ဧၿပီလ ၂၉ ရက္ မြန္းလြဲ  ၂  နာရီခန္႔က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္ခန္းမအနီး၌ တည္ရွိေသာ ဟုိတယ္တစ္ခုတြင္ မႏၲေလးသား ဗ်ဴးဆရာႏွစ္ဦး၏အင္တာဗ်ဴး  စာအုပ္ေကာင္းဟု  ဆုိႏုိင္သည့္ ‘ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရး ပဋိညာဥ္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ေရစီးေၾကာင္းႏွင့္ ၂ဝ၁၅ အလားအလာ’ ဟူေသာ စာအုပ္မိတ္ဆက္ပြဲ က်င္းပခဲ့သည္။

အဆုိပါစာအုပ္က ႏုိင္ငံေရးပညာရွင္ လာရီဒုိင္းမြန္း (အခ်ဳိးက် မဲေပးစနစ္ကုိ  Promote  လုပ္သူ၊ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတ ဦးသိန္းစိန္  အေမရိကန္သုိ႔ သြားေရာက္လည္ပတ္စဥ္ဝင္ေရာက္ေတြ႕ဆုံခဲ့သူ၊  ဆရာမင္းဇင္ ၏ ဆရာအျဖစ္လည္း လူသိမ်ားသူ)၊ Soldiers  and  Diplomacy in Burma စာအုပ္ကုိ ေရးသားသူ လယ္ရီ ဂ်ာဂင္ႏွင့္  ျမန္မာ့ေရးရာ  ကြၽမ္းက်င္သူတစ္ဦးအျဖစ္ သတ္မွတ္ျခင္း ခံရသည့္ဆီြဒင္စာနယ္ဇင္းဆရာ ဘာတီ လင့္တနာတုိ႔ကုိ ျမန္မာ့ေရးရာ အျဖာျဖာႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး မႏၲေလးသား ဗ်ဴးဆရာႏွစ္ဦးက စူးစူးရွရွ ေတြ႕ဆုံေမး ျမန္းထားသည့္ စာအုပ္ျဖစ္သည္။ အေၾကာင္းအရာက ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရး အနာဂတ္ကုိ သူ႕အျမင္၊ ကုိယ့္အျမင္မွန္း ဆတြက္ခ်က္ျပျခင္း ျဖစ္သည္။ စကားလုံးတစ္လုံးတည္းျဖင့္ ေျပာရလွ်င္ ‘ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရး ေဟာကိန္းမ်ား’  ဟုသတ္မွတ္ႏုိင္သည္။ အဆုိပါေဟာကိန္းမ်ားတြင္ ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္ ေလးဦး၊ အာဏာရပါတီ၊ အတုိက္အခံ ပါတီ၊  တပ္မေတာ္၊  တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္  အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး စူးရွထက္ျမက္ေသာ သုံးသပ္ခ်က္မ်ား ပါဝင္သည္။ ထုိ႔အျပင္ ထုိစာအုပ္ထဲ၌ ေနာင္ေရြးေကာက္ပြဲ သက္တမ္းတြင္တစ္ႀကိဳေျပး ေနသည့္  အမ်ဳိးသား  ဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ထင္ျမင္သုံးသပ္ခ်က္မ်ားက စိတ္ဝင္စားစရာ အေကာင္းဆုံးျဖစ္ေနသည္။

အဆုိပါစာအုပ္ထဲတြင္  ပါရွိေသာအေၾကာင္းအရာမ်ားႏွင့္ ျပင္ပတြင္ ျဖစ္ေပၚေနေသာ  အသံမ်ားအရ  ဒီခ်ဳပ္ကုိ ေမးစရာေမးခြန္းမ်ား ရွိလာေပသည္။

အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္သည္  အတိတ္တြင္  သမုိင္းေပးတာဝန္ကုိ ေက်ပြန္ခဲ့သည့္ ပါတီႀကီး တစ္ခု၊ သုိ႔မဟုတ္ ၎တုိ႔၏ ေပးဆပ္မႈ၊ အနစ္နာခံမႈ၊ တာဝန္ေက်ပြန္မႈတုိ႔ႏွင့္ပတ္သက္လွ်င္ ေမးခြန္းထုတ္စရာ မလုိ၊ သံသယရွိစရာမလုိေသာ ပါတီႀကီးတစ္ခု ျဖစ္ေပသည္။ ထုိသုိ႔ေသာ ႏုိင္ငံေရးပါတီႀကီးတစ္ခုအေနျဖင့္  ႏုိင္ငံ၏ အနာဂတ္အေပၚ ထည့္ဝင္သယ္ပုိးႏုိင္သည့္  ‘အား’  ႏွင့္  ‘ဇ’  တုိ႔ကုိလည္း သံသယျမဴမႈန္ တစ္စက္မွ်  မရွိေလာက္ေအာင္ပင္ ျဖစ္သည္။

အသုိ႔ဆုိလွ်င္  ဒီခ်ဳပ္၏  အနာဂတ္သည္ အဘယ္နည္း။ အတိတ္ျဖစ္စဥ္ႏွင့္ မ်က္ေမွာက္ကာလ အေျခအေနမ်ားေပၚ မူတည္ၿပီး ဒီခ်ဳပ္၏အလားအလာကုိ သုံးသပ္သည္မ်ားကလည္း ရွိသည္။

”ဒီခ်ဳပ္တြင္ အႀကီးမားဆုံးေသာအားနည္းခ်က္မွာ စီးပြားေရးျဖစ္ၿပီးပါတီ၏ ဖြဲ႕စည္းတည္ေဆာက္ပုံကုိ ျပန္လည္ျပင္ဆင္၊ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေရးသည္ အလြန္အေရးႀကီးေသာမစ္ရွင္ျဖစ္သည္” ဟူ၍ ေဖာ္ျပ ထားသည္။ (စာ-၁၃)

ေခါင္းေဆာင္ႀကီးတစ္ဦးအေပၚ မွီခုိလြန္းျခင္းသည္ လတ္တေလာ၌အဆင္ေျပႏုိင္ေသာ္လည္း    ေရရွည္ တြင္ ေကာင္းက်ဳိးထက္ ဆုိးက်ဳိးကပုိမ်ားလိမ့္မည္ဟု ႏုိင္ငံေရးအသုိင္းအဝုိင္းကလည္း သုံးသပ္ေနၾကသည္။

”ထုိ႔ျပင္  ဒီခ်ဳပ္ကုိ  ဝန္းရံအားျဖည့္သည့္  လူတန္းစားႏွင့္  အဖြဲ႕အစည္းတုိ႔တြင္ ပညာရွင္မ်ား၊ အထူး ကြၽမ္းက်င္သူမ်ား၊ တတ္သိပညာရွင္မ်ားသည္လည္း အားရေလာက္ေသာ အေနအထားတစ္ခုအထိ မေရာက္ ေသး။ ရွိေနသည့္ အေနအထားႏွင့္ပင္ ပညာရွင္တုိ႔ႏွင့္ ပညာရပ္ဆုိင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းတုိ႔၏ အၾကံဉာဏ္၊ တုိက္တြန္းခ်က္မ်ားကုိ  ထည့္သြင္းစဥ္းစားေဆာင္ရြက္သည့္  လုပ္ငန္းစဥ္ကလည္း  ကင္းမဲ့ေန သေယာင္ျဖစ္ ေနသည္။  အကယ္၍သာထုိသုိ႔ေသာ  အေျခအေနမ်ဳိးသည္  ဒီခ်ဳပ္တြင္ အႏု သုိ႔မဟုတ္ အရင့္လုိက္ျဖစ္ေပၚ ေနပါက  စုိးရိမ္ပူပန္စရာ  အေနအထားပင္ျဖစ္သည္။ (စာ-၁၄)

တစ္ဖန္  ဒီခ်ဳပ္တြင္  တုိင္းျပည္ကုိမင္းလုပ္ အုပ္ခ်ဳပ္ စီမံခန္႔ခြဲႏုိင္မည့္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးသမားေကာင္း ေလာင္း လ်ာမ်ားကလည္း အလြန္တရာခ်ဳိ႕တဲ့လွသည္ဟု  သတင္းကလည္း  ေျပးေနသည္။ ထုိသုိ႔ျဖစ္ရျခင္းက ျဖတ္ သန္းခဲ့ရေသာ သမုိင္းခရီးၾကမ္းေၾကာင့္ဟု ဆုိႏုိင္သလုိ ပါတီ၏ လူ႕စြမ္းအား အရင္းအျမစ္တုိ႔သည္ ဘဝ တကၠသုိလ္ျဖစ္သည့္ နရသိန္တြင္ ၎တုိ႔၏ ႏုပ်ဳိအဖုိးတန္လွေသာအရြယ္ကုိ  ကုန္လြန္ေပးဆပ္ခဲ့ရသည့္  အေျခအေနေၾကာင့္လည္း အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနယ္ပယ္တြင္  ပုိင္ပုိင္ႏုိင္ႏုိင္  ေနရာယူရမည့္ လူ႕အင္အားႏွင့္ အရည္ အခ်င္းတုိ႔သည္  လက္ရွိအေနအထားအထိ အဆင္သင့္ မရွိလွဟု ယူေသာ္ ရမည္ထင္သည္။ တစ္သက္တာ ပတ္လုံး အတုိက္အခံလမ္းေၾကာင္းႏွင့္ ေတာ္လွန္ေရးျဖစ္စဥ္တုိ႔ကုိ ျဖတ္သန္းလာရသည့္အတြက္ အုပ္ခ်ဳပ္ ေရးသည္ ႏုိင္ငံေရးသမားမ်ားႏွင့္လားလားမွ် မဆုိင္ဟူေသာ ယုံမွားစြဲလမ္းသည့္ စိတ္အခံမ်ားကလည္း  ရွိေနသည္ဟု ယူဆရေပမည္။

”အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပုိင္းတြင္ လုံေလာက္ေသာ လူအင္အားႏွင့္ အရည္အခ်င္းမ်ား ဒီခ်ဳပ္တြင္ မရွိလွ်င္၊ အဆင္သင့္မရွိခဲ့လွ်င္ ၂ဝ၁၅ ေႏွာင္းပုိင္းတြင္ဒီခ်ဳပ္သည္  ၫြန္႔ေပါင္းအစုိးရ  ဖြဲ႕စည္းရဖြယ္ရွိသည္”  ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။ (စာ-၂၅)

ဒီခ်ဳပ္သည္ အာဏာရပါတီျဖစ္လာပါက ႏုိင္ငံ၏ ပဓာနျပႆနာရပ္မ်ားကုိ မည္ကဲ့သုိ႔ ကုိင္တြယ္ေျဖရွင္း မည္နည္းဟူေသာ ေမးခြန္းမ်ားကလည္း  ရွိေနသည္။  တစ္နည္းအားျဖင့္ဆုိရလွ်င္ ေအာက္ပါ ေမးခြန္းမ်ားကုိ ဒီခ်ဳပ္ေျဖဆုိပါဟူ၍ ျဖစ္သည္။

(၁) ႏုိင္ငံ၏ အေနာက္ဘက္ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ ျဖစ္ပြားေနေသာလူမႈအုပ္စုႏွစ္ခု၏ နက္႐ႈိင္းက်ယ္ျပန္႔ လွေသာ ပဋိပကၡကုိ မည္ကဲ့သုိ႔ေျဖရွင္းမည္နည္း။ အတိမ္းအေစာင္းလုံးဝမခံသည့္ ျပႆနာကုိ ဒီခ်ဳပ္သည္ လက္ရွိအာဏာရပါတီကဲ့သုိ႔ပင္ ေရွ႕ဆက္စခန္းသြားမည္ေလာ။

(၂) လုိင္ဇာအေရးႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ဒီခ်ဳပ္သည္ မည္သုိ႔သေဘာထားက်င့္သုံးမည္နည္း။ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးကုိ ေရွ႕တန္းတင္ ေဆြးေႏြးမည္ေလာ၊ ႏုိင္ငံေရးဒုိင္ယာေလာ့ခ္ကုိေရွ႕တန္းတင္မည္ေလာ၊ ေရြးခ်ယ္ စရာ ႏွစ္ခုစလုံးသည္ ေဘးက်ပ္နံက်ပ္မ်ားျဖစ္သည့္အတြက္ မည္သုိ႔ေျဖရွင္းမည္နည္း။

(၃) လက္နက္ကုိင္ အင္အား ၃ဝ,ဝဝဝ ေက်ာ္ ရွိသည့္ ‘ဝ’ ေဒသ၏ အေနအထားကုိ ရွိျမဲအတုိင္းထား မည္လား။ သုိ႔တည္းမဟုတ္ ၎တုိ႔ေတာင္းဆုိသည့္ ျပည္နယ္အေရးကုိမည္သုိ႔မည္ပုံ စဥ္းစားေျဖရွင္းမည္နည္း။

(၄) ျမစ္ဆုံကုိ အၿပီးအပုိင္ ရပ္စဲပစ္မည္ေလာ၊ သုိ႔မဟုတ္ လက္ရွိသမၼတ၏ ဆုံးျဖတ္ခ်က္အတုိင္း မိမိ တုိ႔အစုိးရလက္ထက္တြင္လည္း ရပ္ဆုိင္းထားမည္ဟု ထုတ္ျပန္ေၾကညာမည္ေလာ။

(၅)  လယ္ယာေျမ ျပႆနာ၊ အက်င့္ပ်က္ ျခစားမႈ သုိ႔မဟုတ္လာဘ္ေပးလာဘ္ယူ တုိက္ဖ်က္ေရး၊ တရားဥပေဒစုိးမုိးေရးတုိ႔တြင္ ဒီခ်ဳပ္အေနျဖင့္ မည္သုိ႔ေသာ အံ့ၾသဘနန္းျဖစ္ဖြယ္ေကာင္းသည့္ မဟာဗ်ဴဟာ မ်ား၊ စီမံေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားျဖင့္ ေျဖရွင္းမည္နည္း။

(၆) တုိင္းရင္းသားပါတီမ်ားႏွင့္တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ ယုံၾကည္မႈအျပည့္ အဝ ရေနၿပီေလာ။ ယခုထိတုိင္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုစနစ္ တည္ေဆာက္ေရးတြင္လည္းေကာင္း၊  ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားတြင္လည္းေကာင္း ေလာက္ေလာက္လားလား စီမံေဆာင္ရြက္သည့္ ေျခလွမ္းမ်ား၊ ေဆြးေႏြးမႈမ်ားမေတြ႕ရေသးဟု ထင္ပါသည္။ ဒီခ်ဳပ္ဥကၠ႒ႏွင့္ ဒီခ်ဳပ္ပါတီသည္ျပည္ေထာင္စု စနစ္တည္ေဆာက္ ေရး အတြက္ ခုိင္မာေသာအာမခံခ်က္ကုိ တုိင္းရင္းသား  အင္အားစုအသီးသီးအား  မေပးႏုိင္သမွ်ကာလ ပတ္လုံး မိမိတုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ရေသာ အေျဖမ်ဳိး၊ အေျခအေနမ်ဳိးကုိ  မေမွ်ာ္လင့္အပ္ဟု  ထင္ပါသည္။

(၇) ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီး ႏွစ္ေပါင္း  ၂ဝ  ကာလအထိ  ရည္မွန္းထားသည့္ Game Plan ကုိ မည္သုိ႔ေသာအစီအမံ၊ အစီအရင္မ်ားျဖင့္ ႐ုန္းထြက္ ေခ်ဖ်က္မည္နည္း။ ထပ္မံသတိျပဳရန္မွာ အဆုိပါ Game Plan သည္  အခ်ိန္ကာလႏွင့္အညီ Update လုပ္ထားျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ပြင့္လင္းလာေသာ အခင္းအက်င္း သစ္တြင္ မူလဘူတ အစီအမံမ်ားထက္ပင္ ေသသပ္ခမ္းနားေသာ Game Plan မ်ား အသစ္အသစ္မ်ားထြက္ေပၚ လာခဲ့လွ်င္ မည္ကဲ့သုိ႔ဆန္တက္မည္နည္း။

လက္ရွိကာလတြင္ ဒီခ်ဳပ္သည္ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးကုိ ထိပ္တန္းဦးစားေပး နံပါတ္ (၁) အျဖစ္ ခံယူၿပီး လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္ေနသည္ကုိ ေတြ႕ေနရသည္။ ဒီခ်ဳပ္အေနျဖင့္ မ်က္ႏွာစာသုံးခုကုိ မျပတ္ မလပ္ သတိျပဳဖုိ႔ လုိအပ္ပါလိမ့္မည္။ ထုိသုံးခုမွာ  တပ္၊  ျပည္သူႏွင့္  တုိင္းရင္းသားအင္အားစုတုိ႔ ျဖစ္ေပသည္။ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးတြင္ တပ္၏ ေထာက္ခံမႈ လုိသည္။ ေရြးေကာက္ပြဲေအာင္ႏုိင္ေရးတြင္  လူထု၏  ေထာက္ခံမႈလုိသည္။  ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးျပႆနာအေခါင္အခ်ဳပ္ကုိေျဖရွင္းႏုိင္ရန္ တုိင္းရင္းသားအင္အား စုအသီးသီး၏ ေထာက္ခံမႈ လုိအပ္သည္။

အတိတ္တြင္  ေခတ္က  ထမ္းတင္ေပးလုိက္ေသာ တာဝန္ကုိ ေက်ပြန္စြာ ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည့္ ႏုိင္ငံေရး ပါတီတစ္ခုအေနျဖင့္ သမုိင္းတြင္ရစ္ေလာက္ေအာင္ ႀကီးမားျပင္းထန္မည့္ စိန္ေခၚမႈမ်ား၊ တာဝန္မ်ားကုိ ေက်ပြန္စြာ ထမ္းေဆာင္ႏုိင္မည္လားဟူေသာ  ေမးခြန္းက  မင္းေလာင္းပါတီအတြက္ တပ္လွန္႔သံ ျဖစ္ေကာင္း ျဖစ္ႏုိင္ပါလိမ့္မည္။

ရည္ၫႊန္း။ ။ ဝင္းေမာင္ေဖ၊ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရး ပဋိညာဥ္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေရစီးေၾကာင္းႏွင့္  ၂ဝ၁၅ အလားအလာ။ ရန္ကုန္၊ Myanmar Identity စာေပ၊ ၂ဝ၁၄။