မူ၀ါဒခ်မႇတ္ေရးမႇာ လႊမ္းမိုး ပါ၀င္ပတ္သက္တဲ့သူလုိ႔ အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ၾကပါတယ္။ အစိုးရအဖြဲ႔တြင္းက မူ၀ါဒခ်မႇတ္တဲ့ ေနရာေတြကို ရယူထားၾကသူေတြအျပင္ ဒီေနရာေတြ ကိုရယူဖို႔ ႀကိဳးပမ္းၾကသူေတြကိုပါ ႏိုင္ငံေရးသမားလုိ႔ ေခၚေလ့ရႇိပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲအရ ျဖစ္ေစ၊ အာဏာလႊဲယူျခင္းကေန ျဖစ္ေစ၊ ခန္႔ထားမႈကေန ျဖစ္ေစ၊ မဲလိမ္ၿပီးပဲ ျဖစ္ေစ၊ စစ္ေအာင္ႏုိင္လုိ႔ပဲ ျဖစ္ေစ ဒီေနရာေတြကို ရယူၾကသူေတြ၊ ရယူဖုိ႔ ႀကိဳး စားၾကသူေတြကို ႏုိင္ငံေရးသမား စာရင္းထဲ ထည့္ပါတယ္။
ေရြးေကာက္ပြဲေတြ လုပ္မယ္ဆိုေတာ့ ဘယ္သူ႔ကို ေရြးၾကမႇာတုန္း၊ ဘယ္ႏုိင္ငံေရးသမားကို ေရြးၾကမႇာတုန္းဆိုတဲ့ ေမးခြန္းက ေခါင္းထဲေပၚလာမိတယ္။ လူက နဂိုကတည္းက ေျပာင္းျပန္ေစာက္ထုိး စဥ္းစားခ်င္တဲ့ အက်င့္ကေလးကရႇိေတာ့ ဘယ္လို လူမ်ဳိးကုိ ေရြးမလဲဆိုတာထက္ ဘယ္လုိလူမ်ဳိးကို မေရြးသင့္ဘူးလဲဆိုတာကို စဥ္းစားၾကည့္မိတယ္။
မေရြးသင့္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးသမား အမ်ဳိးအစားေတြကို အမ်ဳိးအစားခြဲၾကည့္ရင္ အဲဒီအထဲ မပါတဲ့ သူမ်ဳိးဆို ေရြးသင့္တယ္လုိ႔ အေျဖထြက္လာမယ္ ထင္လုိ႔ပါ။ ဘယ္က်မ္းထဲကမႇ မဟုတ္၊ကိုယ့္စိတ္ကူးထဲက ေပၚသလုိ သ႐ုပ္ခြဲၾကည့္တာမုိ႔ စံေပတံတစ္ခု လုိ႔ မေျပာႏုိင္ေပမဲ့ အေတြးနယ္ခ်ဲ႕ ၾကည့္စရာ ေကာင္းမယ္ထင္လုိ႔ ေတြးမိတာေလးေတြအတိုင္း မွ်ေ၀ၾကည့္ပါမယ္။
လက္ေ၀ခံ၊ လက္ေအာက္ခံ အျဖစ္နဲ႔ ႏုိင္ငံေရးလုပ္ၾကရင္ ဒီလုိ ႏုိင္ငံေရးသမားမ်ဳိးဟာ သူေပးတဲ့ ကတိက၀တ္ေတြအတိုင္း ျပည္သူကို အလုပ္အေႂကြး ျပဳႏုိင္ မျပဳႏုိင္ဆိုတာ အရမ္းကို သံသယျဖစ္စရာ ေကာင္းတာ . .
ေဒါင္းေယာင္ေဆာင္ေသာက်ီး (Wolf in Sheep Clothing)
ျမန္မာလို ေဒါင္းေယာင္ေဆာင္ေသာက်ီး ဆိုေတာ့ ဘိုလိုက သိုးေရျခံဳတဲ့ ၀ံပုေလြေပါ့။ (ဘိုလုိျပန္တာ ဟုတ္မယ္ေတာ့ထင္တာပဲ) လူထုႏႇစ္သက္တဲ့ အသြင္ကို ယူတတ္ၾကတဲ့ အေရျခံဳ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ဳိးေပါ့။ လူထုရဲ႕ အာ႐ံုေျခာက္ပါး (မ်က္စိ၊နား၊ႏႇာေခါင္း၊ လ်ာ၊ကိုယ္၊ စိတ္) ထဲ စြဲလမ္းေနတာေတြကို အတု လုိက္လုပ္ၾကသူေတြေပါ့။ လူထုျမင္ခ်င္တဲ့ အသြင္၊ ၾကားခ်င္တဲ့ စကား၊ ႐ႇဴသြင္းခ်င္တဲ့ လြတ္လပ္မႈဆိုတဲ့ ေလ၊ ခံစားခ်င္တဲ့ အရသာ၊ ထိေတြ႕ခ်င္တာေတြ၊ စိတ္ခံစားမႈေတြကို ေပးစြမ္းႏုိင္တဲ့ သူေတြဟာ သူတုိ႔ျဖစ္တယ္လုိ႔ အသြင္အမ်ဳိးမ်ဳိး၊ အေျပာအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ လိမ္မဲ့သူေတြေပါ့။ အျမင္မက်ယ္သူေတြကို စိတ္ကတိမ္းကပါး ျဖစ္ေအာင္လုပ္ဖုိ႔ အလြန္ေကာင္းတဲ့ နည္းတစ္နည္းေပါ့။ ဒါေပမဲ့ လူထုက မတုံးပါဘူး။ စင္ဒရဲလားေလးနဲ႔မႇ ေတာ္တဲ့ ဖိနပ္ဟာ မိေထြးသမီးႏႇစ္ေယာက္ (အနက္စ္ေတရႇာနဲ႔ ဒရစ္ဇယ္လာ)တို႔ ဘယ္လုိစြပ္စြပ္ မေတာ္ပါဘူး။
သစၥာေဖာက္ (Traitor)
ဒီလုိလူမ်ဳိးကေတာ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမႇာ ရႇိကိုမရႇိသင့္တာ ေမးေနစရာကို မလုိပါဘူး။ ကိုယ္ယံုၾကည္ရာ၊ ကိုယ္ျမတ္ႏိုးရာကို သစၥာေဖာက္တဲ့သူ၊ ကိုယ္ကိုယ္တုိင္ေတာင္ မယံုၾကည္တဲ့အရာကို လုပ္ရဲတဲ့သူ၊ ကိုယ့္အဖြဲ႔အစည္း၊ ကိုယ့္ပတ္၀န္းက်င္ကို သစၥာေဖာက္တဲ့ သူေတြ။ ဒီလုိလူမ်ဳိးေတြဟာ ေခတ္အဆက္ဆက္ ရႇိခဲ့တာပဲ။ ေၾကာက္စရာ ေကာင္းေလာက္ေအာင္ကို ကိုယ့္အနီးအပါးမႇာကို ရႇိေနၾကတာပဲ။ ခရစ္ေတာ္ရဲ႕ တပည့္ႀကီး ၁၂ ေယာက္ထဲက ယုဒရႇကာ႐ုတ္(Judas Iscariot) ဟာ ေငြဒဂၤါး ၃၀ ပဲပါတဲ့ ေငြအိတ္ကေလးအတြက္နဲ႔ ခရစ္ေတာ္ကို သစၥာေဖာက္ခဲ့တယ္။ လာဖမ္းတဲ့သူေတြ ခရစ္ေတာ္ ဘယ္သူလည္းဆုိတာ သိေအာင္ ခရစ္ေတာ္ပါးကို တစ္ခ်က္နမ္းၿပီး ''ဒါသခင္ ေယ႐ႈ''လုိ႔ မေျပာဘဲနဲ႔ သိေအာင္လုပ္ခဲ့တယ္။ ေရာမအင္ပါယာကုိ တည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ စစ္ဘုရင္ ဂ်ဴးလီယက္ဆီဇာဟာ ဘ႐ုတပ္စ္ဆုိတဲ့ မိတ္ေဆြရင္းက ပူးေပါင္းလုပ္ၾကံလို႔ ေသခဲ့ရတာ။ ရႇိတ္စပီးယားရဲ့ ဂ်ဴးလီးယက္ဆီဇာ ျပဇာတ္ထဲမႇာ ဆီဇာေနာက္ဆံုး ေရရြတ္ျမည္တမ္းခဲ့တဲ့'' ဘ႐ုတပ္စ္ မင္းလည္းပါသကိုး''(Et tu, Brute?) ဆိုတဲ့စကားဟာ ကမၻာေက်ာ္ပါတယ္။ ဒီလိုမ်ဳိး သစၥာေဖာက္မ်ဳိးကေတာ့ ေရႇာင္ကို ေရႇာင္သင့္တယ္ ထင္တာပဲ။
အခြင့္အေရးသမား၊ သာကူး (Opportunist)
ငါေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ၀င္လုိက္ရင္၊ အမတ္မ်ား ျဖစ္လုိက္ရင္ ဘာအခြင့္အေရးမ်ား ရမလဲဟဲ့။ ဟိုလူသာရင္ ဟိုလူနဲ႔ေပါင္း၊ ဒီလူသာရင္ ဒီလူနဲ႔ေပါင္း သာကူးသမားေတြကိုလည္း opportunist ပဲ ေခၚၾကပါတယ္။ ကိုလိုနီေခတ္ေႏႇာင္းနဲ႔ လြတ္ လပ္ေရး ေခတ္ဦးမႇာ ကတည္းက ၅၀၀၀ စား အမတ္ျဖစ္ရင္ ဟန္ၿပီဆုိၿပီး လုပ္ၾကသူေတြ၊ ေခါင္းေပါင္း ''ညာ'' ခ်ၾကသူေတြ ရႇိခဲ့ၾကတယ္ဆိုတာ သမိုင္းသက္ေသရႇိပါတယ္။ ဒီလုိလူမ်ဳိးေတြဟာ သူ႔အက်ဳိးစီးပြားပဲ ၾကည့္ၾကသူေတြ။ ဟိုကဒီက ပိုက္ဆံ ေတြ ေတာင္းမဲ့သူေတြ၊ ရန္ပံုေငြေလး ေပးဖုိ႔ ေခြးကသူ႔သခင္ဆီက အမဲ႐ိုးေတာင္းသလုိ ေတာင္းၾကမဲ့သူေတြ၊ ဒီမုိကေရစီကို ဗန္းျပၿပီး ယမမင္းနဲ႔ေတာင္ တစ္ေလႇတည္းစီးၿပီး စီးပြားရႇာမဲ့သူေတြ၊ အခြင့္အေရးအတြက္ ေဖာက္ျပန္ဖုိ႔ဆုိတာ လက္မေႏႇးမဲ့သူ ေတြပါ။ ရန္ပံုေငြမရႇိဘဲ ဘယ္လုိမဲ ဆြယ္မလဲလုိ႔ ေျပာလို႔မရပါဘူး။ အိုဘားမားက အေမရိကန္မႇာမို႔ ရန္ပံုေငြ သန္းခ်ီသံုးရတာ။ ဒီမႇာက ကိုယ့္အေပၚသာ တကယ္ယံုၾကည္ ေမတၲာရႇိၾကလုိ႔ရႇိရင္ ဘယ္ေနရာသြားသြား အဆင္ေျပတယ္ဆုိတာ သာဓကေတြ ေပါမႇေပါ။
လက္ေ၀ခံ၊ လက္ကိုင္တုတ္ (Proxy)
ဒါကေတာ့ အိမ္နီးခ်င္း ထိုင္းသတင္းေတြမႇာ ပါေနၾက။ သက္ဆင္ေထာက္ခံသူေတြ တည္ေထာင္တဲ့ ပါတီကို သက္ဆင္ရဲ႕ Proxy လုိ႔ တစ္ဖက္က ေ၀ဖန္ၾကသလုိ ထုိင္းဒီမိုကရက္ေတြကိုလည္း တပ္နဲ႔ဘုရင္ရဲ႕ Proxy လို႔ တစ္ဖက္က ေ၀ဖန္ၾကျမဲ။ တစ္ဦးတစ္ေယာက္၊ အဖြဲ႔အစည္း တစ္ခုရဲ႕ လက္ေ၀ခံ၊ လက္ေအာက္ခံ အျဖစ္နဲ႔ ႏုိင္ငံေရးလုပ္ၾကရင္ ဒီလုိ ႏုိင္ငံေရးသမားမ်ဳိးဟာ သူေပးတဲ့ ကတိက၀တ္ေတြအတိုင္း ျပည္သူကို အလုပ္အေႂကြး ျပဳႏုိင္၊မျပဳႏုိင္ ဆိုတာ အရမ္းကို သံသယျဖစ္စရာ ေကာင္းတာ။ျပည္တြင္းျပည္ပက အကူအညီေတြနဲ႔ လက္ေ၀ခံ လုပ္ၾကသူေတြဟာလည္း ဘယ္လုိမ်ဳိးလဲဆိုတာ ရႇင္းေနတာပဲ။ ျပည္တြင္းျဖစ္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ျပည္ပလုပ္ပဲျဖစ္ျဖစ္ လက္ေ၀ခံက လက္ေ၀ခံပဲ။
ဆိုင္းသံဗံုသံၾကားရင္ ကခ်င္ၾကသူေတြ (ဘိုလုိ ဘယ့္ႏႇယ္ေျပာရမႇန္းေတာင္ မသိေတာ့ဘူး။ busybody in politics ႏုိင္ငံေရး ပါေလရာလုိ႔ ေခၚရင္ ေကာင္းမယ္ထင္တယ္)
အရပ္ထဲမႇာရႇိပါတယ္။ ဘာျဖစ္ျဖစ္ ပြဲလမ္းသဘင္ဆို ဆိုင္းသံဗံုသံၾကားရင္ ကခ်င္ ခုန္ခ်င္၊ ပါခ်င္ၾကသူေတြပါ။ ျမန္မာတုိ႔ရဲ႕ ႐ိုးရာဓေလ့အရ ဒီလိုလူမ်ဳိးေတြက ခ်စ္ဖုိ႔ေကာင္းပါတယ္။ ေနာက္စရာ ေျပာင္စရာမ်ဳိး ျဖစ္တတ္သလုိ၊ သူတုိ႔ပါလုိ႔ ပြဲစည္တာ လည္း ရႇိပါတယ္။ ႏုိင္ငံေရးမႇာေတာ့ ဒီလုိ ဆိုင္းသံဗံုသံၾကားတုိင္း 'က'ခ်င္ ၾကတာ တယ္မေကာင္းလႇပါဘူး။ အေပ်ာ္အပါးမႇ မဟုတ္တာ။ ဒီလိုလူမ်ဳိးေတြဟာ အႏၲရာယ္မရႇိေပမဲ့ အလုပ္ျဖစ္ဖို႔လည္း ခဲယဥ္းတယ္။ ဒီလို လူမ်ဳိးေတြဟာ လုပ္ခ်င္စိတ္ပဲရႇိၿပီး လုပ္ႏုိင္တဲ့အစြမ္း နည္းတတ္ၾကပါတယ္။ ''ပါေတာ့ပါလိုက္တယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ရတယ္။ ပါခ်င္လုိ႔ကိုပါတာ'' ဆိုတာမ်ဳိးကေတာ့ အရပ္ထဲက ပြဲလမ္းသဘင္မႇာပဲ ေကာင္းတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုတာ အလႇဴအိမ္မႇ မဟုတ္တာဗ်ာ။
ေန႔ခင္းေၾကာင္ေတာင္ အိပ္မက္မက္သူ (daydreamer)
ပစၥဳပၸန္ကို ေမ့ပစ္ၿပီး သာယာဖြယ္ေကာင္းတဲ့ စိတ္ကူးယဥ္ကမၻာထဲမႇာ ေပ်ာ္ေမြ႔ေနသူေတြကို ဘိုလို Daydreamer ေန႔ခင္းေၾကာင္ေတာင္ အိပ္မက္မက္သူလုိ႔ ေခၚၾကပါတယ္။ဒီလူေတြက သနားဖုိ႔ ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီလုိလူမ်ဳိးေတြက အေျပာ ေကာင္းရင္ နည္းနည္းေတာ့ ေၾကာက္ဖုိ႔ေကာင္းတယ္။ မစားရ၀ခမန္းေတြ ေလွ်ာက္ေျပာၿပီး စိတ္ကူးယဥ္ျပေနရင္ ''ေႂကြ'' သြားႏုိင္တယ္။ သူကိုယ္တုိင္ တစ္ကယ္ယံုၾကည္လုိ႔လည္း ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မႇာေပါ့။ အဲဒါက ပိုေၾကာက္ရတာ။ ယံုယံုၾကည္ၾကည္နဲ႔ကို ေျပာေနေတာ့လည္း အခက္သားလား။ ဒါေၾကာင့္ ဒီလူစိတ္ကူးယဥ္ၿပီး ေလွ်ာက္ေျပာေနတာလားဆုိတာ ေသခ်ာစဥ္းစားဖို႔ လုိတယ္။ျမန္မာျပည္သိန္းတန္ရဲ့ ''ငါသာ ေစာ္ဘြားျဖစ္ခ်င္တယ္'' ဆိုတဲ့ သီခ်င္းထဲကလုိ ငါသာ အမတ္ ျဖစ္ရင္ လူတိုင္းတိုက္တစ္လံုး၊ ကားတစ္စီး၊ ေရမီးအစံုအလင္နဲ႔ထားမယ္ ဆိုလို႔ကေတာ့ တ႐ုတ္သိုင္းကားထဲက မင္းသားနာမည္ပဲ ေျပာရလိမ့္ မယ္။ ''ခ်င့္ယံု''လုိ႔။
ကိုယ္ စဥ္းစားမိသေလာက္ သ႐ုပ္ခြဲၾကည့္တာမုိ႔ မစဥ္းစားမိတဲ့ မေရြးသင့္တဲ့ အမ်ဳိးအစားေတြ က်န္ေကာင္းက်န္ဦးမယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီေလာက္ဖယ္လိုက္ရင္ ေရြးသင့္တဲ့ သူဆိုတာ ဘယ္လိုလူမ်ဳိးဆိုတာ ရႇင္းလာပါလိမ့္မယ္ ထင္ပါတယ္။
ကတိက၀တ္
အေရးႀကီးတဲ့တစ္ခ်က္က ႏိုင္ငံေရးသမားေတြရဲ႕ ကတိကုိ အရမ္းကာေရာ မယံုမိဖို႔ပါပဲ။ ႏိုင္ငံကို အုပ္ခ်ဳပ္လုိသူတုိ႔ရဲ႕ လက္စြဲက်မ္းလို႔ ေခၚရမဲ့ အေ၀ဖန္ခံရဆုံုး အီတလီႏုိင္ငံေရး သုခမိန္ Niccoló Machiavelli ရဲ႕ The Prince က်မ္းထဲမႇာ ေခါင္း ေဆာင္အုပ္ခ်ဳပ္ မင္းလုပ္လုိသူ (Prince)ရဲ႕ ကတိက၀တ္ထားရပံုကို ေဟာဒီလို ဖြင့္ဆိုဖူးတယ္။ ဒီလုိလူဟာ ကိုယ့္စကားကိုယ္တည္ရတယ္တဲ့။ဒါေပမဲ့ ပိုအေရးႀကီးတာက ကိုယ့္စကားတည္တယ္လို႔ အမ်ားထင္ၾကဖို႔ပဲတဲ့။ သူ႔ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ သင့္ေတာ္ ရင္ စကားတည္ေပါ့၊ မသင့္ေတာ္ရင္ေတာ့ စကားတည္တယ္လုိ႔ အမ်ားထင္ဖို႔ပဲ လုပ္ရမယ္တဲ့။ ဒီလုိမ်ဳိး ကတိက၀တ္မ်ဳိးနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ဳိးကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ႀကီးကို သတိထားရမႇာ။ အထက္က မေရြးသင့္တဲ့ ေျခာက္မ်ဳိးနဲ႔ သတိထားရမဲ့ ကတိက၀တ္ေတြကို ဆင္ျခင္ၾကည့္ရင္ လာမဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲမႇာ သင့္ေတာ္ေလ်ာ္ကန္တဲ့သူကို ေရြးႏုိင္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။
ရည္ညႊန္း။ ။ Bible: The New Testament, Niccoló Machiavelli's The Prince, William Shakespeare's Julius Caesar, Wikipedia, News Agencies.
( ဖတ္မိတဲ.သတင္းေဆာငး္ပါးေလးတပုဒ္မွကူးယူေဖာ္ျပျခင္းပါ၊။)
ဂရိစကား Polis ကလာတဲ့ ႏိုင္ငံေရးသမား Politician ဆိုတာ ျပည္သူနဲ႔ဆိုင္တဲ့ မူ၀ါဒခ်မႇတ္ေရးမႇာ လႊမ္းမိုး ပါ၀င္ပတ္သက္တဲ့သူလုိ႔ အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ၾကပါတယ္။ အစိုးရအဖြဲ႔တြင္းက မူ၀ါဒခ်မႇတ္တဲ့ ေနရာေတြကို ရယူထားၾကသူေတြအျပင္ ဒီေနရာေတြ ကိုရယူဖို႔ ႀကိဳးပမ္းၾကသူေတြကိုပါ ႏိုင္ငံေရးသမားလုိ႔ ေခၚေလ့ရႇိပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲအရ ျဖစ္ေစ၊ အာဏာလႊဲယူျခင္းကေန ျဖစ္ေစ၊ ခန္႔ထားမႈကေန ျဖစ္ေစ၊ မဲလိမ္ၿပီးပဲ ျဖစ္ေစ၊ စစ္ေအာင္ႏုိင္လုိ႔ပဲ ျဖစ္ေစ ဒီေနရာေတြကို ရယူၾကသူေတြ၊ ရယူဖုိ႔ ႀကိဳး စားၾကသူေတြကို ႏုိင္ငံေရးသမား စာရင္းထဲ ထည့္ပါတယ္။
ေရြးေကာက္ပြဲေတြ လုပ္မယ္ဆိုေတာ့ ဘယ္သူ႔ကို ေရြးၾကမႇာတုန္း၊ ဘယ္ႏုိင္ငံေရးသမားကို ေရြးၾကမႇာတုန္းဆိုတဲ့ ေမးခြန္းက ေခါင္းထဲေပၚလာမိတယ္။ လူက နဂိုကတည္းက ေျပာင္းျပန္ေစာက္ထုိး စဥ္းစားခ်င္တဲ့ အက်င့္ကေလးကရႇိေတာ့ ဘယ္လို လူမ်ဳိးကုိ ေရြးမလဲဆိုတာထက္ ဘယ္လုိလူမ်ဳိးကို မေရြးသင့္ဘူးလဲဆိုတာကို စဥ္းစားၾကည့္မိတယ္။
မေရြးသင့္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးသမား အမ်ဳိးအစားေတြကို အမ်ဳိးအစားခြဲၾကည့္ရင္ အဲဒီအထဲ မပါတဲ့ သူမ်ဳိးဆို ေရြးသင့္တယ္လုိ႔ အေျဖထြက္လာမယ္ ထင္လုိ႔ပါ။ ဘယ္က်မ္းထဲကမႇ မဟုတ္၊ကိုယ့္စိတ္ကူးထဲက ေပၚသလုိ သ႐ုပ္ခြဲၾကည့္တာမုိ႔ စံေပတံတစ္ခု လုိ႔ မေျပာႏုိင္ေပမဲ့ အေတြးနယ္ခ်ဲ႕ ၾကည့္စရာ ေကာင္းမယ္ထင္လုိ႔ ေတြးမိတာေလးေတြအတိုင္း မွ်ေ၀ၾကည့္ပါမယ္။
လက္ေ၀ခံ၊ လက္ေအာက္ခံ အျဖစ္နဲ႔ ႏုိင္ငံေရးလုပ္ၾကရင္ ဒီလုိ ႏုိင္ငံေရးသမားမ်ဳိးဟာ သူေပးတဲ့ ကတိက၀တ္ေတြအတိုင္း ျပည္သူကို အလုပ္အေႂကြး ျပဳႏုိင္ မျပဳႏုိင္ဆိုတာ အရမ္းကို သံသယျဖစ္စရာ ေကာင္းတာ . .
ေဒါင္းေယာင္ေဆာင္ေသာက်ီး (Wolf in Sheep Clothing)
ျမန္မာလို ေဒါင္းေယာင္ေဆာင္ေသာက်ီး ဆိုေတာ့ ဘိုလိုက သိုးေရျခံဳတဲ့ ၀ံပုေလြေပါ့။ (ဘိုလုိျပန္တာ ဟုတ္မယ္ေတာ့ထင္တာပဲ) လူထုႏႇစ္သက္တဲ့ အသြင္ကို ယူတတ္ၾကတဲ့ အေရျခံဳ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ဳိးေပါ့။ လူထုရဲ႕ အာ႐ံုေျခာက္ပါး (မ်က္စိ၊နား၊ႏႇာေခါင္း၊ လ်ာ၊ကိုယ္၊ စိတ္) ထဲ စြဲလမ္းေနတာေတြကို အတု လုိက္လုပ္ၾကသူေတြေပါ့။ လူထုျမင္ခ်င္တဲ့ အသြင္၊ ၾကားခ်င္တဲ့ စကား၊ ႐ႇဴသြင္းခ်င္တဲ့ လြတ္လပ္မႈဆိုတဲ့ ေလ၊ ခံစားခ်င္တဲ့ အရသာ၊ ထိေတြ႕ခ်င္တာေတြ၊ စိတ္ခံစားမႈေတြကို ေပးစြမ္းႏုိင္တဲ့ သူေတြဟာ သူတုိ႔ျဖစ္တယ္လုိ႔ အသြင္အမ်ဳိးမ်ဳိး၊ အေျပာအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ လိမ္မဲ့သူေတြေပါ့။ အျမင္မက်ယ္သူေတြကို စိတ္ကတိမ္းကပါး ျဖစ္ေအာင္လုပ္ဖုိ႔ အလြန္ေကာင္းတဲ့ နည္းတစ္နည္းေပါ့။ ဒါေပမဲ့ လူထုက မတုံးပါဘူး။ စင္ဒရဲလားေလးနဲ႔မႇ ေတာ္တဲ့ ဖိနပ္ဟာ မိေထြးသမီးႏႇစ္ေယာက္ (အနက္စ္ေတရႇာနဲ႔ ဒရစ္ဇယ္လာ)တို႔ ဘယ္လုိစြပ္စြပ္ မေတာ္ပါဘူး။
သစၥာေဖာက္ (Traitor)
ဒီလုိလူမ်ဳိးကေတာ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမႇာ ရႇိကိုမရႇိသင့္တာ ေမးေနစရာကို မလုိပါဘူး။ ကိုယ္ယံုၾကည္ရာ၊ ကိုယ္ျမတ္ႏိုးရာကို သစၥာေဖာက္တဲ့သူ၊ ကိုယ္ကိုယ္တုိင္ေတာင္ မယံုၾကည္တဲ့အရာကို လုပ္ရဲတဲ့သူ၊ ကိုယ့္အဖြဲ႔အစည္း၊ ကိုယ့္ပတ္၀န္းက်င္ကို သစၥာေဖာက္တဲ့ သူေတြ။ ဒီလုိလူမ်ဳိးေတြဟာ ေခတ္အဆက္ဆက္ ရႇိခဲ့တာပဲ။ ေၾကာက္စရာ ေကာင္းေလာက္ေအာင္ကို ကိုယ့္အနီးအပါးမႇာကို ရႇိေနၾကတာပဲ။ ခရစ္ေတာ္ရဲ႕ တပည့္ႀကီး ၁၂ ေယာက္ထဲက ယုဒရႇကာ႐ုတ္(Judas Iscariot) ဟာ ေငြဒဂၤါး ၃၀ ပဲပါတဲ့ ေငြအိတ္ကေလးအတြက္နဲ႔ ခရစ္ေတာ္ကို သစၥာေဖာက္ခဲ့တယ္။ လာဖမ္းတဲ့သူေတြ ခရစ္ေတာ္ ဘယ္သူလည္းဆုိတာ သိေအာင္ ခရစ္ေတာ္ပါးကို တစ္ခ်က္နမ္းၿပီး ''ဒါသခင္ ေယ႐ႈ''လုိ႔ မေျပာဘဲနဲ႔ သိေအာင္လုပ္ခဲ့တယ္။ ေရာမအင္ပါယာကုိ တည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ စစ္ဘုရင္ ဂ်ဴးလီယက္ဆီဇာဟာ ဘ႐ုတပ္စ္ဆုိတဲ့ မိတ္ေဆြရင္းက ပူးေပါင္းလုပ္ၾကံလို႔ ေသခဲ့ရတာ။ ရႇိတ္စပီးယားရဲ့ ဂ်ဴးလီးယက္ဆီဇာ ျပဇာတ္ထဲမႇာ ဆီဇာေနာက္ဆံုး ေရရြတ္ျမည္တမ္းခဲ့တဲ့'' ဘ႐ုတပ္စ္ မင္းလည္းပါသကိုး''(Et tu, Brute?) ဆိုတဲ့စကားဟာ ကမၻာေက်ာ္ပါတယ္။ ဒီလိုမ်ဳိး သစၥာေဖာက္မ်ဳိးကေတာ့ ေရႇာင္ကို ေရႇာင္သင့္တယ္ ထင္တာပဲ။
အခြင့္အေရးသမား၊ သာကူး (Opportunist)
ငါေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ၀င္လုိက္ရင္၊ အမတ္မ်ား ျဖစ္လုိက္ရင္ ဘာအခြင့္အေရးမ်ား ရမလဲဟဲ့။ ဟိုလူသာရင္ ဟိုလူနဲ႔ေပါင္း၊ ဒီလူသာရင္ ဒီလူနဲ႔ေပါင္း သာကူးသမားေတြကိုလည္း opportunist ပဲ ေခၚၾကပါတယ္။ ကိုလိုနီေခတ္ေႏႇာင္းနဲ႔ လြတ္ လပ္ေရး ေခတ္ဦးမႇာ ကတည္းက ၅၀၀၀ စား အမတ္ျဖစ္ရင္ ဟန္ၿပီဆုိၿပီး လုပ္ၾကသူေတြ၊ ေခါင္းေပါင္း ''ညာ'' ခ်ၾကသူေတြ ရႇိခဲ့ၾကတယ္ဆိုတာ သမိုင္းသက္ေသရႇိပါတယ္။ ဒီလုိလူမ်ဳိးေတြဟာ သူ႔အက်ဳိးစီးပြားပဲ ၾကည့္ၾကသူေတြ။ ဟိုကဒီက ပိုက္ဆံ ေတြ ေတာင္းမဲ့သူေတြ၊ ရန္ပံုေငြေလး ေပးဖုိ႔ ေခြးကသူ႔သခင္ဆီက အမဲ႐ိုးေတာင္းသလုိ ေတာင္းၾကမဲ့သူေတြ၊ ဒီမုိကေရစီကို ဗန္းျပၿပီး ယမမင္းနဲ႔ေတာင္ တစ္ေလႇတည္းစီးၿပီး စီးပြားရႇာမဲ့သူေတြ၊ အခြင့္အေရးအတြက္ ေဖာက္ျပန္ဖုိ႔ဆုိတာ လက္မေႏႇးမဲ့သူ ေတြပါ။ ရန္ပံုေငြမရႇိဘဲ ဘယ္လုိမဲ ဆြယ္မလဲလုိ႔ ေျပာလို႔မရပါဘူး။ အိုဘားမားက အေမရိကန္မႇာမို႔ ရန္ပံုေငြ သန္းခ်ီသံုးရတာ။ ဒီမႇာက ကိုယ့္အေပၚသာ တကယ္ယံုၾကည္ ေမတၲာရႇိၾကလုိ႔ရႇိရင္ ဘယ္ေနရာသြားသြား အဆင္ေျပတယ္ဆုိတာ သာဓကေတြ ေပါမႇေပါ။
လက္ေ၀ခံ၊ လက္ကိုင္တုတ္ (Proxy)
ဒါကေတာ့ အိမ္နီးခ်င္း ထိုင္းသတင္းေတြမႇာ ပါေနၾက။ သက္ဆင္ေထာက္ခံသူေတြ တည္ေထာင္တဲ့ ပါတီကို သက္ဆင္ရဲ႕ Proxy လုိ႔ တစ္ဖက္က ေ၀ဖန္ၾကသလုိ ထုိင္းဒီမိုကရက္ေတြကိုလည္း တပ္နဲ႔ဘုရင္ရဲ႕ Proxy လို႔ တစ္ဖက္က ေ၀ဖန္ၾကျမဲ။ တစ္ဦးတစ္ေယာက္၊ အဖြဲ႔အစည္း တစ္ခုရဲ႕ လက္ေ၀ခံ၊ လက္ေအာက္ခံ အျဖစ္နဲ႔ ႏုိင္ငံေရးလုပ္ၾကရင္ ဒီလုိ ႏုိင္ငံေရးသမားမ်ဳိးဟာ သူေပးတဲ့ ကတိက၀တ္ေတြအတိုင္း ျပည္သူကို အလုပ္အေႂကြး ျပဳႏုိင္၊မျပဳႏုိင္ ဆိုတာ အရမ္းကို သံသယျဖစ္စရာ ေကာင္းတာ။ျပည္တြင္းျပည္ပက အကူအညီေတြနဲ႔ လက္ေ၀ခံ လုပ္ၾကသူေတြဟာလည္း ဘယ္လုိမ်ဳိးလဲဆိုတာ ရႇင္းေနတာပဲ။ ျပည္တြင္းျဖစ္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ျပည္ပလုပ္ပဲျဖစ္ျဖစ္ လက္ေ၀ခံက လက္ေ၀ခံပဲ။
ဆိုင္းသံဗံုသံၾကားရင္ ကခ်င္ၾကသူေတြ (ဘိုလုိ ဘယ့္ႏႇယ္ေျပာရမႇန္းေတာင္ မသိေတာ့ဘူး။ busybody in politics ႏုိင္ငံေရး ပါေလရာလုိ႔ ေခၚရင္ ေကာင္းမယ္ထင္တယ္)
အရပ္ထဲမႇာရႇိပါတယ္။ ဘာျဖစ္ျဖစ္ ပြဲလမ္းသဘင္ဆို ဆိုင္းသံဗံုသံၾကားရင္ ကခ်င္ ခုန္ခ်င္၊ ပါခ်င္ၾကသူေတြပါ။ ျမန္မာတုိ႔ရဲ႕ ႐ိုးရာဓေလ့အရ ဒီလိုလူမ်ဳိးေတြက ခ်စ္ဖုိ႔ေကာင္းပါတယ္။ ေနာက္စရာ ေျပာင္စရာမ်ဳိး ျဖစ္တတ္သလုိ၊ သူတုိ႔ပါလုိ႔ ပြဲစည္တာ လည္း ရႇိပါတယ္။ ႏုိင္ငံေရးမႇာေတာ့ ဒီလုိ ဆိုင္းသံဗံုသံၾကားတုိင္း 'က'ခ်င္ ၾကတာ တယ္မေကာင္းလႇပါဘူး။ အေပ်ာ္အပါးမႇ မဟုတ္တာ။ ဒီလိုလူမ်ဳိးေတြဟာ အႏၲရာယ္မရႇိေပမဲ့ အလုပ္ျဖစ္ဖို႔လည္း ခဲယဥ္းတယ္။ ဒီလို လူမ်ဳိးေတြဟာ လုပ္ခ်င္စိတ္ပဲရႇိၿပီး လုပ္ႏုိင္တဲ့အစြမ္း နည္းတတ္ၾကပါတယ္။ ''ပါေတာ့ပါလိုက္တယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ရတယ္။ ပါခ်င္လုိ႔ကိုပါတာ'' ဆိုတာမ်ဳိးကေတာ့ အရပ္ထဲက ပြဲလမ္းသဘင္မႇာပဲ ေကာင္းတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုတာ အလႇဴအိမ္မႇ မဟုတ္တာဗ်ာ။
ေန႔ခင္းေၾကာင္ေတာင္ အိပ္မက္မက္သူ (daydreamer)
ပစၥဳပၸန္ကို ေမ့ပစ္ၿပီး သာယာဖြယ္ေကာင္းတဲ့ စိတ္ကူးယဥ္ကမၻာထဲမႇာ ေပ်ာ္ေမြ႔ေနသူေတြကို ဘိုလို Daydreamer ေန႔ခင္းေၾကာင္ေတာင္ အိပ္မက္မက္သူလုိ႔ ေခၚၾကပါတယ္။ဒီလူေတြက သနားဖုိ႔ ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီလုိလူမ်ဳိးေတြက အေျပာ ေကာင္းရင္ နည္းနည္းေတာ့ ေၾကာက္ဖုိ႔ေကာင္းတယ္။ မစားရ၀ခမန္းေတြ ေလွ်ာက္ေျပာၿပီး စိတ္ကူးယဥ္ျပေနရင္ ''ေႂကြ'' သြားႏုိင္တယ္။ သူကိုယ္တုိင္ တစ္ကယ္ယံုၾကည္လုိ႔လည္း ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မႇာေပါ့။ အဲဒါက ပိုေၾကာက္ရတာ။ ယံုယံုၾကည္ၾကည္နဲ႔ကို ေျပာေနေတာ့လည္း အခက္သားလား။ ဒါေၾကာင့္ ဒီလူစိတ္ကူးယဥ္ၿပီး ေလွ်ာက္ေျပာေနတာလားဆုိတာ ေသခ်ာစဥ္းစားဖို႔ လုိတယ္။ျမန္မာျပည္သိန္းတန္ရဲ့ ''ငါသာ ေစာ္ဘြားျဖစ္ခ်င္တယ္'' ဆိုတဲ့ သီခ်င္းထဲကလုိ ငါသာ အမတ္ ျဖစ္ရင္ လူတိုင္းတိုက္တစ္လံုး၊ ကားတစ္စီး၊ ေရမီးအစံုအလင္နဲ႔ထားမယ္ ဆိုလို႔ကေတာ့ တ႐ုတ္သိုင္းကားထဲက မင္းသားနာမည္ပဲ ေျပာရလိမ့္ မယ္။ ''ခ်င့္ယံု''လုိ႔။
ကိုယ္ စဥ္းစားမိသေလာက္ သ႐ုပ္ခြဲၾကည့္တာမုိ႔ မစဥ္းစားမိတဲ့ မေရြးသင့္တဲ့ အမ်ဳိးအစားေတြ က်န္ေကာင္းက်န္ဦးမယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီေလာက္ဖယ္လိုက္ရင္ ေရြးသင့္တဲ့ သူဆိုတာ ဘယ္လိုလူမ်ဳိးဆိုတာ ရႇင္းလာပါလိမ့္မယ္ ထင္ပါတယ္။
ကတိက၀တ္
အေရးႀကီးတဲ့တစ္ခ်က္က ႏိုင္ငံေရးသမားေတြရဲ႕ ကတိကုိ အရမ္းကာေရာ မယံုမိဖို႔ပါပဲ။ ႏိုင္ငံကို အုပ္ခ်ဳပ္လုိသူတုိ႔ရဲ႕ လက္စြဲက်မ္းလို႔ ေခၚရမဲ့ အေ၀ဖန္ခံရဆုံုး အီတလီႏုိင္ငံေရး သုခမိန္ Niccoló Machiavelli ရဲ႕ The Prince က်မ္းထဲမႇာ ေခါင္း ေဆာင္အုပ္ခ်ဳပ္ မင္းလုပ္လုိသူ (Prince)ရဲ႕ ကတိက၀တ္ထားရပံုကို ေဟာဒီလို ဖြင့္ဆိုဖူးတယ္။ ဒီလုိလူဟာ ကိုယ့္စကားကိုယ္တည္ရတယ္တဲ့။ဒါေပမဲ့ ပိုအေရးႀကီးတာက ကိုယ့္စကားတည္တယ္လို႔ အမ်ားထင္ၾကဖို႔ပဲတဲ့။ သူ႔ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ သင့္ေတာ္ ရင္ စကားတည္ေပါ့၊ မသင့္ေတာ္ရင္ေတာ့ စကားတည္တယ္လုိ႔ အမ်ားထင္ဖို႔ပဲ လုပ္ရမယ္တဲ့။ ဒီလုိမ်ဳိး ကတိက၀တ္မ်ဳိးနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ဳိးကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ႀကီးကို သတိထားရမႇာ။ အထက္က မေရြးသင့္တဲ့ ေျခာက္မ်ဳိးနဲ႔ သတိထားရမဲ့ ကတိက၀တ္ေတြကို ဆင္ျခင္ၾကည့္ရင္ လာမဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲမႇာ သင့္ေတာ္ေလ်ာ္ကန္တဲ့သူကို ေရြးႏုိင္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။
ရည္ညႊန္း။ ။ Bible: The New Testament, Niccoló Machiavelli's The Prince, William Shakespeare's Julius Caesar, Wikipedia, News Agencies.
( ဖတ္မိတဲ.သတင္းေဆာငး္ပါးေလးတပုဒ္မွကူးယူေဖာ္ျပျခင္းပါ၊။)