
သာရဗါ တံခါး ......
ပုဂံ မသြားခင္ ပုဂံ အေၾကာင္း သိထားဖို႔ ေကာင္းတယ္ ။ တို႔ မ်ားသိျပီးသားပါ လို႔ ေျပာတဲ႔ သူရွိမယ္ ။ အဲဒီလူက ဥပမာ မွန္နန္းရာဇ၀င္ထဲ က ပုဂံ အေၾကာင္း သူငယ္ငယ္ကပဲ ဖတ္ခဲ႔ ဖူးတယ္ ။ ပုဂံ ဘုရားသမိုင္းေတြ ဖတ္ဖူးမယ္ ။ ဒီေတာ႔ သူဘယ္ေလာက္ ပုဂံ အေၾကာင္း ဘယ္ေလာက္သိတယ္ဆိုတာ ခန္႔ မွန္းလို႔ ေအာင္ မွန္နန္းရဇ၀င္ထဲ က ပုဂံ အေၾကာင္း နည္းနည္း ျပန္ေျပာၾကည္ံ ရေအာင္...ဆိုျပီး ဆရာၾကီး ေဒါက္တာသန္းထြန္းရဲ ႔ အမွာစာေလးတစ္ခုဖတ္ရေတာ႔ သေဘာက်လို႔ စာဖတ္ရင္း ျပံဳးခဲ႔ မိပါတယ္ ။ ေဒါက္ထာသန္းထြန္း က ျမန္မာျပည္တြင္းက ပံုဂံ
ကိုသြားေရာက္ လည္ပတ္ၾကမဲ႔ သူေတြ ကို ပုဂံ နဲ႔ ပက္သက္ျပီး သာမန္ရိုးက် သိထားတဲ႔ အေၾကာင္းေတြ အျပင္ သုေတသနဆန္ဆန္ ေဖာ္ထုတ္ေရးသားထားတဲ႔ ပုဂံ အေၾကာင္းကို လည္း ေလ့လာသိရိွေစခ်င္တဲ႔ ေစတနာနဲ႔ ေရးထးတဲ႔ အမွာစာေလးျဖစ္ပါတယ္ ။ က်ေတာ္တို႔ သိသေလာက္ ပုဂံ ကိုေရာက္လာတဲ႔ သူေတြ ထဲ မွာ ပုဂံအေၾကာင္း ပညာရွင္ေတြ နဲ႔ အထူးတစ္လည္ေလ့လာလိုက္စားတဲ႔ သူေတြ ကလြဲလိ္ု႔ အမ်ားစုဟာ ပုဂံနဲပက္သက္ျပီး သာမန္ရိုးက် သိထားတဲ့ သူေတြ ပိုမ်ားမယ္ ထင္ပါတယ္ ။ တစ္ခ်ိဳ ႔ဆို ပံုဂံက နာမည္ၾကီးဘုရားတစ္ဆူ ကိုေရာက္ျပီ ဆိုမွ ဘုရားမွာ အဲဒီဘုရားနဲ႔ ပက္သက္တဲ႔ ရာဇ၀င္ေျပာျပတဲ႔ သူကုိ ရွငး္ျပခိုင္းေနတာလည္းေတြ ႔ခဲ႔ ရဖူးပါတယ္ ။ က်ေတာ္ ဆိုလည္းဘာထူးလဲ အရင္ နွစ္ေခါက္ ပုဂံ ကိုေရာက္ခဲ႔ တုန္းက က်ေတာ္တို႔ မိသားတစ္စုလံုးကို လိုက္ပို႔ တဲ႔ ကားသမားက နာမည္ၾကီးျပီးလူေျပာမ်ားတဲ့ ဘုရားေတြ ကို တစ္ရက္ နွစ္ရက္ အတြင္း လိုက္ပို႔တာကို အေျပးအလႊားေလ႔ လာဖူးခဲ႔ ရတာ ။ ဒီအၾကားထဲ ကိုယ္စိတ္၀င္စားတဲ႔ ဘုရား အေၾကင္းကိုေတာ႔ အသင္႔ ပါလာတဲ႔ စာအုပ္ဖြင္႔ ဖတ္ျပီး ေလ့လာခဲ႔ ရပါတယ္ ။

အေရွ ႔ဘက္ျမိဳ ႔ရိုး
အခု ဒီတစ္ေခါက္ ပုဂံ ကိုသြားရတာကေေတာ႔ ဘုရားစံုေအာင္ဖူးဖို႔ ရည္ရြယ္ျပီး သြားခဲ႔ တာမဟုတ္ပါဘူး ။ ပုဂံအေၾကာင္း ပညာရွင္ေတြ ေရးထားတဲ႔ စာေတြ လက္လွန္းမီ သေလာက္ ဖတ္ခဲ႔ ရေတာ႔ စိတ္၀င္စားမိတဲ႔ ေနရာေလးေတြ ကိုယ္တိုင္ ကိုယ္က် သြားေရာက္ ေလ့လာၾကည္ခ်င္တဲ႔ စိ္တ္ျဖစ္ေပၚလာလို႔ ပါ ။ အဓိက အားျဖစ္ ပုဂံ ျမိဳ ႔ရိုးနဲ႔ က်ဴံးၾကီး ၊ ပညာရွင္ေတြ ခ်ိီးမႊမ္းေျပာဆိုေလ့ ရွိတဲ႔ အာနႏၵာ ဂူဘုရားၾကီးနဲ႔ ပ်ဴေခတ္ လက္ရာနဲ႔ ဆင္တူတဲ႔ ေစတီၾကီးေတြ ကိုထပ္ျပီး ၾကည့္ခ်င္္လို႔ ျဖစ္ပါတယ္္ ။
ပုဂံ မွာ အာနႏၵာဘုရားနဲ႔ မ်က္ေစာင္းထိုး နားမွာ ရွိတဲ႔ သာရဗါ တံခါး လက္က်န္ၾကီး ကို လူတိုင္းသတိျပဳၾကပါလိမ့္မယ္ထင္ပါတယ္ ။ သာရဗါ တံခါးဟာ ပုဂံ ျမိဳ ႔ရိုးရဲ ႔ အေရွ ႔ဖက္ျမိဳ ႔ရိုးရဲ ႔ အလည္တည့္တည့္မွာရွိတဲ႔ တခါးျဖစ္ပါတယ္ ။ ပုဂံ နိဳင္ငံေတာ္ၾကီးကိုစတင္တည္ေထာင္တဲ႔ အခ်ိန္ကို ပညာရွင္မ်ားက အမ်ိဳးမ်ိဳးယူဆျပီး ေကာက္ခ်က္ခ်ေနေပမယ္႔ အခုခ်ိိန္မွာ ျပစရာဆိုလို႔ 11 ရာစု အေနာ္ရထာမင္းၾကီးလက္ထက္ မွာတည္ေထာင္ခဲ႔ တယ္လို႔ ယူရတဲ႔ လက္ရိွ ျမိဳ ႔ေဟာင္းၾကီးသာ က်န္ရွိေနခဲ့ပါတယ္ ။ က်ဳံးနဲ႔ ျမိဳ ႔ရိုးဆိုတာ မ်ားအားျဖင္႔ ျမိဳ ႔ေတာ္တည္ေဆာက္စဥ္ ကတည္းက စတင္တည္ေဆာက္ခဲ႔ တာဟာ လုပ္ရိုးလုပ္စဥ္ တစ္ခုျဖစ္တာေၾကာင္႔ ပုဂံမွာ လက္ရွိ က်န္ေနေသးတဲ႔ သာရဗါ တံခါး အပါအ၀င္ ျမိဳ ႔ရိုးနဲ႔ က်ဳံး သံုးဖက္သံုးတန္ဟာ ပုဂံကို စတည္ေထာင္စဥ္ ကတည္းက မင္းေနျပည္ေတာ္နဲ႔ အျပိဳင္္တည္ေဆာက္ ခဲ႔တာျဖစ္လိမ္႔ မယ္လို႔ ပညာရွင္မ်ားက ယူဆခဲ႔ ပါတယ္ ။

ပုဂံျမိဳ ႔ေဟာင္း ေကာင္းကင္ေျမပံု..
တစ္ကယ္ေတာ႔ အဲဒီလို မဟုတ္ပါဘူးတဲ႔ ။ 1991 ခုနွစ္မွာ ပုဂံ က်ံဳးေဟာင္းၾကီးကို စတင္ထူးေဖာ္ ခဲ႔ တဲ႔ တူးေဖာ္မွဳ ရလဒ္အရ ပုဂံ က်ဳံးနဲ႔ ျမိဳ ႔ရိုးကို တရုပ္ေျပးမင္းလို႔ လူသိမ်ားတဲ႔ နရသီဟပေတ့ မင္း လက္ထက္ AD 1284 ခုနွစ္ေလာက္ေရာက္မွာ ရန္သူေတြလာေတာ႔ မယ္ဆိုမွ အပူတျပင္း တူးေဖာ္တည္ေဆာက္ခဲ႔ တာေသခ်ာသေလာက္ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္ ။ ဒါေပမယ္႔ သာရဗါ တံခါးၾကီးကိုေတာ႔ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ထည္ေဆာက္ခဲ႔ တယ္ဆိုတာကေတာ႔ ခန္႔ မွန္းဖို႔ ခက္ေနျပန္ပါတယ္ တဲ႔ ။ က်ဳံးကို တူးေဖာ္ရာမွာ လူေသအရုပ္ေလာင္းေတြ ကိုေတြ ႔ရွိေသးတာမို႔ အဲ ဒီေခတ္က အေဆာက္အအဦ တစ္ခု ေဆာက္လုပ္တဲ႔ အခါ လူေတြ ကိုစေတး တဲ႔ အေလ႔ထ ရွိေနေသးတယ္လို႔ ယူဆရမလို ျဖစ္ေနပါတယ္ ။ က်ဳ ံကိုတူးေဖာ္စဥ္ မွာ ပ်ဳေခတ္အုတ္ခ်ပ္ေတြ လို႔ ယူဆထားတဲ႔ အုတ္ခ်ပ္ေတြ ေတြ ႔ရတာေၾကာင္႔ ပုဂံ ေခတ္မတိုင္မီွက ရွိေနခဲ႔ တဲ႔ ပ်ဴေခတ္ဘုရားပ်က္ေတြကေန ျမိဳ႔ရိုးတည္ေဆာက္ရာမွာ ယူသံုးခဲ႔ မယ္လို႔ ယူဆခဲ႔ ပါတယ္ ။ “မင္း အမိန္႔ နဲ႔ ဘုရားပ်က္ေတြက အုတ္ခ်ပ္ေတြကို ကာကြယ္ေရးအတြက္ ယူသံုးတယ္ဆိုတာ ဒီတစ္ခါ ဘဲ ေတြ ႔ဖူးေသးတယ္ “ ဆိုျပီး ေဒါက္တာသန္းထြန္းက ေကာက္ခ်က္ခ်ထားတာ ကို ဖတ္ခဲ႔ ရဖူးပါတယ္ ။

အေရွ ႔ေျမာက္ဘက္ ျမိဳ ႔ရိုး....
လက္ရွိ က်ေတာ္ျမင္ေတြ ႔ခဲ႔ တဲ႔ ( ေကာင္းကင္ေျမပံု အရ နဲ႔ မ်က္ျမင္အရပါ ) ပုဂံ ျမိဳ ႔ရိုးၾကီးဟာ ေလးဖက္ေလးတန္မဟုတ္ဘဲ ေတာင္ဖက္ ၊ အေရွ ႔ဖက္နဲ႔ ေျမာက္ဖက္ ဆိုျပီး သံုးမ်က္နွာသာရွိပါတယ္ ။ အေနာက္ဖက္မ်က္နွာကေတာ႔ ဧရာ၀တီ ျမစ္ကမ္းပါးျပဳိလို႔ ပါသြားတာလား ၊ ဒါမွ မဟုတ္ ျမစ္ကို အကာအကြယ္ကူျပီး ဒီအတိုင္လြတ္ထားတာလားေတာ႔ မေျပာတတ္ ပါ ။ အဲဒီ က်ဳံးမ်က္နွာသံုးဖက္မွာ အေရွ ႔ဘက္က်ဳံး တစ္ခုသာ မူရင္းအရွည္အတိုင္းရွိေနပါတယ္ ။ ေတာင္ဘက္က်ဳံးအတိုင္းအတာဟာ တစ္မိုင္ရဲ ႔ ေလးပံု သံုးပံု ရွိေနေပမယ္႔ အေျမာက္ဘက္က်ဳံးကေတာ႔ ေတာ္ေတာ္ေလးကို တိုေနတာ ေတြ ႔ရပါတယ္ ။ နန္းျမိဳ ႔တြင္း အက်ယ္၀န္းဟာ စတုရန္း တစ္မိုင္ပတ္လည္ေတာင္မရွိပါဘူးတဲ႔ ။ ဒါဟာ သေရခတၱရာျမိဳ ႔ေဟာင္း အင္း၀ျမိဳ ႔ေဟာင္း အမရပူရျမိဳ ႔ေဟာင္းနဲ႔ မႏၱေလး ျမိဳ ႔ေဟာင္းတို႔နဲ႔ စာရင္အေတာ္ကိုေသးငယ္လွတယ္လို႔ ဆိုနိဳင္ပါတယ္ ။ က်ဳံးေရ ကိုေတာ႔ ဧရာ၀တီျမစ္ကေန သြယ္ယူပံု ရပါတယ္ ။ ဒါဆို ျမစ္ေရက်တဲ႔ အခ်ိန္ ေရခန္းေနျပီး က်ံဳးေျခာက္ျဖစ္ေနမလားဘဲ ။

ေျမာက္ဘက္ျမိဳ ႔ရိုး.......
က်ေတာ္တို႔ ျမန္မာ နိဳင္ငံ မွာ လက္ရွိက်န္ေနေသးတဲ႔ ျမိဳ ႔ေဟာင္းေတြ မွာ နန္းေတာ္ရာ ကို နန္းျမိဳ ႔ရိုးရဲ ႔ အလည္တည့္တည့္ သို႔မဟုတ္ အလည္နီးနားပတ္၀န္းက်င္မွာသာ ေတြ ႔ရေလ့ရွိပါတယ္ ။ အခု ပုဂံ နန္းျမိဳ ႔ထဲ မွာတူးေဖာ္မွဳ ျပဳလုပ္ေနတဲ႔ နန္းေတာ္ရာ အရဆိုရင္ ပုဂံ နန္းေတာ္ရာ ဟာ နန္းျမိဳ ႔ေတာ္ရဲ ႔ အလည္တည့္တည့္ မွာ မဟုတ္ပဲ အေရွ ႔ဖက္ က်ဳံးနဲ႔ ေတာ္ေတာ္ကိုနီးကပ္ေနတာကိုေတြ ႔ရပါတယ္ ။ ဒါကိုၾကည့္ျခင္းအားျဖင္႔ ပညာရွင္ေတြ ယူဆခဲ႔သလို ပုဂံ ျမိဳ ႔ရိုးနဲ႔ က်ဳံးကို ရန္သူလာေတာ႔ မယ္ဆိုေတာ႔ မွ အဆင္ေျပသလို တူးေဖာ္တည္ေဆာက္ခဲ႔ တယ္ဆိုတာကို သက္ေသျပေနသလို ျဖစ္တယ္လို႔ က်ေတာ္ထင္ပါတယ္ ။ တစ္ကယ္ဆို ျမိဳ ႔ရိုးနဲ႔ က်ဳံး ကို အခုလက္ရွိ အာနႏၵာဘုရား တည္ရွိေနတဲ႔ ေနရာေလာက္ထိ ခ်ဲ ႔ထြင္ တူးေဖာ္ခဲ႔ မွာသာ နန္းေတာ္ရာ ဟာ ျမိဳ ႔ေတာ္ရဲ ႔အလည္တည့္တည့္ ေလာက္မွာ က်ေရာက္လိမ္႔ မယ္ထင္ပါတယ္ ။

ေတာင္ဘက္ျမိဳ ႔ရိုး .......
အခုလက္ရွိ ေနထားအရ အေရွ ႔ဖက္ ျမိ္ဳ ႔ရိုးမွာ ရွိတဲ႔ သာရဗါ တံခါး အနီးတစ္၀ိုက္ ေလာက္မွာသာ က်ံဳး ေဟာင္းေနရာကို ေသခ်ာ ျပဳျပင္ထားတာကိုေတြ ႔ရပါတယ္ ..က်န္တဲ႔ ေနရာေတြ မွာေတာ႔ ျခဳံထူထပ္စြာ ေပါက္ေရာက္ေနတာမို႔ ထင္ရွားစြာ မျမင္နိဳင္ေတာ႔ ပါဘူး ။ တစ္ကယ္လို႔ လက္ရွိက်န္ေနေသးတဲ႔ ျမိဳ ႔ရိုးပတ္ပတ္လည္ကိုလည္း ေသခ်ာ ရွင္းလင္းျပီး ျပဳျပင္ထားမယ္ဆိုရင္ေတာ႔ ပံုဂံ ေရွးေဟာင္းနယ္ေျမမွာ ေလ႔လာစရာ ေနရာတစ္ခုေတာ႔ ထပ္တိုးလာနိဳင္တယ္လို႔ က်ေတာ္ထင္မိပါတယ္ ။
( ရန္ေနာင္စိုး )