တပ္မေတာ္သားတဦးရဲ႕ ဘဝမွာ အက်ဳိးခံစားခြင့္နဲ႔ ပတ္သက္လာရင္ အနီးစပ္ဆံုးေဆြမ်ဳိး (အေမြခံအမည္) အဂၤလိပ္လုိ အတုိေကာက္ NOK (Next of Kin) အတည္ျပဳနုိင္ေရးက အလြန္အေရးၾကီးပါတယ္။ အနီးစပ္ဆံုး ေဆြမ်ဳိးဆိုတာ တပ္မေတာ္သားတဦးရဲ႕ ေနာက္ဆက္တဲြ အက်ဳိးခံစားခြင့္မ်ားကုိ ထုတ္ယူခံစားပုိင္ခြင့္ ရွိသူကုိ ရည္ညႊန္းတာပါ။
တပ္မေတာ္သားတဦး ေရွ႕တန္းတုိက္ပဲြမွာက်ဆံုးျခင္း၊ မေတာ္တဆထိခုိက္ဒဏ္ရာနဲ ႔ေသဆံုးျခင္း၊ ေရာဂါေၾကာင့္ ေသဆံုးျခင္း တပ္ထြက္ကိစၥေဆာင္ရြက္ျခင္း စတဲ့ျဖစ္စဥ္ေတြမွာ အေမြခံအမည္ လဲြမွားေနျခင္း (သုိ႔မဟုတ္) ရႈပ္ေထြးျခင္း ျဖစ္ေပၚလာရင္ သူနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ခံစားခြင့္ေတြ ထုတ္ယူရရွိနုိင္ဖုိ႔ အခက္အခဲ ၾကံဳရတတ္ပါတယ္။ မၾကာခဏလည္း ျပႆနာ တက္ေလ့ရွိတဲ့ ကိစၥမ်ဳိးပါ။ အမွန္က ကာယကံရွင္ တပ္မေတာ္သားကုိယ္တုိင္ ေပါ့ေပါ့ေလ်ာ့ေလ်ာ့ေနခဲ့လုိ႔ ျဖစ္တာ မ်ားပါတယ္။
တပ္မေတာ္ကုိ စတင္ဝင္ေရာက္ဖုိ႔ စာရင္းေပးသြင္းစဥ္ကတည္းက ကုိယ္ေရးရာဇဝင္ ျဖည့္သြင္းရာမွာ အေမြခံ အမည္ကုိ တိတိက်က် ေရးသြင္းရပါတယ္။ တပ္သားသစ္ဟာ လူပ်ဳိျဖစ္ျပီး မိဘႏွစ္ပါးစံုညီရွိသူျဖစ္တယ္ဆုိရင္ မိခင္ရဲ႕အမည္ကုိ အေမြခံအျဖစ္ ေရးသြင္းရပါတယ္။ ဖခင္တဦးတည္း က်န္ရွိသူအဖုိ႔ ဖခင္အမည္ကုိ ေပးရ ပါတယ္။ မိဘ ႏွစ္ပါးစလံုး မရွိေတာ့သူဆုိရင္ေတာ့ ေမြးခ်င္း ညီအစ္ကုိေမာင္ႏွမထဲက တဦး (က်ေနာ္မွတ္မိ သေလာက္ အငယ္ဆံုးတဦးလုိ႔ ထင္ပါတယ္) ရဲ႕ အမည္ကုိေပးရပါတယ္။ မိဘေရာ ညီအစ္ကုိေမာင္ႏွမရင္းပါ မရွိသူအေနနဲ႔ အုပ္ထိန္းသူတဦးအမည္ကုိ ေပးနုိင္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ခ်စ္သူရည္းစားတဦး အမည္ကုိေပးတယ္ ဆုိတဲ့ ဝတၱဳဇာတ္လမ္းဆန္ဆန္မ်ဳိး ျဖစ္ရပ္တခ်ဳိ႕ ၾကားဖူးပါတယ္။ အမွန္တကယ္ေတာ့ ခ်စ္သူရည္းစားအေနနဲ႔ အေမြခံအမည္ ထားလုိ႔မရပါ။ အစ္မ၊ ႏွမ တဦး အျဖစ္သာ အက်ဳံးဝင္နုိင္စရာရွိပါတယ္။
အေမြခံ အမည္ေပါက္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး က်ေနာ္ကုိယ္တုိင္ ေတြ႔ၾကံဳခဲ့ရဖူးေသာ အခက္အခဲမ်ားကုိ အေျခခံ ေရးသားတင္ျပလုိပါတယ္။
က်ေနာ္က အိမ္ေထာင္က်ျပီး ကေလးတေယာက္ရမွ တပ္ထဲဝင္တာျဖစ္လုိ႔ တပ္ဝင္စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆုိရာမွာ လက္ထပ္စာခ်ဳပ္နဲ႔ ကေလးေမြးစာရင္း ျပဖုိ႔ စုေဆာင္းေရးအရာရွိက ေတာင္းဆုိလာရာ က်ေနာ့္ဘက္က ျပစရာ တခုမွ မရွိပါ။ ေက်းလက္ေတာရြာဓေလ့ထံုးစံအရ တရားဝင္အၾကင္လင္မယား ျဖစ္ခဲ့ရေသာ က်ေနာ္တုိ႔ ဇနီးေမာင္ႏွံမွာ လက္ထပ္စာခ်ဳပ္မရွိပါ။ ရပ္ရြာမွာေနသေရြ႕ မရွိလုိ႔လည္းဘာမွမျဖစ္ပါ။ ေနာက္ျပီး ေတာရြာမွာ လူအမ်ားစုက အရပ္လက္သည္နဲ႔ မီးဖြားေလ့ရွိတာမုိ႔ ေမြးစာရင္းဆုိတာလည္း မရွိၾကတာမ်ားပါတယ္။ က်ေနာ့္သားေလး ေမြးတုန္းကေတာ့ ေက်းလက္သားဖြားဆရာမနဲ႔ ေမြးဖြားတာမုိ႔ က်န္းမာေရးဌာနမွာ မွတ္ပံုတင္စာရင္း ေရးသြင္းထားပါတယ္။ သုိ႔ေပမဲ့ ေမြးစာရင္းထုတ္ယူရေကာင္းမွန္း က်ေနာ္တုိ႔ သတိမျပဳ အေလးအနက္မထားမိခဲ့ပါ။
ဒီလုိနဲ႔ ေရတပ္ထဲကုိ ဝင္ျပီဆုိမွ တရားဝင္စာခ်ဳပ္စာတမ္းဆုိတာေတြ မရွိမျဖစ္ အသက္ဝင္လာပါတယ္။ က်ေနာ္ ရြာကုိ ျပန္သြားခဲ့ျပီး က်န္းမာေရးမွဴးဆီမွာ အက်ဳိးအေၾကာင္းေျပာ အကူအညီေတာင္းေတာ့ ကေလးေမြးစာရင္း ရလာပါတယ္။ လက္ထပ္စာခ်ဳပ္ကုိလည္း ရဝတရံုးမွာလုပ္ျပီး ယူလာခဲ့ပါတယ္။ သုိ႔ေပမဲ့ စုေဆာင္းေရး အရာရွိ က က်ေနာ္တင္ျပေသာ လက္ထပ္စာခ်ဳပ္ကုိ အသိအမွတ္မျပဳပါ။ ျမိဳ႕နယ္တရားရံုးတခုခုမွာ ျပဳလုပ္တဲ့ လက္ထပ္ စာခ်ဳပ္မွ အတည္ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ က်ေနာ္အသိတခုရလုိက္တာက လက္ထပ္စာခ်ဳပ္ကုိ တရားေရးအခြင့္အာဏာရွိသူ တဦးဦးကသာ လက္မွတ္ေရးထုိးခြင့္ ရွိတယ္ဆုိတာပါပဲ။ လမ္းစဥ္ပါတီေခတ္က ရပ္ကြက္အဆင့္အထိ တရားရံုးမ်ားရွိခဲ့တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ရပ္ကြက္တရားရံုးမွာ လက္ထပ္စာခ်ဳပ္လုပ္ရင္ အတည္ျဖစ္ေပမဲ့ နဝတ၊ နအဖ လက္ထက္မွာ အနိမ့္ဆံုးတရားရံုးက ျမိဳ႕နယ္အဆင့္ ျဖစ္ေနပါတယ္။ အခု ရပ္ကြက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးရံုးေတြမွာ တရားစီရင္ခြင့္ အာဏာရွိမရွိ က်ေနာ္လက္လွမ္းမမီေတာ့ပါ။
ဒါနဲ႔ပဲ မိတ္ေဆြတဦးရဲ႕ ကူညီဆက္သြယ္ေပးမႈနဲ႔ ရန္ကုန္၊ ဗုိလ္တေထာင္ျမိဳ႕နယ္ တရားရံုးမွာ လက္ထပ္ စာခ်ဳပ္တခု လုပ္ခဲ့ရပါတယ္။ အဲဒီမွာ တရားရံုးထံုးစံအတုိင္း လက္ရွိရက္စဲြ အတုိင္းသာ လက္မွတ္ေရးထုိး ေပးခဲ့တာမုိ႔ က်ေနာ္ေမြးထားတဲ့ကေလးဟာ အလုိလုိေနရင္း ေမြးစားသားအျဖစ္ ေရာက္ရေတာ့မယ့္ အေျခအေန ဆုိက္ပါေတာ့တယ္။ မတတ္သာတဲ့အဆံုး လက္ထပ္စာခ်ဳပ္ပါ ရက္စဲြကုိ ျပင္ဆင္ဖုိ႔ျဖစ္လာပါတယ္။ ကေလးေမြးတဲ့ ရက္စဲြမတုိင္မီ အနည္းဆံုး ၁၀ လ ခြာျပီး ယူမွျဖစ္မွာပါ။ က်ေနာ္ကေတာ့ ရက္ နဲ႔ လ ကုိ နဂုိအတုိင္းထားျပီး ခုႏွစ္ကုိ ျပင္ဆင္လုိက္ပါတယ္။ စုေဆာင္းေရးအရာရွိကုိ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းဖြင့္ေျပာျပီး ျပင္ဆင္လုိက္တာပါ။ က်ေနာ္တုိ႔တုန္းက လက္ထပ္စာခ်ဳပ္မူရင္း ၂ ေစာင္မွာ က်ေနာ့္အတြက္ ၁ ေစာင္ကုိ ကုိယ္ေရးရာဇဝင္မွတ္တမ္းနဲ႔အတူ ထိန္းသိမ္းထားဖုိ႔ စုေဆာင္းေရးအရာရွိကုိ အပ္ႏွံလုိက္ရပါတယ္။ က်ေနာ္ တပ္ရင္းတပ္ဖဲြ႔မွာ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေတာ့လည္း လက္ထပ္ျဖစ္စဥ္ေပးပုိ႔ရာမွာ လက္ထပ္စာခ်ဳပ္မူရင္း ပူးတဲြေပးပုိ႔ရတဲ့ ကာလတခု ရွိခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ပုိင္းမွာ တပ္မေတာ္မွတ္တမ္းရံုးကပဲ လုပ္ထံုးလုပ္နည္း ျပင္ဆင္ ေလွ်ာ့ေပါ့ လုိက္သလား မသိ၊ လက္ထပ္စာခ်ဳပ္ မိတၱဴနဲ႔ ေပးပုိ႔လုိ႔ရတဲ့ အေျခအေနျဖစ္လာပါတယ္။ အဲဒီမွာပဲ ရံုးလုပ္ငန္း ဝန္ေဆာင္မႈအတြက္ အဆင္ေျပေခ်ာေမြ႔မႈေတြရွိလာသလုိ မရုိးမသားလုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ တံခါးဖြင့္ ေပးလုိက္ သလုိလည္း ျဖစ္သြားပါတယ္။
တခ်ဳိ႕တပ္မေတာ္သားေတြဟာ အေမြခံအမည္ လဲႊေျပာင္းျခင္းကုိ အေလးမထား ခပ္ေပါ့ေပါ့ ေနၾကရာက မေမွ်ာ္လင့္ေသာ အေျခအေနၾကံဳေတြ႔ရတဲ့အခါ မလုိလားအပ္တဲ့ ျပႆနာေတြ တန္းစီတက္ရပါေလေရာ။ က်ေနာ္ နယ္တပ္တခုမွာ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့တုန္းက ဒုအရာခံဗုိလ္ရဲ႕ သက္ျပည့္အျငိမ္းစားယူခြင့္ တပ္ထြက္ကိစၥရပ္မ်ား ေဆာင္ရြက္စဥ္ အေမြခံအမည္ ကဲြလဲြမႈၾကံဳခဲ့ရပါတယ္။ သူ႔ကုိယ္္ေရးရာဇဝင္ မွတ္တမ္းအရ အေမြခံအမည္ေပါက္ထားသူမွာ ၁၅ ႏွစ္ခန္႔က ကြယ္လြန္သြားျပီးေသာ ဇနီးေဟာင္းအမည္ျဖစ္ေနျပီး လက္ရွိေပါင္းသင္း ေနေသာ ဇနီးအမည္မဟုတ္တဲ့အတြက္ တပ္ထြက္လုပ္ငန္း ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ အခက္ၾကံဳရပါတယ္။ တပ္မွာ ရွိစဥ္ကလည္း ၆ လ တၾကိမ္မွတ္တမ္းစစ္ေဆးရာမွာ အမည္အေျပာင္းအလဲ မရွိတာမုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔လည္း သတိမထားမိ၊ ကာယကံရွင္ ဆရာၾကီးကလည္း ဘာမွမေျပာေတာ့ အမွားအတုိင္း အတည္ျဖစ္ေနခဲ့တာပါ။ မွတ္တမ္းရံုး ေရာက္ခါမွ အေမြခံအမည္ ျပႆနာေပၚလာျပီး… သူေရာ က်ေနာ္ပါ ေခါင္းမီးေတာက္ရပါေတာ့တယ္။ ေနာက္ဆံုး မလဲႊမေရွာင္သာေတာ့ဘဲ ကြာရွင္းစာခ်ဳပ္၊ လက္ထပ္စာခ်ဳပ္ အတုလုပ္ကာ ျဖစ္စဥ္ျပန္တမ္း တခု ေပးပုိ႔လုိက္ရပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က စာခ်ဳပ္မိတၱဴနဲ႔ ခြင့္ျပဳတဲ့ ကာလမုိ႔လည္း သူ႔အတြက္ အဆင္ေျပသြား တာပါ။
ဒါေၾကာင့္မုိ႔ တပ္မေတာ္သားတုိင္း အေမြခံအမည္ မွန္ကန္မႈရွိဖုိ႔ အစဥ္အျမဲ အေလးထားသင့္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အိမ္ေထာင္သည္စစ္သည္မ်ား ပုိမုိဂရုစုိက္ဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ျပႆနာတက္တယ္ဆုိရာမွာ အဲဒီ ျဖစ္စဥ္ ေတြက ပုိမ်ားတာပါ။ စစ္သည္တဦးကုိ လက္ထပ္ေပါင္းသင္းေသာ အိမ္ေထာင္ရွင္ ရဲေမအေနနဲ႔လည္း အေမြခံ လဲႊေျပာင္းေရးကိစၥကုိ မေပါ့မေလ်ာ့ သတိခ်ပ္ ေစာင့္ၾကည့္ေနရပါမယ္။ လုိအပ္ရင္ မိမိနာမည္ကုိ တရားဝင္ အေမြခံအျဖစ္ လဲႊေျပာင္းေပးေၾကာင္း တပ္မေတာ္မွတ္တမ္းရံုးက ထုတ္ျပန္တဲ့ အပုိင္း(၂) အမိန္႔ျပန္တမ္းကုိ ကုိယ္တုိင္ကုိယ္က် ဖတ္ရတဲ့အထိ လံု႔လျပဳသင့္ပါတယ္။ လက္ထပ္ျပီး အခ်ိန္ကာလတခုၾကာလုိ႔မွ တရားဝင္ အပုိင္း(၂)အမိန္႔ ထြက္မလာေသးဘူးဆုိရင္ တပ္မွာရွိတဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပုိင္းအဆင့္ဆင့္ကုိ သတင္းပုိ႔ရပါမယ္။ တပ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပုိင္းမွာက ေန႔စဥ္ရံုးလုပ္ငန္းတာဝန္မ်ားကုိ အဆက္မျပတ္ လုပ္ေဆာင္ေနရတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ စစ္သည္တဦးခ်င္းရဲ႕ ကုိယ္ေရးကုိယ္တာ အခ်က္အလက္ေတြကုိ ျပန္လည္ စီစစ္ရာမွာ လစ္ဟာမႈေတြ ရွိေနနုိင္ပါတယ္။
စစ္သည္တဦးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ခံစားခြင့္ဆုိတာ မက္ေမာေလာက္တဲ့ေငြေၾကးပမာဏ မဟုတ္ေသာ္လည္း စစ္သည္ရဲ႕ ဘဝ၊ အသက္နဲ႔ ရင္းႏွီးျပီးမွ ခံစားခြင့္ခံစားထုိက္ရွိတဲ့ အခြင့္အေရးတရပ္ပါ။ ေပါ့ေပါ့တန္တန္ ရတာမဟုတ္တဲ့ အခြင့္အေရးတရပ္ကုိ သက္ဆုိင္သူေတြ မွန္မွန္ကန္ကန္နဲ႔ ထုိက္ထုိက္တန္တန္ ခံစားခြင့္ ရရွိနုိင္ေရးအတြက္ ဝုိင္းဝန္းကူညီေဆာင္ရြက္ေပးၾကဖုိ႔ အၾကံျပဳတုိက္တြန္းအပ္ပါတယ္။
ေနမင္းသူ
၁၈-၈-၂၀၁၃