Image may be NSFW.
Clik here to view.
Clik here to view.
by Ye Myint Kyaw on Tuesday, March 12, 2013 at 12:47am ·
လြတ္လပ္ေရးရစ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျပည္တြင္းစစ္မီး ေတာက္ေလာင္ခဲ႔သလို တစ္ဖက္မွာလည္း ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ကမၻာ႔ၿငိ္မ္းခ်မ္းေရးလႈပ္ရွားမႈေတြ ေပၚထြက္ခဲ႔ပါတယ္။ ထူးျခားတာက အဲဒီကာလ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လႈပ္ရွားမႈေတြဟာ လက္၀ဲ၀ါဒ အျမင္နဲ႔ လႈပ္ရွားခဲ႔တာလို႔ ယူဆစရာပါ။ အဲဒီၿငိမ္းခ်မ္းေရးလႈပ္ရွားမႈေတြဟာ ဘယ္ေလာက္ထိ ေအာင္ျမင္ခဲ႔သလဲ၊ ဘယ္လိုသင္ခန္းစာေတြ ရယူႏိုင္မလဲဆိုတာ လက္ရွိ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသမားေတြနဲ႔ သမို္င္းသုေတသီေတြအဖို႔ ျပန္လည္သံုးသပ္စရာေတြပါပဲ။
ဒီကေန႔က်ေတာ႔ အစိုးရက ကမကထလုပ္တဲ႔ ‘ၿငိမ္းခ်မ္းေရးစင္တာ’ ဆိုတာ ရွိလာျပန္ပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ တိုင္းျပည္ ၿငိ္မ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းမို႔ ေစာင္႔ၾကည့္ၾကရမွာပါ။ အဲဒီမွာ ျပန္ေတာ္ျပန္ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ၊ ျပည္တြင္းျပည္ပ ပညာရွင္ေတြနဲ႔ ေနာ္ေ၀ႏိုင္ငံ ဦးေဆာင္တဲ႔ ဒိုနာေတြ ရွိၾကတယ္။ ျမန္မာႏို္င္ငံသားနဲ႔ ႏိုင္ငံျခားသား ၿငိမ္းခ်မ္းေရးပြဲစားေတြလည္း ၀င္ထြက္ပါတယ္။ အရင္နဲ႔ မတူတာတာက ေခတ္သစ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသမားေတြဟာ ႏို္င္ငံတကာအကူအညီ ပိုယူၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္လာၾကတာပါ။ စိတ္၀င္စားစရာက သူတုိ႔ေတြကေကာ ဘယ္လိုအယူအဆေတြ ဘယ္လို သီအိုရီေတြကိုင္ၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ေနသလဲ ဆိုတာပါ။
ဒီေနရာမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလိုလားသူအားလံုး ဂရုျပဳသင္႔တာတစ္ခုက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ၿငိ္မ္းခ်မ္းေရးအျမင္ပါ။ မႏွစ္က ႏိုဘယ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမိန္႔ခြန္းမွာ ေဒၚစုက သူျမင္တဲ႔ ျမန္မာ႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအယူအဆကို ကမၻာသိေအာင္ ေျပာသြားပါတယ္။ ျမန္မာေတြရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအယူအဆက ‘အဆင္ေျပညီညြတ္မႈေတြကို ဟန္႔တားေႏွာင္႔ယွက္မယ္႔ အရာေတြ မရွိေတာ႔ျခင္းကေန ေပၚထြက္လာတဲ႔ ေပ်ာ္ရႊင္မႈ’ ဆိုၿပီး ရွင္းျပပါတယ္။
“ၿငိမ္းခ်မ္း ဆိုတဲ႔ ျမန္မာစကားဟာ ေလာင္ၿမိဳက္ေနတဲ႔ မီးေတြၿငိမ္းသြားၿပီး ေအးျမမႈ ေပၚထြက္လာျခင္းလို႔ ျပန္ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ တစ္ကမၻာလံုးမွာ ဒုကၡမီးေတြ ေလာင္ၿမိဳက္ေနတယ္။ ကြ်န္မႏိုင္ငံမွာလည္း ရန္လိုမႈေတြနဲ႔ အၾကမ္းဖက္မႈေတြက ေနရာတကာမွာ ျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒီ အၾကမ္းဖက္ရက္စက္မႈ သတင္းေတြဟာ ကမၻာအႏွံကို ပ်ံ႕ႏွံသြားတယ္။ ဆာေလာင္မႈ၊ ေရာဂါဘယထူေျပာမႈ၊ ေနအိမ္ေရႊ႕ေျပာင္းခံရမႈ၊ အလုပ္အကိုင္မဲ႔မႈ၊ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ၊ မတရားမႈ၊ ခြဲျခားဆက္ဆံခံရမႈ၊ မလိုမုန္းထားမႈ၊ တယူသန္မႈ စတဲ႔ သတင္းေတြကို ေန႔စဥ္လိုလို ၾကားျမင္ေနၾကရတယ္။ ေနရာတိုင္းမွာ အဖ်က္စြမ္းအားေတြ (negative forces) က ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အုတ္ျမစ္ကို လွႈိက္စားပစ္ေနတယ္။ ကြ်န္မတို႔ကမၻာႀကီးရဲ႕ ေပ်ာ္ရႊင္မႈနဲ႔ ညီညြတ္သဟဇာတျဖစ္မႈကို ကာကြယ္ ထိန္းသိမ္းေပးဖို႔ လိုအပ္တဲ႔ လူသားရင္းျမစ္ေတြကို အဆင္ျခင္မဲ႔ အလဟႆျဖဳန္းတီးပစ္ေနတာ ေနရာတိုင္းမွာ ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္…”
“…..ေနရာတကာမွာ အဖ်က္အင္အားစုေတြက အျပဳအင္အားေတြထက္ ပိုအားေကာင္းေနၿပီဆိုရင္ ကြ်န္မတို႔အားလံုးအတြက္ အႏၱရာယ္ရွိေနၿပီ။ ဒီေတာ႔ အဲဒီ အဖ်က္အင္အားေတြ အားလံုးကို အၿမဲဖယ္ရွားႏိုင္မလားဆိုတဲ႔ ေမးခြန္းရွိလာတယ္။ ရိုးရွင္းတဲ႔ အေျဖကေတာ႔ ‘ႏိုး’ ပါ။ အျပဳ (positive) နဲ႔ အဖ်က္ (negative) ႏွစ္ခုစလံုးပါတာကိုက လူသားသဘာ၀ပါ။ ဒါေပမဲ႔ အျပဳသေဘာေတြကို ပိုမိုအားေကာင္းေအာင္လုပ္ဖုိ႔နဲ႔ အဖ်က္ေတြကို ေလ်ာ႔ပါးေအာင္လုပ္ဖို႔ လူသားမွာစြမ္းရည္ေတြ ရွိပါတယ္.."
"ကြ်န္မတို႔ ကမၻာႀကီးတစ္ခုလံုး အဆံုးစြန္ၿငိမ္းခ်မ္းဖို႔ဆိုတာက မရရွိႏိုင္တဲ႔ ပန္းတိုင္ျဖစ္ေပမဲ႔၊ ဒါက ကြ်န္မတို႔ ဆက္သြားရမယ္႔ခရီး ပါပဲ။ ကႏၱရခရီးသည္တစ္ဦးဟာ သူ႔အသက္ရွင္သန္ လြတ္ေျမာက္ဖုိ႔ကုိ ညႊန္ျပေနတဲ႔ တစ္လံုးထဲေသာၾကယ္စင္အေပၚ သူ႔မ်က္လံုးေတြ စူးစုိက္ထားရသလို၊ ကြ်န္မတို႔ မ်က္လံုးေတြကိုလည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအေပၚမွာပဲ စြဲစြဲၿမဲၿမဲထားၾကရပါမယ္။ ကမၻာေျမေပၚမွာ ျပည့္၀တဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ကြ်န္မတို႔ မရရွိရင္ေတာင္မွ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရဖို႔ စုေပါင္းအားထုတ္မႈေတြကေန လူတစ္ဦးခ်င္းၾကား၊ ႏိုင္ငံေတြၾကားမွာ စည္းလံုးညီညြတ္မႈ၊ ယံုၾကည္မႈ၊ မိတ္ေဆြျဖစ္မႈနဲ႔ ကြ်န္မတို႔ လူသားအသိုက္အ၀ိုင္းအတြက္ လံုၿခံဳမႈနဲ႔ ၾကင္နာမႈေတြ ျဖစ္လာေအာင္ ကူညီႏိုင္ပါလိမ္႔မယ္…”
“….ကြ်န္မတို႔ရဲ႕ အဆံုးစြန္ေသာရည္မွန္းခ်က္ဟာ လူေတြေနရာေျပာင္းေရႊ႕ခံရမႈ၊ အိမ္ေျခယာမဲ႔ျဖစ္မႈ၊ ေမွ်ာ္လင္႔ခ်က္မဲ႔မႈတို႔ကေန ကင္းေ၀းတဲ႔ ကမၻာတစ္ခု ဖန္တီးဖို႔သာ ျဖစ္သင္႔ပါတယ္။ ကမၻာေနရာတိုင္း ေထာင္႔တိုင္းဟာ အဲဒီမွာေနထိုင္ေနသူေတြအတြက္ လြတ္လပ္မႈရွိၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ခိုလႈံႏိုင္မယ္႔ ေဘးမဲ႔ရိပ္ၿမံဳအစစ္အမွန္ ျဖစ္သင္႔ပါတယ္။ အေတြးတိုင္း၊ စကားလံုးတိုင္း၊ အျပဳအမူတိုင္းဟာ အျပဳသေဘာေဆာင္မႈနဲ႔ ေလ်ာ္ကန္သင္႔ျမတ္မႈကို ျဖစ္ေစၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ျဖစ္ထြန္းေစရပါမယ္။ ကြ်န္မတို႔ တစ္ဦးခ်င္းစီတိုင္းမွာ အဲဒီၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္ထြန္းေစဖို႔ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္စြမ္းေတြ ရွိပါတယ္။ ကြ်န္မတို႔ လံုၿခံဳစိတ္ခ်စြာ အိပ္ရၿပီး ေပ်ာ္ရြင္စြာ ႏိုးထႏို္င္မယ္႔ ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ႔ ကမၻာႀကီးတစ္ခု ဖန္တီးဖို႔ ႀကိဳးစားရာမွာ ကြ်န္မတို႔လက္ေတြ ခိုင္ၿမဲၿမဲ ယွဥ္တြဲထားၾကပါစို႔….”
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က သူ႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအျမင္ဟာ ျမန္မာ႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအျမင္ျဖစ္သလို ဗုဒ ၶအယူအဆအေပၚမွာ အေျခခံံထားတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ျမန္မာ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအယူအဆနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလမ္းေၾကာင္းကို ကမၻာသိ ရွင္းျပႏိုင္တာေၾကာင္႔ ျမန္မာေတြအတြက္ ဂုဏ္ယူစရာပါပဲ။
ေဒၚစုက တစ္ကမၻာလံုးမွာ အျပည့္အ၀ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး၊ သို႔ေသာ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို မ်က္ေျခမျပတ္ စုေပါင္းအားထုတ္ျခင္းအားျဖင္႔ ႏုိင္ငံတိုင္း လူမ်ဳိးတိုင္းၾကားမွာ စည္းလံုးညီညြတ္မႈ၊ ယံုၾကည္မႈနဲ႔ ခ်စ္ခင္ရင္းႏွီးမႈေတြ ရရွိလာႏိုင္တယ္။ လူသားသဘာ၀မွာ အေကာင္း အဆိုးေတြ ရွိေနေပမဲ႔၊ အေကာင္းေတြ အားေကာင္းလာေအာင္နဲ႔ အဆိုးေတြ ေလ်ာ႔ပါးေအာင္ လုပ္ႏိုင္တာဟာ လူသားပဲျဖစ္တယ္။
ဒါေၾကာင္႔ တစ္ဦးခ်င္းရဲ႕ အေျပာအဆို အျပဳမူတိုင္းဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေတြပဲ ျဖစ္ေနသင္႔တယ္။ ကမၻာေပၚက လူတုိ္င္းရဲ႕ တစ္ဦးခ်င္းလြတ္လပ္မႈနဲ႔ ရပိုင္ခြင္႔ေတြ အျပည့္အ၀ရရွိေအာင္ ၀ိုင္း၀န္းႀကိဳးစားျခင္းနဲ႔ မိမိကိုယ္တိုင္ရဲ႕ အက်င္႔ဆိုးေတြကို ေလ်ာ႔ပါးေအာင္လုပ္ျခင္းဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
လစ္ဘာတီရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အက်ဳိးျပဳမႈမ်ား
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရွင္းျပတဲ႔ ျမန္မာ႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအယူအဆဟာ ကေန႔ေခတ္ ကမၻာ႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအယူအဆနဲ႔လည္း တူညီမႈရွိပါတယ္။ ကေန႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလႈပ္ရွားမႈတိုင္းဟာ တစ္ဦးခ်င္းလြတ္လပ္ခြင္႔၊ အဖိႏွိပ္ခံေတြနဲ႔ လူမ်ဳိးစုငယ္ေတြရဲ႕ လြတ္လပ္ခြင္႔အေပၚမွာ အေျခတည္ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္တိုင္းမွာ လူတစ္ဦးခ်င္းတန္ဖိုးေတြကို အကာကြယ္ေပးမယ္႔ ‘လစ္ဘာတီ’ ေတြ ဖန္တီးယူရတာျဖစ္သလို၊ အစိုးရရဲ႕ အာဏာပါ၀ါကို ကန္႔သတ္ၾကရတာ ျဖစ္ပါတယ္။
'လစ္ဘရယ္ ဒီမိုကေရစီ' ဟာ တစ္ဦးခ်င္းလြတ္လပ္ခြင္႔နဲ႔ ဒီမိုကေရစီ ဆိုတဲ႔ စနစ္ႏွစ္ခုကို ေပါင္းစပ္က်င္႔သံုးတာ ျဖစ္တယ္။ လူအမ်ား ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္တဲ႔ ဒီမုိကေရစီအုပ္ခ်ဳပ္မႈက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို တိုးျမွင္႔ေပးႏိုင္သလို၊ တစ္ဦးခ်င္းလြတ္လပ္ခြင္႔ လစ္ဘာတီ အားေကာင္းလာပါမွ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အမွန္အကန္ ေပၚထြန္းလာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ လစ္ဘာတီမွာ အဓိက သံုးခုရွိပါတယ္။ စီးပြားေရး လစ္ဘာတီ၊ ဘာသာေရးလစ္ဘာတီနဲ႔ ႏို္င္ငံေရးလစ္ဘာတီတို႔ပါ။ အဲဒီသုံုးခုက အစိုးရအာဏာကို ကန္႔သတ္ထားဖုိ႔နဲ႔ ထိန္းညွိႏိုင္ဖို႔ ကူညီပါတယ္။
အထူးသျဖင္႔ ႏိုင္ငံေရးလစ္ဘာတီရွိမႈက ျပည္တြင္းမွာျဖစ္ျဖစ္ ႏိုင္ငံတကာနယ္ပယ္မွာျဖစ္ျဖစ္ ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ႔ ေဆြးေႏြးညွိႏွႈိင္းမႈေတြ ျဖစ္ထြန္းလာေစတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ႔ ႏိုင္ငံျခားေရးမူ၀ါဒေတြကို ေဆာင္ၾကဥ္းေပးတယ္။ ႏိုင္ငံေရးလစ္ဘာတီမွာ ျပည္သူ႔ေရးရာ ကိစၥေတြအေပၚ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင္႔နဲ႔ လြတ္လပ္စြာ စည္းရံုးလႈပ္ရွားခြင္႔ေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံသားေတြက အစိုးရကို ဆန္႔က်င္လိုတဲ႔အခါ အဲဒီအခြင္႔အေရးေတြကို တစ္နည္းမဟုတ္တစ္နည္း အသံုးျပဳပါတယ္။ လစ္ဘာတီရဲ႕ က်င္႔ထံုးေတြ အင္စတီက်ဴးရွင္းေတြကို အသံုးျပဳၿပီး ဥပေဒတြင္းကေန အစိုးရကို လူထုက ဆႏၵျပႏိုင္တယ္။ လစ္ဘာတီဟာ သဘာ၀အားျဖင္႔ ဒီမိုကေရစီမဟုတ္တဲ႔ အစိုးရေတြရဲ႕ အၾကမ္းဖက္ဖိႏွိပ္မႈေတြကို တားျမစ္ေလ႔ရွိပါတယ္။
တစ္ဖက္မွာ ဒီမိုကေရစီအစိုးရေတြက အတိုက္အခံေတြကို ေခ်မႈန္းဖ်က္စီးလည္းမပစ္ႏိုင္၊ လံုး၀လ်စ္လ်ဴရႈထားလို႔လည္း မရတာေၾကာင္႔ ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ႔နည္းနဲ႔ ေဆြးေႏြးဆက္ဆံမႈေတြလုပ္ရတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္မွာ အတိုက္အခံ ရႈံးသည္ျဖစ္ေစ ႏိုင္သည္ျဖစ္ေစ အာဏာရသူက ၿငိမ္းခ်မ္စြာ ဆက္ဆံရပါတယ္။ လစ္ဘရယ္ဒီမိုကေရစီစနစ္မွာ ၿပိဳင္ဘက္ေတြၾကား အာဏာလႊဲေျပာင္းမႈကို ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ လုပ္ၾကရပါတယ္။
ဒီမိုကေရစီအစိုးရေတြမွာ စစ္ပြဲတစ္ခုဆင္ႏႊဲဖို႔ အဟန္႔အတားေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ အာဏာရွင္ေတြကေတာ႔ ဘယ္သူ႔မွ ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္တာမရွိဘဲ စစ္ပြဲတစ္ပြဲ စတင္ႏိုင္တယ္။ အီရတ္က ဆဒမ္ဟူစိန္ ဆိုရင္ ဘယ္သူ႔မွ မတိုင္ပင္ဘဲ ၁၉၈၀ မွာ အီရန္၊ ၁၉၉၀ မွာ ကူ၀ိတ္ႏိုင္ငံတို႔ကို ၀င္တိုက္ခဲ႔တယ္။ ဟစ္တလာကလည္း ဥေရာပမွာ ဒုတိယကမၻာစစ္ကို သူ႔စိတ္ေပါက္သလို စတင္ခဲ႔တယ္။ ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ေတြမွာေတာ႔ အဲဒီလို ရမ္းဖို႔ဆိုရင္ အတားအဆီးေတြ အမ်ားႀကီးရွိေနတတ္တယ္။
ဒါေၾကာင္႔ တစ္ဦးခ်င္း လစ္ဘာတီဟာ အစုိးရေတြ ဘာလုပ္ရမယ္၊ ဘယ္လိုလုပ္ရမယ္ဆိုတဲ႔အေပၚ ဩဇာသက္ေရာက္မႈ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ဒီမိုကေရစီအေပၚ လစ္ဘာတီရဲ႕ အက်ဳိးျပဳမႈတစ္ခုက ‘ပြင္႔လင္းျမင္သာမႈ’ (transparency) ပါပဲ။ လစ္ဘာတီဟာ အစိုးရရဲ႕ အာဏာကို ေစာင္႔ၾကည့္ကန္႔သတ္မႈေတြ လုပ္တာေၾကာင္႔၊ လစ္ဘာတီေနာက္မွာ ပြင္႔လင္းျမင္သာမႈ ကပ္ပါလာပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီစနစ္ အလုပ္လုပ္ပံုေတြနဲ႔ အစုိးရရဲ႕ မူ၀ါဒ ေရြးခ်ယ္ေဆာင္ရြက္ပံုေတြကို အမ်ားျပည္သူေတြ အကြင္းလိုက္ ျမင္ႏိုင္ေအာင္ လစ္ဘာတီက ကူညီေပးတယ္။ ခ်ထားတဲ႔ ဥပေဒေတြကို အစုိးရ လိုက္နာမႈရွိေအာင္ လစ္ဘာတီက ထိန္းေက်ာင္းပါတယ္။
အဲဒီလို လစ္ဘာတီ အားေကာင္းလာမႈကို ‘ယံုၾကည္မႈ တည္ေဆာက္ေရးျဖစ္စဥ္’ (confidence-building measures) လို႔ ေခၚၾကပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီစနစ္မွာ ႏိုင္ငံေရးလုပ္နည္းလုပ္ဟန္ေတြ ပြင္႔လင္းျမင္္သာမႈ ရွိလာတာနဲ႔အမွ် ျပည္တြင္းမွာေရာ အျခားႏိုင္ငံေတြနဲ႔မွာပါ ယံုၾကည္မႈေတြ တိုးပြားလာပါတယ္။ ပြင္႔လင္းျမင္သာမႈေတြကို သယ္လာေပးတဲ႔ လစ္ဘာတီေၾကာင္႔ ယံုၾကည္မႈေတြ တိုးပြားလာၿပီး လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡေတြကို ရပ္စဲလာေစပါတယ္။ လစ္ဘာတီ အေလ႔အက်င္႔ေတြ၊ လစ္ဘာတီ အင္စတီက်ဴးရွင္းေတြကို ေပြ႔ဖက္ထားတဲ႔ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံဟာ တျခားေသာဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ဆက္ဆံတဲ႔အခါ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ျပဳမူဆက္ဆံမႈေတြ ရွိလာတယ္။ ႏိုင္ငံျခားေရး မူ၀ါဒေတြမွာ ေအာင္ျမင္မႈေတြ ရရွိလာပါတယ္။
တစ္ဦးခ်င္း vs လူထု
ဒါေၾကာင္႔ လစ္ဘာတီက ဒီမိုကေရစီကို အားေကာင္းေစတယ္။ လစ္ဘရယ္ ဒီမိုကေရစီ တိုးပြားလာျခင္းဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ပ်ံ႕ႏွံေစျခင္းပါပဲ။ ဒီအတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသမားဆုိသူဟာလည္း လစ္ဘာတီကို ေပြ႔ဖက္ ရွင္သန္ေနထုိင္သူသာ ျဖစ္ရပါမယ္။ တစ္ဦးခ်င္းအခြင္႔အေရးနဲ႔ လူနည္းစု အခြင္႔အေရးေတြအတြက္ က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ ဟစ္ေၾကြးလႈပ္ရွားေနသူသာ ျဖစ္ရပါလိမ္႔မယ္။
တစ္ဦးခ်င္းပိုင္ခြင္႔ (individualism) ေတြကို စေတးပစ္တဲ႔ စကားလံုးေတြ၊ အယူ၀ါဒေတြရဲ႕ အႏၱရာယ္ကို ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသမားတိုင္း သတိႀကီးႀကီးထားဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ‘ကြန္ျမဴနစ္စနစ္၊ ဆုိရွယ္လစ္စနစ္၊ ျပည္ေထာင္စုမၿပိဳကြဲေရး၊ အခ်ဳပ္အျခာကာကြယ္ေရး၊ ခြဲမထြက္ေရး၊ တစ္ျပည္ေထာင္္စနစ္၊ လူထုအတြက္၊ အမ်ားအတြက္၊’ စတဲ႔ အစုအေပါင္း အယူအဆေတြ (mass, collectivism)၊ ေၾကြးေၾကာ္သံေတြေအာက္မွာ တစ္ဦးခ်င္းပိုင္ခြင္႔နဲ႔ လူနည္းစုအခြင္႔အေရးေတြ ဖ်က္ဆီးေျမျမွဳပ္ပစ္ၾကတာ သမိုင္းတေလွ်ာက္ ပါပဲ။
လူထုအတြက္လို႔ ေၾကြးေၾကာ္ရင္း၊ အစုအေပါင္းစနစ္ေတြ ဘံုစနစ္ေတြကို ထူေထာင္ဖို႔ ႀကံရြယ္ရင္း အစိုးရလက္တံေတြ ရွည္သထက္ရွည္လာၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေတြ ေၾကမြခဲ႔ရပါတယ္။
ဒါေၾကာင္႔ တစ္ဦးခ်င္းရပိုင္ခြင္႔ကို ကာကြယ္ဖို႔က ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသမားေတြရဲ႕ ေမြးရာပါတာ၀န္ႀကီး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအတြက္ ၂၁ ရာစု ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသမားဟာ ေဒါင္ေဒါင္ျမည္ ဒီမိုကရက္တစ္ေယာက္ ျဖစ္ေနရလိမ္႔မယ္။ ဂလိုဘယ္ေခတ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသမားဟာ လစ္ဘာတီသမားအျဖစ္နဲ႔ ရွင္သန္ျမဴးၾကြေနရေပလိမ္႔မယ္။
ရဲျမင္႔ေက်ာ္
ကိုးကား။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏိုဘယ္ဆုမိန္႔ခြန္း
Democracy's Good Name by Michael Mandelbaum
မဇၥိ်မဂ်ာနယ္ အတြဲ ၂၊ အမွတ္ ၂၁၊ ေဖေဖာ္၀ါရီ၊ ၂၀၁၃
Ye Myint Kyaw
facebook စာမ်က္ႏွာမွ....
ဒီကေန႔က်ေတာ႔ အစိုးရက ကမကထလုပ္တဲ႔ ‘ၿငိမ္းခ်မ္းေရးစင္တာ’ ဆိုတာ ရွိလာျပန္ပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ တိုင္းျပည္ ၿငိ္မ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းမို႔ ေစာင္႔ၾကည့္ၾကရမွာပါ။ အဲဒီမွာ ျပန္ေတာ္ျပန္ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ၊ ျပည္တြင္းျပည္ပ ပညာရွင္ေတြနဲ႔ ေနာ္ေ၀ႏိုင္ငံ ဦးေဆာင္တဲ႔ ဒိုနာေတြ ရွိၾကတယ္။ ျမန္မာႏို္င္ငံသားနဲ႔ ႏိုင္ငံျခားသား ၿငိမ္းခ်မ္းေရးပြဲစားေတြလည္း ၀င္ထြက္ပါတယ္။ အရင္နဲ႔ မတူတာတာက ေခတ္သစ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသမားေတြဟာ ႏို္င္ငံတကာအကူအညီ ပိုယူၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္လာၾကတာပါ။ စိတ္၀င္စားစရာက သူတုိ႔ေတြကေကာ ဘယ္လိုအယူအဆေတြ ဘယ္လို သီအိုရီေတြကိုင္ၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ေနသလဲ ဆိုတာပါ။
ဒီေနရာမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလိုလားသူအားလံုး ဂရုျပဳသင္႔တာတစ္ခုက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ၿငိ္မ္းခ်မ္းေရးအျမင္ပါ။ မႏွစ္က ႏိုဘယ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမိန္႔ခြန္းမွာ ေဒၚစုက သူျမင္တဲ႔ ျမန္မာ႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအယူအဆကို ကမၻာသိေအာင္ ေျပာသြားပါတယ္။ ျမန္မာေတြရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအယူအဆက ‘အဆင္ေျပညီညြတ္မႈေတြကို ဟန္႔တားေႏွာင္႔ယွက္မယ္႔ အရာေတြ မရွိေတာ႔ျခင္းကေန ေပၚထြက္လာတဲ႔ ေပ်ာ္ရႊင္မႈ’ ဆိုၿပီး ရွင္းျပပါတယ္။
“ၿငိမ္းခ်မ္း ဆိုတဲ႔ ျမန္မာစကားဟာ ေလာင္ၿမိဳက္ေနတဲ႔ မီးေတြၿငိမ္းသြားၿပီး ေအးျမမႈ ေပၚထြက္လာျခင္းလို႔ ျပန္ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ တစ္ကမၻာလံုးမွာ ဒုကၡမီးေတြ ေလာင္ၿမိဳက္ေနတယ္။ ကြ်န္မႏိုင္ငံမွာလည္း ရန္လိုမႈေတြနဲ႔ အၾကမ္းဖက္မႈေတြက ေနရာတကာမွာ ျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒီ အၾကမ္းဖက္ရက္စက္မႈ သတင္းေတြဟာ ကမၻာအႏွံကို ပ်ံ႕ႏွံသြားတယ္။ ဆာေလာင္မႈ၊ ေရာဂါဘယထူေျပာမႈ၊ ေနအိမ္ေရႊ႕ေျပာင္းခံရမႈ၊ အလုပ္အကိုင္မဲ႔မႈ၊ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ၊ မတရားမႈ၊ ခြဲျခားဆက္ဆံခံရမႈ၊ မလိုမုန္းထားမႈ၊ တယူသန္မႈ စတဲ႔ သတင္းေတြကို ေန႔စဥ္လိုလို ၾကားျမင္ေနၾကရတယ္။ ေနရာတိုင္းမွာ အဖ်က္စြမ္းအားေတြ (negative forces) က ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အုတ္ျမစ္ကို လွႈိက္စားပစ္ေနတယ္။ ကြ်န္မတို႔ကမၻာႀကီးရဲ႕ ေပ်ာ္ရႊင္မႈနဲ႔ ညီညြတ္သဟဇာတျဖစ္မႈကို ကာကြယ္ ထိန္းသိမ္းေပးဖို႔ လိုအပ္တဲ႔ လူသားရင္းျမစ္ေတြကို အဆင္ျခင္မဲ႔ အလဟႆျဖဳန္းတီးပစ္ေနတာ ေနရာတိုင္းမွာ ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္…”
“…..ေနရာတကာမွာ အဖ်က္အင္အားစုေတြက အျပဳအင္အားေတြထက္ ပိုအားေကာင္းေနၿပီဆိုရင္ ကြ်န္မတို႔အားလံုးအတြက္ အႏၱရာယ္ရွိေနၿပီ။ ဒီေတာ႔ အဲဒီ အဖ်က္အင္အားေတြ အားလံုးကို အၿမဲဖယ္ရွားႏိုင္မလားဆိုတဲ႔ ေမးခြန္းရွိလာတယ္။ ရိုးရွင္းတဲ႔ အေျဖကေတာ႔ ‘ႏိုး’ ပါ။ အျပဳ (positive) နဲ႔ အဖ်က္ (negative) ႏွစ္ခုစလံုးပါတာကိုက လူသားသဘာ၀ပါ။ ဒါေပမဲ႔ အျပဳသေဘာေတြကို ပိုမိုအားေကာင္းေအာင္လုပ္ဖုိ႔နဲ႔ အဖ်က္ေတြကို ေလ်ာ႔ပါးေအာင္လုပ္ဖို႔ လူသားမွာစြမ္းရည္ေတြ ရွိပါတယ္.."
"ကြ်န္မတို႔ ကမၻာႀကီးတစ္ခုလံုး အဆံုးစြန္ၿငိမ္းခ်မ္းဖို႔ဆိုတာက မရရွိႏိုင္တဲ႔ ပန္းတိုင္ျဖစ္ေပမဲ႔၊ ဒါက ကြ်န္မတို႔ ဆက္သြားရမယ္႔ခရီး ပါပဲ။ ကႏၱရခရီးသည္တစ္ဦးဟာ သူ႔အသက္ရွင္သန္ လြတ္ေျမာက္ဖုိ႔ကုိ ညႊန္ျပေနတဲ႔ တစ္လံုးထဲေသာၾကယ္စင္အေပၚ သူ႔မ်က္လံုးေတြ စူးစုိက္ထားရသလို၊ ကြ်န္မတို႔ မ်က္လံုးေတြကိုလည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအေပၚမွာပဲ စြဲစြဲၿမဲၿမဲထားၾကရပါမယ္။ ကမၻာေျမေပၚမွာ ျပည့္၀တဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ကြ်န္မတို႔ မရရွိရင္ေတာင္မွ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရဖို႔ စုေပါင္းအားထုတ္မႈေတြကေန လူတစ္ဦးခ်င္းၾကား၊ ႏိုင္ငံေတြၾကားမွာ စည္းလံုးညီညြတ္မႈ၊ ယံုၾကည္မႈ၊ မိတ္ေဆြျဖစ္မႈနဲ႔ ကြ်န္မတို႔ လူသားအသိုက္အ၀ိုင္းအတြက္ လံုၿခံဳမႈနဲ႔ ၾကင္နာမႈေတြ ျဖစ္လာေအာင္ ကူညီႏိုင္ပါလိမ္႔မယ္…”
“….ကြ်န္မတို႔ရဲ႕ အဆံုးစြန္ေသာရည္မွန္းခ်က္ဟာ လူေတြေနရာေျပာင္းေရႊ႕ခံရမႈ၊ အိမ္ေျခယာမဲ႔ျဖစ္မႈ၊ ေမွ်ာ္လင္႔ခ်က္မဲ႔မႈတို႔ကေန ကင္းေ၀းတဲ႔ ကမၻာတစ္ခု ဖန္တီးဖို႔သာ ျဖစ္သင္႔ပါတယ္။ ကမၻာေနရာတိုင္း ေထာင္႔တိုင္းဟာ အဲဒီမွာေနထိုင္ေနသူေတြအတြက္ လြတ္လပ္မႈရွိၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ခိုလႈံႏိုင္မယ္႔ ေဘးမဲ႔ရိပ္ၿမံဳအစစ္အမွန္ ျဖစ္သင္႔ပါတယ္။ အေတြးတိုင္း၊ စကားလံုးတိုင္း၊ အျပဳအမူတိုင္းဟာ အျပဳသေဘာေဆာင္မႈနဲ႔ ေလ်ာ္ကန္သင္႔ျမတ္မႈကို ျဖစ္ေစၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ျဖစ္ထြန္းေစရပါမယ္။ ကြ်န္မတို႔ တစ္ဦးခ်င္းစီတိုင္းမွာ အဲဒီၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္ထြန္းေစဖို႔ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္စြမ္းေတြ ရွိပါတယ္။ ကြ်န္မတို႔ လံုၿခံဳစိတ္ခ်စြာ အိပ္ရၿပီး ေပ်ာ္ရြင္စြာ ႏိုးထႏို္င္မယ္႔ ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ႔ ကမၻာႀကီးတစ္ခု ဖန္တီးဖို႔ ႀကိဳးစားရာမွာ ကြ်န္မတို႔လက္ေတြ ခိုင္ၿမဲၿမဲ ယွဥ္တြဲထားၾကပါစို႔….”
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က သူ႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအျမင္ဟာ ျမန္မာ႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအျမင္ျဖစ္သလို ဗုဒ ၶအယူအဆအေပၚမွာ အေျခခံံထားတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ျမန္မာ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအယူအဆနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလမ္းေၾကာင္းကို ကမၻာသိ ရွင္းျပႏိုင္တာေၾကာင္႔ ျမန္မာေတြအတြက္ ဂုဏ္ယူစရာပါပဲ။
ေဒၚစုက တစ္ကမၻာလံုးမွာ အျပည့္အ၀ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး၊ သို႔ေသာ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို မ်က္ေျခမျပတ္ စုေပါင္းအားထုတ္ျခင္းအားျဖင္႔ ႏုိင္ငံတိုင္း လူမ်ဳိးတိုင္းၾကားမွာ စည္းလံုးညီညြတ္မႈ၊ ယံုၾကည္မႈနဲ႔ ခ်စ္ခင္ရင္းႏွီးမႈေတြ ရရွိလာႏိုင္တယ္။ လူသားသဘာ၀မွာ အေကာင္း အဆိုးေတြ ရွိေနေပမဲ႔၊ အေကာင္းေတြ အားေကာင္းလာေအာင္နဲ႔ အဆိုးေတြ ေလ်ာ႔ပါးေအာင္ လုပ္ႏိုင္တာဟာ လူသားပဲျဖစ္တယ္။
ဒါေၾကာင္႔ တစ္ဦးခ်င္းရဲ႕ အေျပာအဆို အျပဳမူတိုင္းဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေတြပဲ ျဖစ္ေနသင္႔တယ္။ ကမၻာေပၚက လူတုိ္င္းရဲ႕ တစ္ဦးခ်င္းလြတ္လပ္မႈနဲ႔ ရပိုင္ခြင္႔ေတြ အျပည့္အ၀ရရွိေအာင္ ၀ိုင္း၀န္းႀကိဳးစားျခင္းနဲ႔ မိမိကိုယ္တိုင္ရဲ႕ အက်င္႔ဆိုးေတြကို ေလ်ာ႔ပါးေအာင္လုပ္ျခင္းဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
လစ္ဘာတီရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အက်ဳိးျပဳမႈမ်ား
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရွင္းျပတဲ႔ ျမန္မာ႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအယူအဆဟာ ကေန႔ေခတ္ ကမၻာ႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအယူအဆနဲ႔လည္း တူညီမႈရွိပါတယ္။ ကေန႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလႈပ္ရွားမႈတိုင္းဟာ တစ္ဦးခ်င္းလြတ္လပ္ခြင္႔၊ အဖိႏွိပ္ခံေတြနဲ႔ လူမ်ဳိးစုငယ္ေတြရဲ႕ လြတ္လပ္ခြင္႔အေပၚမွာ အေျခတည္ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္တိုင္းမွာ လူတစ္ဦးခ်င္းတန္ဖိုးေတြကို အကာကြယ္ေပးမယ္႔ ‘လစ္ဘာတီ’ ေတြ ဖန္တီးယူရတာျဖစ္သလို၊ အစိုးရရဲ႕ အာဏာပါ၀ါကို ကန္႔သတ္ၾကရတာ ျဖစ္ပါတယ္။
'လစ္ဘရယ္ ဒီမိုကေရစီ' ဟာ တစ္ဦးခ်င္းလြတ္လပ္ခြင္႔နဲ႔ ဒီမိုကေရစီ ဆိုတဲ႔ စနစ္ႏွစ္ခုကို ေပါင္းစပ္က်င္႔သံုးတာ ျဖစ္တယ္။ လူအမ်ား ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္တဲ႔ ဒီမုိကေရစီအုပ္ခ်ဳပ္မႈက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို တိုးျမွင္႔ေပးႏိုင္သလို၊ တစ္ဦးခ်င္းလြတ္လပ္ခြင္႔ လစ္ဘာတီ အားေကာင္းလာပါမွ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အမွန္အကန္ ေပၚထြန္းလာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ လစ္ဘာတီမွာ အဓိက သံုးခုရွိပါတယ္။ စီးပြားေရး လစ္ဘာတီ၊ ဘာသာေရးလစ္ဘာတီနဲ႔ ႏို္င္ငံေရးလစ္ဘာတီတို႔ပါ။ အဲဒီသုံုးခုက အစိုးရအာဏာကို ကန္႔သတ္ထားဖုိ႔နဲ႔ ထိန္းညွိႏိုင္ဖို႔ ကူညီပါတယ္။
အထူးသျဖင္႔ ႏိုင္ငံေရးလစ္ဘာတီရွိမႈက ျပည္တြင္းမွာျဖစ္ျဖစ္ ႏိုင္ငံတကာနယ္ပယ္မွာျဖစ္ျဖစ္ ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ႔ ေဆြးေႏြးညွိႏွႈိင္းမႈေတြ ျဖစ္ထြန္းလာေစတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ႔ ႏိုင္ငံျခားေရးမူ၀ါဒေတြကို ေဆာင္ၾကဥ္းေပးတယ္။ ႏိုင္ငံေရးလစ္ဘာတီမွာ ျပည္သူ႔ေရးရာ ကိစၥေတြအေပၚ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင္႔နဲ႔ လြတ္လပ္စြာ စည္းရံုးလႈပ္ရွားခြင္႔ေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံသားေတြက အစိုးရကို ဆန္႔က်င္လိုတဲ႔အခါ အဲဒီအခြင္႔အေရးေတြကို တစ္နည္းမဟုတ္တစ္နည္း အသံုးျပဳပါတယ္။ လစ္ဘာတီရဲ႕ က်င္႔ထံုးေတြ အင္စတီက်ဴးရွင္းေတြကို အသံုးျပဳၿပီး ဥပေဒတြင္းကေန အစိုးရကို လူထုက ဆႏၵျပႏိုင္တယ္။ လစ္ဘာတီဟာ သဘာ၀အားျဖင္႔ ဒီမိုကေရစီမဟုတ္တဲ႔ အစိုးရေတြရဲ႕ အၾကမ္းဖက္ဖိႏွိပ္မႈေတြကို တားျမစ္ေလ႔ရွိပါတယ္။
တစ္ဖက္မွာ ဒီမိုကေရစီအစိုးရေတြက အတိုက္အခံေတြကို ေခ်မႈန္းဖ်က္စီးလည္းမပစ္ႏိုင္၊ လံုး၀လ်စ္လ်ဴရႈထားလို႔လည္း မရတာေၾကာင္႔ ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ႔နည္းနဲ႔ ေဆြးေႏြးဆက္ဆံမႈေတြလုပ္ရတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္မွာ အတိုက္အခံ ရႈံးသည္ျဖစ္ေစ ႏိုင္သည္ျဖစ္ေစ အာဏာရသူက ၿငိမ္းခ်မ္စြာ ဆက္ဆံရပါတယ္။ လစ္ဘရယ္ဒီမိုကေရစီစနစ္မွာ ၿပိဳင္ဘက္ေတြၾကား အာဏာလႊဲေျပာင္းမႈကို ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ လုပ္ၾကရပါတယ္။
ဒီမိုကေရစီအစိုးရေတြမွာ စစ္ပြဲတစ္ခုဆင္ႏႊဲဖို႔ အဟန္႔အတားေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ အာဏာရွင္ေတြကေတာ႔ ဘယ္သူ႔မွ ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္တာမရွိဘဲ စစ္ပြဲတစ္ပြဲ စတင္ႏိုင္တယ္။ အီရတ္က ဆဒမ္ဟူစိန္ ဆိုရင္ ဘယ္သူ႔မွ မတိုင္ပင္ဘဲ ၁၉၈၀ မွာ အီရန္၊ ၁၉၉၀ မွာ ကူ၀ိတ္ႏိုင္ငံတို႔ကို ၀င္တိုက္ခဲ႔တယ္။ ဟစ္တလာကလည္း ဥေရာပမွာ ဒုတိယကမၻာစစ္ကို သူ႔စိတ္ေပါက္သလို စတင္ခဲ႔တယ္။ ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ေတြမွာေတာ႔ အဲဒီလို ရမ္းဖို႔ဆိုရင္ အတားအဆီးေတြ အမ်ားႀကီးရွိေနတတ္တယ္။
ဒါေၾကာင္႔ တစ္ဦးခ်င္း လစ္ဘာတီဟာ အစုိးရေတြ ဘာလုပ္ရမယ္၊ ဘယ္လိုလုပ္ရမယ္ဆိုတဲ႔အေပၚ ဩဇာသက္ေရာက္မႈ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ဒီမိုကေရစီအေပၚ လစ္ဘာတီရဲ႕ အက်ဳိးျပဳမႈတစ္ခုက ‘ပြင္႔လင္းျမင္သာမႈ’ (transparency) ပါပဲ။ လစ္ဘာတီဟာ အစိုးရရဲ႕ အာဏာကို ေစာင္႔ၾကည့္ကန္႔သတ္မႈေတြ လုပ္တာေၾကာင္႔၊ လစ္ဘာတီေနာက္မွာ ပြင္႔လင္းျမင္သာမႈ ကပ္ပါလာပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီစနစ္ အလုပ္လုပ္ပံုေတြနဲ႔ အစုိးရရဲ႕ မူ၀ါဒ ေရြးခ်ယ္ေဆာင္ရြက္ပံုေတြကို အမ်ားျပည္သူေတြ အကြင္းလိုက္ ျမင္ႏိုင္ေအာင္ လစ္ဘာတီက ကူညီေပးတယ္။ ခ်ထားတဲ႔ ဥပေဒေတြကို အစုိးရ လိုက္နာမႈရွိေအာင္ လစ္ဘာတီက ထိန္းေက်ာင္းပါတယ္။
အဲဒီလို လစ္ဘာတီ အားေကာင္းလာမႈကို ‘ယံုၾကည္မႈ တည္ေဆာက္ေရးျဖစ္စဥ္’ (confidence-building measures) လို႔ ေခၚၾကပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီစနစ္မွာ ႏိုင္ငံေရးလုပ္နည္းလုပ္ဟန္ေတြ ပြင္႔လင္းျမင္္သာမႈ ရွိလာတာနဲ႔အမွ် ျပည္တြင္းမွာေရာ အျခားႏိုင္ငံေတြနဲ႔မွာပါ ယံုၾကည္မႈေတြ တိုးပြားလာပါတယ္။ ပြင္႔လင္းျမင္သာမႈေတြကို သယ္လာေပးတဲ႔ လစ္ဘာတီေၾကာင္႔ ယံုၾကည္မႈေတြ တိုးပြားလာၿပီး လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡေတြကို ရပ္စဲလာေစပါတယ္။ လစ္ဘာတီ အေလ႔အက်င္႔ေတြ၊ လစ္ဘာတီ အင္စတီက်ဴးရွင္းေတြကို ေပြ႔ဖက္ထားတဲ႔ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံဟာ တျခားေသာဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ဆက္ဆံတဲ႔အခါ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ျပဳမူဆက္ဆံမႈေတြ ရွိလာတယ္။ ႏိုင္ငံျခားေရး မူ၀ါဒေတြမွာ ေအာင္ျမင္မႈေတြ ရရွိလာပါတယ္။
တစ္ဦးခ်င္း vs လူထု
ဒါေၾကာင္႔ လစ္ဘာတီက ဒီမိုကေရစီကို အားေကာင္းေစတယ္။ လစ္ဘရယ္ ဒီမိုကေရစီ တိုးပြားလာျခင္းဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ပ်ံ႕ႏွံေစျခင္းပါပဲ။ ဒီအတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသမားဆုိသူဟာလည္း လစ္ဘာတီကို ေပြ႔ဖက္ ရွင္သန္ေနထုိင္သူသာ ျဖစ္ရပါမယ္။ တစ္ဦးခ်င္းအခြင္႔အေရးနဲ႔ လူနည္းစု အခြင္႔အေရးေတြအတြက္ က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ ဟစ္ေၾကြးလႈပ္ရွားေနသူသာ ျဖစ္ရပါလိမ္႔မယ္။
တစ္ဦးခ်င္းပိုင္ခြင္႔ (individualism) ေတြကို စေတးပစ္တဲ႔ စကားလံုးေတြ၊ အယူ၀ါဒေတြရဲ႕ အႏၱရာယ္ကို ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသမားတိုင္း သတိႀကီးႀကီးထားဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ‘ကြန္ျမဴနစ္စနစ္၊ ဆုိရွယ္လစ္စနစ္၊ ျပည္ေထာင္စုမၿပိဳကြဲေရး၊ အခ်ဳပ္အျခာကာကြယ္ေရး၊ ခြဲမထြက္ေရး၊ တစ္ျပည္ေထာင္္စနစ္၊ လူထုအတြက္၊ အမ်ားအတြက္၊’ စတဲ႔ အစုအေပါင္း အယူအဆေတြ (mass, collectivism)၊ ေၾကြးေၾကာ္သံေတြေအာက္မွာ တစ္ဦးခ်င္းပိုင္ခြင္႔နဲ႔ လူနည္းစုအခြင္႔အေရးေတြ ဖ်က္ဆီးေျမျမွဳပ္ပစ္ၾကတာ သမိုင္းတေလွ်ာက္ ပါပဲ။
လူထုအတြက္လို႔ ေၾကြးေၾကာ္ရင္း၊ အစုအေပါင္းစနစ္ေတြ ဘံုစနစ္ေတြကို ထူေထာင္ဖို႔ ႀကံရြယ္ရင္း အစိုးရလက္တံေတြ ရွည္သထက္ရွည္လာၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေတြ ေၾကမြခဲ႔ရပါတယ္။
ဒါေၾကာင္႔ တစ္ဦးခ်င္းရပိုင္ခြင္႔ကို ကာကြယ္ဖို႔က ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသမားေတြရဲ႕ ေမြးရာပါတာ၀န္ႀကီး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအတြက္ ၂၁ ရာစု ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသမားဟာ ေဒါင္ေဒါင္ျမည္ ဒီမိုကရက္တစ္ေယာက္ ျဖစ္ေနရလိမ္႔မယ္။ ဂလိုဘယ္ေခတ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသမားဟာ လစ္ဘာတီသမားအျဖစ္နဲ႔ ရွင္သန္ျမဴးၾကြေနရေပလိမ္႔မယ္။
ရဲျမင္႔ေက်ာ္
ကိုးကား။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏိုဘယ္ဆုမိန္႔ခြန္း
Democracy's Good Name by Michael Mandelbaum
မဇၥိ်မဂ်ာနယ္ အတြဲ ၂၊ အမွတ္ ၂၁၊ ေဖေဖာ္၀ါရီ၊ ၂၀၁၃
Ye Myint Kyaw
facebook စာမ်က္ႏွာမွ....