Counterinsurgency Warfare ခ်ဥ္းကပ္မႈႏွစ္ခု၊
အနီေရာင္အဆင့္ျမန္မာျပည္ႏွင့္
ေျမာက္ဖ်ားပုိင္းက ပထ၀ီႏုိင္ငံေရး စေပးေဘာ
ႏုိ၀င္ဘာ ၂၂၊ ရန္ကုန္။
Counterinsurgency Warfare ခ်ဥ္းကပ္မႈႏွစ္ခု
-------------------------------------------------------
အနီေရာင္အဆင့္ျမန္မာျပည္ႏွင့္
ေျမာက္ဖ်ားပုိင္းက ပထ၀ီႏုိင္ငံေရး စေပးေဘာ
ႏုိ၀င္ဘာ ၂၂၊ ရန္ကုန္။
Counterinsurgency Warfare ခ်ဥ္းကပ္မႈႏွစ္ခု
-------------------------------------------------------
Counterinsurgency Warfare နဲ႔( ဒီစကားလုံးေတြရဲ႕ အနက္ကုိ ျမန္မာလုိ႔ မျပန္ရဲပါ)ပတ္သက္ရင္ ဆရာၾကီတစ္ဆူ၊ ဂုရုၾကီးျဖစ္တဲ့ Martin Van Creveld က counterinsurgency အေၾကာင္းကုိ ေရးသားတင္ျပတဲ့သူေတြသည္ counterinsurgency မွာ ရႈံးနိမ့္ခဲ့သူေတြျဖစ္ၾကတယ္။ သူတုိ႔ေတြရဲ႕ ေရးသားတင္ျပမႈေတြက သင္ခန္းစာေဖာ္ထုတ္ေရး ထက္ တရားခံလက္သည္ရွာေဖြေရးဘက္ကုိ သာ ေဇာင္းေပးတင္ျပသြားၾကတာခ်ည္းပဲ ဆုိၿပီးသူ႔ရဲ႕ The Changing Face of War စာအုပ္မွာ အျပတ္ေဆာ္ထားတယ္။ ေအာင္ျမင္တဲ့ case studies ႏွစ္ခုကုိ သူက ထုတ္ျပတယ္။
၁။ ေျမာက္ပုိင္းအုိင္ယာလန္ျပႆနာကုိ ၿဗိတိသွ်တပ္တုိ႔ ေအာင္ျမင္ရသည့္အေၾကာင္းရင္းမ်ား
၁၊ ၁။ ေျမာက္ပုုိင္းအုိင္ယာလန္ ျပႆနာစျဖစ္သည့္ ၁၉၆၉ခုႏွစ္မွ စစ္ပြဲၿပီးဆုံးသည့္အထိ မႈခင္းျဖစ္ရပ္ criminal act လုိ႔ သတ္မွတ္ထားျခင္း
၁၊၂။ လုံျခဳံေရးကိစၥေတြကုိ ေဒသခံရဲတပ္သားေတြကုိ တာ၀န္ေပးတယ္။
၁၊၃။ အဓိကရုဏ္းႏွိမ္နင္းတဲ့အခါ အင္အားအနည္းဆုံးကုိသာ အသုံးျပဳတယ္
၁၊၄။ တကယ္လုိ႔ စစ္တပ္ကုိ လုိလွ်င္ သုံးခဲ့ရင္လည္း လက္နက္ၾကီး၊ တင့္ကား၊ သံခ်ပ္ကား၊ အေျမာက္၊ ေလေၾကာင္းပစ္ကူေတြ ေရွာင္တယ္။ ေျခလ်င္လက္နက္ငယ္ကုိပဲသုံးတယ္။
၁၊၅။ ရဲတပ္ဖြဲ႕ေကာ၊ စစ္တပ္ကပါ တရားဥပေဒႏွင့္အညီ တိက်စြာ လုိက္နာေဆာင္ရြက္တယ္။
အဓိကေအာင္ျမင္ရတာက စည္းကမ္းလုိက္နာမႈအားေကာင္းၿပီး စြမ္းရည္ျပည့္၀တဲ့ တပ္ဖြဲ႔၀င္ေတြေၾကာင့္ပဲ။
၁၊ ၁။ ေျမာက္ပုုိင္းအုိင္ယာလန္ ျပႆနာစျဖစ္သည့္ ၁၉၆၉ခုႏွစ္မွ စစ္ပြဲၿပီးဆုံးသည့္အထိ မႈခင္းျဖစ္ရပ္ criminal act လုိ႔ သတ္မွတ္ထားျခင္း
၁၊၂။ လုံျခဳံေရးကိစၥေတြကုိ ေဒသခံရဲတပ္သားေတြကုိ တာ၀န္ေပးတယ္။
၁၊၃။ အဓိကရုဏ္းႏွိမ္နင္းတဲ့အခါ အင္အားအနည္းဆုံးကုိသာ အသုံးျပဳတယ္
၁၊၄။ တကယ္လုိ႔ စစ္တပ္ကုိ လုိလွ်င္ သုံးခဲ့ရင္လည္း လက္နက္ၾကီး၊ တင့္ကား၊ သံခ်ပ္ကား၊ အေျမာက္၊ ေလေၾကာင္းပစ္ကူေတြ ေရွာင္တယ္။ ေျခလ်င္လက္နက္ငယ္ကုိပဲသုံးတယ္။
၁၊၅။ ရဲတပ္ဖြဲ႕ေကာ၊ စစ္တပ္ကပါ တရားဥပေဒႏွင့္အညီ တိက်စြာ လုိက္နာေဆာင္ရြက္တယ္။
အဓိကေအာင္ျမင္ရတာက စည္းကမ္းလုိက္နာမႈအားေကာင္းၿပီး စြမ္းရည္ျပည့္၀တဲ့ တပ္ဖြဲ႔၀င္ေတြေၾကာင့္ပဲ။
ထင္ျမင္ခ်က္-၁
စစ္ပြဲကုိ criminal act သတ္မွတ္တာ၊ ရႈျမင္လက္ခံတာက ေနာင္မ်ဳိးဆက္ေတြ truma ေတြ၊ တေက်ာ႔ျပန္ insurgency ေပၚေပါက္လာမွာကုိ စုိးရိမ္တာေၾကာင့္ျဖစ္ႏုိင္တယ္။ လုံျခဳံေရး security ကိစၥရပ္ေတြကုိ ေဒသခံေတြ appoint လုပ္တာ၊ ေဒသခံေတြကုိ recruit လုပ္တာက ဒီမွာ ျပည္သူ႔စစ္ဖြဲ႔ေပးတာနဲ႔ဆင္တယ္။ ဒါေပမယ့္၊ မတူဘူး။ ေဒသခံေတြကုိပဲ
ရဲတပ္သားတာ၀န္ခန္႔အပ္တာက rule and regulation တုိ႔။ code of conduct တုိ႔။ discipline တုိ႔ အရမ္းအားေကာင္း
တယ္။ဒီမွာက အဲဒါေတြ လုပ္လုိ႔အဆင္ေျပႏုိင္ပါ့မလား။ အဓိကရုဏ္းျဖစ္ရင္ အင္အားအနည္းဆုံးျဖစ္ေအာင္ သုံးတာက အုိင္ယာလန္ျပႆနာက သိမ္ေမြ႔လြန္းတဲ့အတြက္ သုံးလုိ႔ရတာ။ စစ္တပ္ကုိ လုိရင္ ေျခလ်င္လက္နက္ငယ္ကုိပဲ သုံးတယ္ ဆုိတာက တုိက္ပြဲ၊ စစ္ပြဲသေဘာတရားက struggle ရုန္းကန္မႈ၊ ရုန္းထမႈရွိတယ္။ တစ္ဘက္ ဒါးကုိသုံးေနသမွ် တစ္ဘက္ ကလည္း ဒါးကုိသုံးတယ္။. တစ္ဘက္က ေသနတ္သုံးလာရင္ တစ္ဘက္ ထုိနည္းတူ အရွိန္ျမွင့္လာတယ္။ ဒီေတာ့ နဂုိက တည္းက စစ္ပြဲရဲ႕ tempo ကုိ ေလွ်ာ့ခ်ပစ္ႏုိင္ေအာင္ သုံးစြဲတဲ့ လက္နက္၊ အင္အားသုံးစြဲမႈ၊ တုိက္ပြဲအဟုန္ေတြကုိ ကန္႔သတ္ ပစ္လုိက္တာမ်ဳိးပဲ။ ဒါမ်ဳိးက ဒီမွာ သုံးလုိ႔ရႏုိင္လား၊ ဒါမွမဟုတ္ ေပါင္းစပ္သုံးႏုိင္သလား စဥ္းစားဖုိ႔ေကာင္းတယ္။
အုိင္ယာလန္ျပႆနာကုိ ၿဗိတိသွ်စစ္တပ္ရဲ႕ ခ်ဥ္းကပ္မႈက သိမ္ေမြ႔တယ္။ ဦးတည္ရန္သူကလည္း တစ္ခုတည္းပဲ။
ရဲတပ္သားတာ၀န္ခန္႔အပ္တာက rule and regulation တုိ႔။ code of conduct တုိ႔။ discipline တုိ႔ အရမ္းအားေကာင္း
တယ္။ဒီမွာက အဲဒါေတြ လုပ္လုိ႔အဆင္ေျပႏုိင္ပါ့မလား။ အဓိကရုဏ္းျဖစ္ရင္ အင္အားအနည္းဆုံးျဖစ္ေအာင္ သုံးတာက အုိင္ယာလန္ျပႆနာက သိမ္ေမြ႔လြန္းတဲ့အတြက္ သုံးလုိ႔ရတာ။ စစ္တပ္ကုိ လုိရင္ ေျခလ်င္လက္နက္ငယ္ကုိပဲ သုံးတယ္ ဆုိတာက တုိက္ပြဲ၊ စစ္ပြဲသေဘာတရားက struggle ရုန္းကန္မႈ၊ ရုန္းထမႈရွိတယ္။ တစ္ဘက္ ဒါးကုိသုံးေနသမွ် တစ္ဘက္ ကလည္း ဒါးကုိသုံးတယ္။. တစ္ဘက္က ေသနတ္သုံးလာရင္ တစ္ဘက္ ထုိနည္းတူ အရွိန္ျမွင့္လာတယ္။ ဒီေတာ့ နဂုိက တည္းက စစ္ပြဲရဲ႕ tempo ကုိ ေလွ်ာ့ခ်ပစ္ႏုိင္ေအာင္ သုံးစြဲတဲ့ လက္နက္၊ အင္အားသုံးစြဲမႈ၊ တုိက္ပြဲအဟုန္ေတြကုိ ကန္႔သတ္ ပစ္လုိက္တာမ်ဳိးပဲ။ ဒါမ်ဳိးက ဒီမွာ သုံးလုိ႔ရႏုိင္လား၊ ဒါမွမဟုတ္ ေပါင္းစပ္သုံးႏုိင္သလား စဥ္းစားဖုိ႔ေကာင္းတယ္။
အုိင္ယာလန္ျပႆနာကုိ ၿဗိတိသွ်စစ္တပ္ရဲ႕ ခ်ဥ္းကပ္မႈက သိမ္ေမြ႔တယ္။ ဦးတည္ရန္သူကလည္း တစ္ခုတည္းပဲ။
၂။ မြတ္စလင္ညီေနာင္မ်ားကုိ ေအာင္ျမင္ခဲ့သည့္ အေၾကာင္းရင္းမ်ား
၁၉၈၀ျပည့္ႏွစ္အစပုိင္းကာလေတြမွာ မြတ္စလင္ညီအစ္ကုိမ်ားအဖြဲ႔က ဆီးရီးယားသမၼတ အာဆတ္အစုိးရကုိ ေျပာက္က်ားစစ္ ဆင္ႏြဲတယ္။ ၁၉၈၂ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂ရက္မွာ မြတ္စလင္ဘရားသားဟုဒ္ေတြရဲ ႔အမာခံျမိဳ႔ကုိ
အျပင္းထန္ဆုံး စစ္ဆင္ေရးဆင္ႏြဲၿပီး ေခ်မႈန္းတုိက္ခုိက္ခဲ့တယ္။ အဲဒီစစ္ဆင္ေရးကုိ Martin Van Creveld က ေအာင္ျမင္တဲ့ counterinsurgency လုိ႔သတ္မွတ္ၿပီး သင္ခန္းစာေဖာ္ထုတ္ခဲ့တယ္။ အဲဒီသင္ခန္းစာ ေဖာ္ထုတ္ ခ်က္ေတြက အင္မတန္ ရက္စက္လြန္းလွပါတယ္။
၂၊၁။ ရက္ရက္စက္စက္ လုပ္ဖုိ႔ လုိလာရင္ ရက္ရက္စက္စက္လုပ္၊ ေကာင္းကင္ကေန မုိးၾကဳိးပစ္ခ်လုိက္သလုိမ်ဳိး မေမွ်ာ္လင့္တဲ့ အေျခအေနမွာ ျပင္းျပင္းထန္ထန္လုပ္၊ ဘယ္ေတာ့မွ ဆင္ဖမ္းမယ္၊ က်ားဖမ္းမယ္ မေျပာနဲ႔။ မိမိဘက္က ၾကံစည္မႈ၊ ျပင္ဆင္မႈကုိ သိုသိပ္ထား။
၂၊၂။ ရက္ရက္စက္စက္ပညာေပးေတာ့မယ္လုိ႔ ဆုံးျဖတ္ၿပီးရင္ ျပတ္ျပတ္သားသား၊ ျပင္းျပင္းထန္ထန္လုပ္၊ ေသေၾကပ်က္စီးမႈမ်ားေလ ေကာင္းေလပဲ။
၂၊၃။ အခ်ိန္အခါေရြးခ်ယ္တတ္ဖုိ႔လုိတယ္။ ေစာႏုိင္ေလ ေကာင္းေလ။ insurgents နဲ႔ learder ေတြကုိ အဓိကထား ေခ်မႈန္းတုိက္ခုိက္ပစ္ရမွာ မွန္ေပမယ့္၊ တကယ္ေခ်မႈန္းပစ္ရမွာက ရန္သူေတြကုိ အားေပးေထာက္ခံေနတဲ့ လူထုရဲ႕စိတ္ဓာတ္ေတြကုိ ရုိက္ခ်ဳိးပစ္ႏုိင္ဖုိ႔ပဲ။ ေထာက္ခံတဲ့သူေတြကုိ ပစ္သတ္၊ ႏွိပ္စက္ခုိင္းေနတာမ်ဳိးမဟုတ္။ ဆုိလုိတာက အားေပးေထာက္ခံသူေတြရဲ႕ Head and Heart ကုိ သိမ္းပုိက္ေခ်မႈန္းဖုိ႔ပဲ။ မိမိကုိယ္ ဆန္႔က်င္ရင္ ေရဆုံးေရဖ်ားအထိ လုိက္ၿပီး ရက္စက္ျပရဲတယ္ဆုိတာကုိ အရုိးစြဲသြားတဲ့အထိ သိမွတ္သြားေအာင္ လုပ္ျပရမယ္။ဒါမွ လူထုက ရန္သူဘက္ကုိ မပါသြားမွာ။ ဒါကလည္း ေနာက္ထပ္စစ္ပြဲတစ္ပြဲကုိေတာင္ တားဆီးပစ္ႏုိင္တယ္။
ေလေၾကာင္းပစ္ကူသုံးပါ။ ဒုံးက်ည္ေတြသုံးပါ။ လက္နက္ၾကီးေတြ နာရီေပါင္း၊ ရက္ေပါင္းမ်ားစြာ ပစ္ခတ္ေခ်မႈန္းျပ ပါ။ ဒါမွသာ ရန္သူနဲ႔ ရန္သူကုိ ေထာက္ခံတဲ့သူေတြ စိတ္ဓာတ္ေရးရာ ပ်က္ျပားသြားႏုိင္တယ္။ ေဆာက္တည္ရာမရျဖစ္သြား
ႏုိင္ပါတယ္။
၂၊၄။ ဆုံးျဖတ္ၿပီးသားကိစၥကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေတာ့မယ္ဆုိရင္ ေျဗာင္လုပ္ပါ။ သတင္းဌာနေတြကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ပါ။ သတင္းေထာက္ေတြကုိ ေျခရႈပ္ေတြကုိ လက္မခံပါနဲ႔။ ( စစ္ဆင္ေရးအေကာင္အထည္ေဖာ္ေနခ်ိန္မွာ)
စစ္ဆင္ေရးၿပီးဆုံးသြားရင္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြအားလုံးကုိ မဖုံးကြယ္ပါနဲ႔ ။ ေျဖရွင္းခ်က္လည္း မေပးပါနဲ႔။ ေတာင္းပန္တာေတြ လည္း မလုပ္ပါနဲ႔။ ျပတ္ျပတ္သားသားလုပ္တတ္ေၾကာင္း အမ်ားသိေအာင္ ျပသဖုိ႔လုိပါတယ္။ စစ္ပြဲရဲ႕ ဆုိးက်ဳိးေတြကုိ လူထုသိေအာင္၊ မီဒီယာေတြ သိေအာင္ ျပပါ။
၂၊၅။ စစ္ဆင္ေရးအမိန္႔ေတြကုိ စာနဲ႔ေပနဲ႔ မထုတ္ပါနဲ႔။ တာ၀န္ေပးထားတဲ့ တပ္မွဴးကုိ ေအာင္ပြဲခံရင္ ပြဲထုတ္ပါ။ ရႈံးနိမ့္ရင္ ျဖစ္သမွ်အေၾကာင္းရင္း၊ အျပစ္ေတြကုိ ပုံခ်ပါ။
အဲဒီေတာ့ counterinsurgency ရဲ႕အႏွစ္သာရက ျပတ္သားရက္စက္ျခင္း လုိ႔ပဲ ေျပာရမလုိပဲ။ အုပ္ခ်ဳပ္သူအစုိးရ မင္းမ်ားက ေက်ာင္းမွန္း ကန္မွန္းသိေအာင္ ရက္စက္ျပတတ္ရပါတယ္။ ဒါက statecraft ပါပဲ။
၁၉၈၀ျပည့္ႏွစ္အစပုိင္းကာလေတြမွာ မြတ္စလင္ညီအစ္ကုိမ်ားအဖြဲ႔က ဆီးရီးယားသမၼတ အာဆတ္အစုိးရကုိ ေျပာက္က်ားစစ္ ဆင္ႏြဲတယ္။ ၁၉၈၂ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂ရက္မွာ မြတ္စလင္ဘရားသားဟုဒ္ေတြရဲ ႔အမာခံျမိဳ႔ကုိ
အျပင္းထန္ဆုံး စစ္ဆင္ေရးဆင္ႏြဲၿပီး ေခ်မႈန္းတုိက္ခုိက္ခဲ့တယ္။ အဲဒီစစ္ဆင္ေရးကုိ Martin Van Creveld က ေအာင္ျမင္တဲ့ counterinsurgency လုိ႔သတ္မွတ္ၿပီး သင္ခန္းစာေဖာ္ထုတ္ခဲ့တယ္။ အဲဒီသင္ခန္းစာ ေဖာ္ထုတ္ ခ်က္ေတြက အင္မတန္ ရက္စက္လြန္းလွပါတယ္။
၂၊၁။ ရက္ရက္စက္စက္ လုပ္ဖုိ႔ လုိလာရင္ ရက္ရက္စက္စက္လုပ္၊ ေကာင္းကင္ကေန မုိးၾကဳိးပစ္ခ်လုိက္သလုိမ်ဳိး မေမွ်ာ္လင့္တဲ့ အေျခအေနမွာ ျပင္းျပင္းထန္ထန္လုပ္၊ ဘယ္ေတာ့မွ ဆင္ဖမ္းမယ္၊ က်ားဖမ္းမယ္ မေျပာနဲ႔။ မိမိဘက္က ၾကံစည္မႈ၊ ျပင္ဆင္မႈကုိ သိုသိပ္ထား။
၂၊၂။ ရက္ရက္စက္စက္ပညာေပးေတာ့မယ္လုိ႔ ဆုံးျဖတ္ၿပီးရင္ ျပတ္ျပတ္သားသား၊ ျပင္းျပင္းထန္ထန္လုပ္၊ ေသေၾကပ်က္စီးမႈမ်ားေလ ေကာင္းေလပဲ။
၂၊၃။ အခ်ိန္အခါေရြးခ်ယ္တတ္ဖုိ႔လုိတယ္။ ေစာႏုိင္ေလ ေကာင္းေလ။ insurgents နဲ႔ learder ေတြကုိ အဓိကထား ေခ်မႈန္းတုိက္ခုိက္ပစ္ရမွာ မွန္ေပမယ့္၊ တကယ္ေခ်မႈန္းပစ္ရမွာက ရန္သူေတြကုိ အားေပးေထာက္ခံေနတဲ့ လူထုရဲ႕စိတ္ဓာတ္ေတြကုိ ရုိက္ခ်ဳိးပစ္ႏုိင္ဖုိ႔ပဲ။ ေထာက္ခံတဲ့သူေတြကုိ ပစ္သတ္၊ ႏွိပ္စက္ခုိင္းေနတာမ်ဳိးမဟုတ္။ ဆုိလုိတာက အားေပးေထာက္ခံသူေတြရဲ႕ Head and Heart ကုိ သိမ္းပုိက္ေခ်မႈန္းဖုိ႔ပဲ။ မိမိကုိယ္ ဆန္႔က်င္ရင္ ေရဆုံးေရဖ်ားအထိ လုိက္ၿပီး ရက္စက္ျပရဲတယ္ဆုိတာကုိ အရုိးစြဲသြားတဲ့အထိ သိမွတ္သြားေအာင္ လုပ္ျပရမယ္။ဒါမွ လူထုက ရန္သူဘက္ကုိ မပါသြားမွာ။ ဒါကလည္း ေနာက္ထပ္စစ္ပြဲတစ္ပြဲကုိေတာင္ တားဆီးပစ္ႏုိင္တယ္။
ေလေၾကာင္းပစ္ကူသုံးပါ။ ဒုံးက်ည္ေတြသုံးပါ။ လက္နက္ၾကီးေတြ နာရီေပါင္း၊ ရက္ေပါင္းမ်ားစြာ ပစ္ခတ္ေခ်မႈန္းျပ ပါ။ ဒါမွသာ ရန္သူနဲ႔ ရန္သူကုိ ေထာက္ခံတဲ့သူေတြ စိတ္ဓာတ္ေရးရာ ပ်က္ျပားသြားႏုိင္တယ္။ ေဆာက္တည္ရာမရျဖစ္သြား
ႏုိင္ပါတယ္။
၂၊၄။ ဆုံးျဖတ္ၿပီးသားကိစၥကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေတာ့မယ္ဆုိရင္ ေျဗာင္လုပ္ပါ။ သတင္းဌာနေတြကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ပါ။ သတင္းေထာက္ေတြကုိ ေျခရႈပ္ေတြကုိ လက္မခံပါနဲ႔။ ( စစ္ဆင္ေရးအေကာင္အထည္ေဖာ္ေနခ်ိန္မွာ)
စစ္ဆင္ေရးၿပီးဆုံးသြားရင္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြအားလုံးကုိ မဖုံးကြယ္ပါနဲ႔ ။ ေျဖရွင္းခ်က္လည္း မေပးပါနဲ႔။ ေတာင္းပန္တာေတြ လည္း မလုပ္ပါနဲ႔။ ျပတ္ျပတ္သားသားလုပ္တတ္ေၾကာင္း အမ်ားသိေအာင္ ျပသဖုိ႔လုိပါတယ္။ စစ္ပြဲရဲ႕ ဆုိးက်ဳိးေတြကုိ လူထုသိေအာင္၊ မီဒီယာေတြ သိေအာင္ ျပပါ။
၂၊၅။ စစ္ဆင္ေရးအမိန္႔ေတြကုိ စာနဲ႔ေပနဲ႔ မထုတ္ပါနဲ႔။ တာ၀န္ေပးထားတဲ့ တပ္မွဴးကုိ ေအာင္ပြဲခံရင္ ပြဲထုတ္ပါ။ ရႈံးနိမ့္ရင္ ျဖစ္သမွ်အေၾကာင္းရင္း၊ အျပစ္ေတြကုိ ပုံခ်ပါ။
အဲဒီေတာ့ counterinsurgency ရဲ႕အႏွစ္သာရက ျပတ္သားရက္စက္ျခင္း လုိ႔ပဲ ေျပာရမလုိပဲ။ အုပ္ခ်ဳပ္သူအစုိးရ မင္းမ်ားက ေက်ာင္းမွန္း ကန္မွန္းသိေအာင္ ရက္စက္ျပတတ္ရပါတယ္။ ဒါက statecraft ပါပဲ။
အနီေရာင္အဆင့္ျမန္မာျပည္ႏွင့္ ပထ၀ီႏုိင္ငံေရး စေပးေဘာ
------------------------------
ႏုိ၀င္ဘာလဆန္းပုိင္းကတည္းက တစ္ႏုိင္ငံလုံးကုိ အနီေရာင္အဆင့္ တပ္လွန္႔ထားခဲ့တယ္။ တပ္လွန္႔ထားရတဲ့ အရင္းခံေတြက ေရြးေကာက္ပြဲလုံျခဳံေရးတစ္ခုတည္းမဟုတ္ႏုိင္။ ကုိယ္ေတြမသိႏုိင္တဲ့၊ သိခြင့္ေတာင္မရွိတဲ့ very highly classified information ေတြလည္းျဖစ္ႏုိင္တယ္။ ေယဘုယ်က်လြန္းတဲ့ ခန္႔မွန္းခ်က္ကိုေျပာရရင္ေတာင္ ဒါက ပထ၀ီႏုိင္ငံေရးနဲ႔ အမ်ဳိးသားလုံျခဳံေရးေၾကာင့္ပဲျဖစ္မယ္လုိ႔သာ ေျပာႏုိင္တယ္။
ပထ၀ီႏုိင္ငံေရးေတြ ခပ္ၾကမ္းၾကမ္းကစားလာရင္ အရင္ဆုံး ရင္ဆုိင္ရမွာက insurgency and terrorism ပဲ။ ဒီေတာ့ ဒီေနရာမွာ counterinsurgency နဲ႔ counter terrorism က သိပ္အေရးပါလွတယ္။ တာ၀န္ရွိသူေတြ ဘယ္လုိ တုံျပန္ေဆာင္ရြက္မွာလဲ။ လက္ရွိအစုိးရပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ေနာင္အစုိးရပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒီအေရးေတြကုိ ေျဖရွင္းတဲ့ေနရာမွာ ျပတ္သား ဖုိ႔နဲ႔ ရက္စက္ဖုိ႔ လုိအပ္တယ္ဆုိတာ ေျပာစရာလုိမယ္မထင္ပါဘူး။
------------------------------
ႏုိ၀င္ဘာလဆန္းပုိင္းကတည္းက တစ္ႏုိင္ငံလုံးကုိ အနီေရာင္အဆင့္ တပ္လွန္႔ထားခဲ့တယ္။ တပ္လွန္႔ထားရတဲ့ အရင္းခံေတြက ေရြးေကာက္ပြဲလုံျခဳံေရးတစ္ခုတည္းမဟုတ္ႏုိင္။ ကုိယ္ေတြမသိႏုိင္တဲ့၊ သိခြင့္ေတာင္မရွိတဲ့ very highly classified information ေတြလည္းျဖစ္ႏုိင္တယ္။ ေယဘုယ်က်လြန္းတဲ့ ခန္႔မွန္းခ်က္ကိုေျပာရရင္ေတာင္ ဒါက ပထ၀ီႏုိင္ငံေရးနဲ႔ အမ်ဳိးသားလုံျခဳံေရးေၾကာင့္ပဲျဖစ္မယ္လုိ႔သာ ေျပာႏုိင္တယ္။
ပထ၀ီႏုိင္ငံေရးေတြ ခပ္ၾကမ္းၾကမ္းကစားလာရင္ အရင္ဆုံး ရင္ဆုိင္ရမွာက insurgency and terrorism ပဲ။ ဒီေတာ့ ဒီေနရာမွာ counterinsurgency နဲ႔ counter terrorism က သိပ္အေရးပါလွတယ္။ တာ၀န္ရွိသူေတြ ဘယ္လုိ တုံျပန္ေဆာင္ရြက္မွာလဲ။ လက္ရွိအစုိးရပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ေနာင္အစုိးရပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒီအေရးေတြကုိ ေျဖရွင္းတဲ့ေနရာမွာ ျပတ္သား ဖုိ႔နဲ႔ ရက္စက္ဖုိ႔ လုိအပ္တယ္ဆုိတာ ေျပာစရာလုိမယ္မထင္ပါဘူး။
ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲကာလအေတာအတြင္းမွာ မျဖစ္မေန conventional warfare ေတြ ဆင္ႏြဲၿပီး အခ်ဳိ႕ေသာ armed group ေတြကုိ လက္စြမ္းျပဖုိ႔၊ သင္ခန္းစာေပးဖုိ႔ အေၾကာင္းတရားၾကီးေတြလည္း ဖန္လာႏုိင္ပါတယ္။
ဒီႏုိင္ငံမွာရွိေနတဲ့ armed groups ေတြ တစ္ဖြဲ႔နဲ႔ တစ္ဖြဲ႔ ရပ္တည္မႈ၊ ေနာက္ခံ၊ ဇစ္ျမစ္ေတြ ကြဲျခားပါတယ္။ အားလုံးက ဖက္ဒရယ္လုိ႔ေျပာၾက ေပမယ့္၊ တကယ္လက္ေတြ႔မွာ အဲဒီေလာက္ မရုိးရွင္းပါဘူး။ ထပ္ေျပာပါမယ့္၊ တကယ့္ေျမျပင္အေျခအေနမွာလည္ အဲဒီ ဖက္ဒရယ္ဆုိတဲ့ စကားလုံးေလာက္ကုိ မရုိးရွင္းပါဘူး။
ဒီႏုိင္ငံမွာရွိေနတဲ့ armed groups ေတြ တစ္ဖြဲ႔နဲ႔ တစ္ဖြဲ႔ ရပ္တည္မႈ၊ ေနာက္ခံ၊ ဇစ္ျမစ္ေတြ ကြဲျခားပါတယ္။ အားလုံးက ဖက္ဒရယ္လုိ႔ေျပာၾက ေပမယ့္၊ တကယ္လက္ေတြ႔မွာ အဲဒီေလာက္ မရုိးရွင္းပါဘူး။ ထပ္ေျပာပါမယ့္၊ တကယ့္ေျမျပင္အေျခအေနမွာလည္ အဲဒီ ဖက္ဒရယ္ဆုိတဲ့ စကားလုံးေလာက္ကုိ မရုိးရွင္းပါဘူး။
ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိ ခ်ဥ္းကပ္တဲ့ မဟာဗ်ဴဟာက ေပ်ာ့ညံတယ္။ မဟာဗ်ဴဟာတန္ဖုိးက်လြန္းတယ္။ နည္းဗ်ဴဟာပုိင္းကုိ သိပ္ၿပီး ဦစားေပးလြန္းတဲ့ ဆုိတဲ့ ေထာက္ျပခ်က္ေတြရွိေနပါတယ္။ ဒီေထာက္ျပခ်က္တြက ကလည္း အေပါစားေ၀ဖန္ခ်က္၊ ေဘးထုိင္ဘုေျပာတဲ့ စကားေတြ သတ္မွတ္လုိ႔မရပါဘူး။ တစ္ခ်ဳိ႔ေတြက data အဆင့္ေလာက္နဲ႔ အကဲျဖတ္ၾကတယ္။ တစ္ခ်ဳိ႔ေတြက information အဆင့္ေလာက္ပဲသိပါတယ္။ တစ္ခ်ဳိ႔ေတြကေတာ့ intelligence ဒါမွမဟုတ္ very higly classified အဆင့္ရွိတဲ့ information ေတြၾကည့္ၿပီး ေျပာၾကတာေတြရွိပါတယ္။ ဒီေတာ့၊ ဒီလူက ဘယ္အဆင့္ေလာက္နဲ႔ ေျပာေနတယ္ဆုိတာကုိ သတိခ်ပ္ဖုိ႔လုိပါတယ္။ ( very highly classified information ကုိၾကည့္ၿပီး ေျပာေန၊ သတိေပးေနတဲ့သူေတြရဲ႕စကားေတြကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔တေတြ ေလးေလးနက္နက္သတိမူသင့္တယ္လုိ႔ ထင္ပါတယ္။ )
ေနာင္ အစုိးရလက္ထက္မွာ စစ္ပြဲ၊ တုိက္ပြဲ၊ စစ္ဆင္ေရးေတြ ဆက္လက္ရွိေနဦးမွာျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ခ်ဳိ႕စစ္ပြဲေတြက မဟာဗ်ဴဟာ အဆုံးအျဖတ္ေပးႏုိင္မယ့္ အဆင့္၊ မဟာဗ်ဴဟာ အလွည့္အေျပာင္းျဖစ္သြားႏုိင္တဲ့အဆင့္အထိ ေရာက္သြားႏုိင္ပါတယ္။
ေနာင္ အစုိးရလက္ထက္မွာ စစ္ပြဲ၊ တုိက္ပြဲ၊ စစ္ဆင္ေရးေတြ ဆက္လက္ရွိေနဦးမွာျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ခ်ဳိ႕စစ္ပြဲေတြက မဟာဗ်ဴဟာ အဆုံးအျဖတ္ေပးႏုိင္မယ့္ အဆင့္၊ မဟာဗ်ဴဟာ အလွည့္အေျပာင္းျဖစ္သြားႏုိင္တဲ့အဆင့္အထိ ေရာက္သြားႏုိင္ပါတယ္။
ျဖည့္စြက္ခ်က္။
(က) ႏုိ၀င္ဘာလဆန္းပုိင္းမွာ တစ္ႏုိင္ငံလုံးကုိ အနီေရာင္အဆင့္တပ္လွန္႔ခဲ့တယ္
(ခ) ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီး တုိက္ပြဲေတြ ျပန္စလာတယ္။
(ဂ) ထုိင္းမွာလုပ္တဲ့ စစ္ေရးေလ့က်င့္ခန္းက တရုတ္ေလတပ္နဲ႔ ထုိင္းေလတပ္တုိ႔
ပူးေပါင္းေလ့က်င့္တယ္။ ထုိင္းေလတပ္က ျမန္မာေလတပ္အျဖစ္ သရုပ္ေဆာင္ရတယ္။
(ဃ) ေလာက္ကုိင္စစ္ပြဲကာလ လယ္ေလာက္မွာ တရုတ္က တပ္မ ႏွစ္ခု က်ည္ဆန္
အစစ္နဲ႔ စစ္ေရးေလ့က်င့္ခဲ့တယ္။
(င) ႏုိင္ငံတကာဆက္ဆံေရးမွာ တရုတ္နဲ႔ ရုရွားတုိ႔က အရမ္းကုိ နီးကပ္သြားတယ္။
(စ) ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးအေျခအေနေတြကုိ ကမၻာ့Key Player ေတြရဲ ႕ေထာက္လွမ္းေရး
အဖြဲ႔အစည္းတုိင္းက analysis လုပ္ေနၾကတယ္။
(ဆ) counterinsurgency သည္ ဓားတစ္ေခ်ာင္းနဲ႔ စြပ္ျပဳတ္ေသာက္ရသလုိပဲ လုိ႔တင္စား
ၾကတယ္။ တုိက္ခုိက္ေရးေခ်မႈန္းေရး အသစ္ေတြ က်င့္သုံးတုိင္း ၊ ခုခံေရး နည္းဗ်ဴဟာ
အသစ္ေတြ ေပၚေပါက္လာစျမဲလုိ႔လည္း asymetric warfare မွာရွိျပန္တယ္။
(ခ) ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီး တုိက္ပြဲေတြ ျပန္စလာတယ္။
(ဂ) ထုိင္းမွာလုပ္တဲ့ စစ္ေရးေလ့က်င့္ခန္းက တရုတ္ေလတပ္နဲ႔ ထုိင္းေလတပ္တုိ႔
ပူးေပါင္းေလ့က်င့္တယ္။ ထုိင္းေလတပ္က ျမန္မာေလတပ္အျဖစ္ သရုပ္ေဆာင္ရတယ္။
(ဃ) ေလာက္ကုိင္စစ္ပြဲကာလ လယ္ေလာက္မွာ တရုတ္က တပ္မ ႏွစ္ခု က်ည္ဆန္
အစစ္နဲ႔ စစ္ေရးေလ့က်င့္ခဲ့တယ္။
(င) ႏုိင္ငံတကာဆက္ဆံေရးမွာ တရုတ္နဲ႔ ရုရွားတုိ႔က အရမ္းကုိ နီးကပ္သြားတယ္။
(စ) ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးအေျခအေနေတြကုိ ကမၻာ့Key Player ေတြရဲ ႕ေထာက္လွမ္းေရး
အဖြဲ႔အစည္းတုိင္းက analysis လုပ္ေနၾကတယ္။
(ဆ) counterinsurgency သည္ ဓားတစ္ေခ်ာင္းနဲ႔ စြပ္ျပဳတ္ေသာက္ရသလုိပဲ လုိ႔တင္စား
ၾကတယ္။ တုိက္ခုိက္ေရးေခ်မႈန္းေရး အသစ္ေတြ က်င့္သုံးတုိင္း ၊ ခုခံေရး နည္းဗ်ဴဟာ
အသစ္ေတြ ေပၚေပါက္လာစျမဲလုိ႔လည္း asymetric warfare မွာရွိျပန္တယ္။
ဒါပဲ။
ရည္ညြန္း။ ။ ေမာင္ေအာင္မ်ဳိး။ ။ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ စစ္မက္ေရးရာ အယူအဆမ်ား၊ စာ၊ ၁၈၆-၁၉၁။
ရုိေသစြာျဖင့္
ကုိဇန္
ကုိဇန္