မထိေအာင္သာ ေရွာင္လို႔ရခဲ့ရင္ ခလုတ္ လို႔လဲ မမည္ေတာ့ပါ

 

( YANGON HEALTH GUIDE , 2014 ) ပါ ေဆာင္းပါး ......

. . . . . 'ခလုတ္ထိမွ အမိတ'လို႔ ၾကားဘူးမွာပါ။ အမိကိုလည္း မတရေအာင္ ၊ လဲလို႔လည္း မက်ရေအာင္ ေရွာင္လို႔ရတဲ့ ခလုတ္မ်ားစြာရွိေၾကာင္းကိုေရာ သိၾကပါရဲ႕လား။

. . . . . ေရွာင္လို႔ရခဲ့လို႔ ေရွာင္တတ္ခဲ့ရင္ ေရွာင္ႏိုင္ခဲ့ရင္ ဒါဟာသင့္အတြက္ ခလုတ္ မျဖစ္ေတာ့ဘူး မဟုတ္လားဗ်ာ။ ေရွာင္ဖို႔ေမ့ေနခဲ့ရင္ ၊ သို႔မဟုတ္လည္း ေရွာင္လို႔ရေၾကာင္းကို မသိႏိုင္ခဲ့ရင္ေတာ့ ထိႏိုင္တဲ့ ခလုတ္ ေတြက ကၽြန္ေတာ္တို႔ဘ၀ထဲမွာ အနႏ ၱပါပဲ။

. . . . . လူတစ္ဦးရဲ႕ျဖစ္တည္ရွင္သန္မႈအတြက္ အေရးအႀကီးဆုံးျဖစ္တဲ့ က်န္းမာျခင္းရဲ႕ခလုတ္ ေတြကို ေရွာင္တတ္ပါရဲ႕လားခင္ဗ်ာ။ ေရွာင္လို႔ရတဲ့ ခလုတ္ မ်ားကိုေရာ သတိမူမိပါရဲ႕လား။ မိတ္ေဆြအတြက္ အေရးအႀကီးဆုံးလို႔ထင္တဲ့ အရာတစ္ခုကို စဥ္းစားလိုက္ပါ။ အဲဒါကို လုပ္ဖို႔ ၊ ျဖစ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ သင္ အသက္ရွိေနဖို႔ဟာ ပထမဆုံးအေျခခံလိုအပ္ခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီဟာ ၿပီးဆုံးဖို႔ ၊ ေအာင္ျမင္ဖို႔ သင္က်န္းမာစြာ အသက္ရွင္ေနရန္လည္း ဆက္လိုအပ္ေနေသးတယ္ မဟုတ္လား။

. . . . . တိုတိုနဲ႔ရွင္းရွင္း ေျပာခ်င္ေနတာက "ကာကြယ္ျခင္းဟာ ကုသျခင္းထက္ အၿမဲ ပိုေကာင္းတယ္"ဆိုတာပါ။ ဒါကိုေျပာခ်င္သူကၽြန္ေတာ္က ဆရာ၀န္တစ္ဦးျဖစ္ေၾကာင္းကိုေတာ့ ေျပာျပရန္လိုလိမ့္မယ္ထင္မိလို႔ ေဖာ္ျပရေၾကာင္းပါ။ ဆရာ၀န္တိုင္းဟာ လူေတြကို ေနေကာင္းေစခ်င္တာ မေသခ်ာေပမယ့္ ၊ ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ လူေတြကိုေနေကာင္းေစလိုစိတ္ရွိေသာ ဆရာ၀န္တစ္ေယာက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ဒီစာကိုေရးၿပီး ၊ ဒီစာကိုဖတ္ေနသူကိုလည္း က်န္းမာေနေကာင္းပါေစေၾကာင္း ဆုေတာင္းေပးလိုက္ပါတယ္။

. . . . . က်န္းမာေစဖို႔ ဟိုဟာလုပ္စို႕၊ ဒီဟာလုပ္စို႔ ဆိုတာထက္ ပိုအေရးပါၿပီး ပိုအက်ဳိးျပဳႏိုင္တဲ့ ေသာ့ခ်က္ကိစၥ ( Key Point ) ကို စာဖတ္သူသတိျပဳမိေအာင္ ေထာက္ျပခ်င္တာဟာ ဒီစာရဲ႕လိုရင္းပါပဲ။ ဟုတ္တယ္ခင္ဗ်။ အဲဒီေသာ့ခ်က္ဟာ သိပ္လြယ္ကူရိုးရွင္းလြန္းေနလို႔ သူသူငါငါအၿမဲ ေမ့ေလ်ာ့ မ်က္စိလွ်မ္းေနက် မို႔ပါ။

. . . . . အဲဒါက 'ကာကြယ္ျခင္း'ပါပဲ။ သင့္ရဲ႕က်န္းမာေရးကို ထိခိုက္ ပါးလ်ား ၿဖိဳဖ်က္ ပစ္မယ့္ ဘယ္အရာကိုမဆို ႀကိဳတင္ကာကြယ္တဲ့ 'ကာကြယ္ျခင္း'ကို ေျပာလိုျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

. . . . . ကၽြန္ေတာ္တို႔သိပ္ေၾကာက္ရေသာ ေရာဂါဘယမ်ားမွအစ အပရိက နာမက်န္းျခင္းေလးမ်ားအထိ အားလုံးနီးပါးေသာ အနာေရာဂါမ်ားဟာ ႀကိဳတင္ကာကြယ္လို႔ရၾကပါတယ္။ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ႏိုင္ပါတယ္။ ကာကြယ္ႏိုင္စြမ္း ရာခိုင္ႏႈန္း အနည္းႏွင့္အမ်ား သာ ကြာျခားပါလိမ့္မယ္။ . . . ယေန႔ေခတ္ရဲ႕နည္းပညာအဆင့္အတန္းအရ မ်ဳိးရိုးဗီဇလိုက္ေသာေရာဂါမ်ားကို ရာခိုင္ႏႈန္းမ်ားစြာမကာကြယ္ႏိုင္ေသးေပမယ့္ အခ်ဳိ႕ေသာေၾကာက္မက္စဖြယ္ ကူးစက္ေရာဂါဆိုးႀကီးမ်ားကို ကာကြယ္ေဆးထိုးျခင္း စသည္ျဖင့္ ရာႏႈန္းျပည့္နီးပါး ကာကြယ္ႏိုင္ေနၿပီျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကို ေကာင္းစြာသိျခင္း ၊ တနည္း မေမ့ေလ်ာ့ျခင္းဟာ သင့္ရဲ႕အသက္ကို သင့္ရဲ႕ဥာဏ္ကေစာင့္ျခင္းမည္ႏိုင္ပါတယ္။

. . . . . ကာကြယ္ေဆးထိုးဖို႔ ေငြလိုပါတယ္ဗ်ာ။ ဒါေၾကာင့္ အသက္ကိုေစာင့္ဖို႔ ေငြလည္းလိုပါတယ္ ဆိုရင္လည္း မျငင္းလိုပါ။ သို႔ေသာ္လည္း ေငြမလိုေသာ ကာကြယ္ျခင္းမ်ားစြာရွိေနတာကို လက္တို႔ပါရေစ။

. . . . . ဖန္တစ္ရာေတ ၾကားေနက်ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏိုင္တဲ့ လက္ကိုစင္ေအာင္ေဆးဖို႔ ၊ အစားအေသာက္ေတြ သန္႔ရွင္းဖို႔ ဆိုတာကို ေကာင္းစြာ(ေကာင္းစြာ) လိုက္နာသူအလြန္ရွားပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္လည္း ေကာင္းစြာမလိုက္နာပါ။ ဒါေပမယ့္ . . ခင္ဗ်ားတို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ အသက္ထိေအာင္ကို ၿခိမ္းေျခာက္ႏိုင္စြမ္းရွိတဲ့ ၊ အစုလိုက္အၿပံဳလိုက္ကိုပါ ေသေစႏိုင္စြမ္းရွိတဲ့ ၀မ္းေရာဂါဆိုးႀကီးေတြကို အဲဒီအျပဳအမူေလးတစ္ခုထဲနဲ႔ အၿပီးအပိုင္တားဆီးႏိုင္တာကိုေတာ့ ေမ့မပစ္ပါနဲ႔။ ဒါဟာ အမွန္မို႔လို႔ပါပဲ။ အဲဒီအမွန္တရားမွာ ေငြေၾကးကုန္က်မႈလည္း မရွိပါ။

. . . . . ႏွစ္စဥ္ ေထာင္ဂဏန္းႀကီးႀကီးအေရအတြက္နဲ႔ ဆုံးပါးေၾကြလြင့္သြားၿမဲ တိုင္းျပည္ရဲ႕ကေလးငယ္ေတြအတြက္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ၊ ေထာင္ဂဏန္းနဲ႔ပဲ ယုတ္ေလ်ာ့သြားၿမဲျဖစ္တဲ့ လူႀကီးမ်ားအတြက္ ငွက္ဖ်ား . . . ခင္ဗ်ားနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္လည္း တစ္ေန႔မွာျဖစ္ႏိုင္ပါရဲ႕ ၊ ခင္ဗ်ားနဲ႔ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ရင္ေသြးေလးေတြလည္း ပါႏိုင္ေကာင္းပါရဲ႕။ မျဖစ္ေအာင္ ၁၀၀ ရာခိုင္ႏႈန္းကာကြယ္ႏိုင္တာ သတိရပါ။ ျခင္ကိုကာကြယ္ျခင္း ဆိုတဲ့ အသိပညာ ၊ ခရီးေ၀းမွာ ျခင္ေထာင္နဲ႔ စနစ္တက်အိပ္တတ္တဲ့ ေကာင္းေသာအေလ့အထ ၊ ကာကြယ္ေဆးႀကိဳေသာက္ဖို႔ဆိုတဲ့ မေမ့ေလ်ာ့ေသာသတိ . . ေပါင္းစပ္ႏိုင္ခဲ့ရင္ ေၾကးေငြမကုန္က်တဲ့ က်န္းမာျခင္းသုခ တစ္ပိုင္းမွာ သင္ပါ၀င္ႏိုင္ပါၿပီ။

. . . . . ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕မ်ဳိးဆက္ေတြကို ကာကြယ္ေဆးအမ်ဳိးအမည္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားနဲ႔ ေရာဂါေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ကာကြယ္ႏိုင္ခြင့္ရလာတာဟာ ၀မ္းသာစရာပါ။ ေမးခိုင္ေရာဂါကို ကုလို႔မရပါ။ ေမးခိုင္ေရာဂါျဖစ္ေနၿပီလို႔သတ္မွတ္ရင္ ေသလူလို႔ဆိုရမွာပါပဲ။ အင္မတန္ခဲယဥ္းပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ . . အလြယ္ကူဆုံး ၊ ေစ်းအေပါဆုံး ကာကြယ္ေဆးတစ္လံုးနဲ႔ သင္ကိုယ္တိုင္ေရာ သင့္ရင္ေသြးပါ လုံၿခံဳေစႏိုင္တယ္ မဟုတ္ပါလား။ တျခားေသာ ၾကက္ညွာ ၊ ဆုံဆို႔ ၊ ၀က္သက္ စတာေတြကိုလည္း ေမြးကင္းစကတည္းက ကာကြယ္ႏိုင္ေနတာ တကယ္၀မ္းသာဖို႔ေကာင္းပါတယ္။ အယူအမွားနဲ႔ ကာကြယ္ေဆးကိုေရွာင္ရွားျခင္းကသာ ယူက်ဳံးမရ ၀မ္းနည္းဖြယ္အတိပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ပညာေရခ်ိန္နဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ သက္တမ္း ၊ အသက္ရွင္ေနထိုင္ခြင့္ ဟာ အခ်ဳိးက်ေနပါသတဲ့ ဗ်ာ။ ဒါေၾကာင့္လည္း 'အသက္ကိုဥာဏ္ေစာင့္'လို႔ ဆိုစကားရွိခဲ့တာေပါ့ဗ်ာ။

. . . . . က်မ္းတစ္ေစာင္လိုရွည္ရွည္ႀကီးေရးဖို႔ ရည္ရြယ္ရင္းမရွိလို႔မို႔ ျမင္သာေအာင္ေျပာပါရေစ။ အသည္းေရာင္'ဘီ'ေရာဂါ ကာကြယ္ေဆးရွိပါတယ္။ ေသာင္းဂဏန္းနဲ႔ျပည့္စုံေအာင္ထိုးလို႔ရၿပီး ကာကြယ္ႏိုင္တယ္။ ကုသမယ္ဆိုရင္ သိန္း ရာဂဏန္း ကုန္က်ေကာင္းကုန္က်ႏိုင္တယ္။ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာကာကြယ္ေဆး ရွိပါတယ္။ သိန္းဂဏန္းနဲ႔ ျပည့္စုံေအာင္ထိုးႏိုင္ၿပီး ၊ ေရာဂါျဖစ္ခဲ့ရင္ အသက္ဆုံးရႈံးႏိုင္တယ္။ ေခြးရူးေရာဂါကာကြယ္ေဆး ရွိပါတယ္။ ေသာင္းဂဏန္းပါပဲ။ ေခြးရူးျပန္ေရာဂါျဖစ္ရင္ ကုမရပါ။ မုခ် ေသရမွာျဖစ္တယ္။ ေရာဂါကာကြယ္ေဆးမ်ားအေၾကာင္း ေျပာျပျခင္းသာျဖစ္ပါတယ္။ ကာကြယ္ေဆးကသာ ကာကြယ္ျခင္းအစစ္အမွန္ လို႔ေတာ့ အဓိပၹာယ္မထြက္ေစရပါ။

. . . . . ကာကြယ္ေဆးမဟုတ္တဲ့ အသိဥာဏ္ပညာ ၊ အေလ့အထ ၊ အျပဳအမူ နဲ႔ သတိ ( awareness ) မ်ားဟာလည္း ကာကြယ္ျခင္းပါပဲ။

. . . . . ေျမြကိုက္ခံရၿပီးတဲ့လူနာကို ေျမြဆိပ္ေျဖေဆးနဲ႔ ကုသရတာထက္ ေျမြမကိုက္ေအာင္ ေရွာင္ၾကဥ္ေနထိုင္နုိင္ျခင္းက အဆမ်ားစြာ ၊ ဘက္မ်ားမ်ားစြာမွာ သာလြန္ေကာင္းမြန္ၿပီး အက်ဳိးရွိတာကို ျမင္ႏိုင္ပါေစ။
. . . . . အလွ်င္းေပ်ာက္ေအာင္ မကုသႏိုင္ေသးတဲ့ HIV / AIDS ေရာဂါအတြက္ အသိ ၊ သတိနဲ႔ ေရွာင္ရွား ျပဳမူ ကာကြယ္ ေနထိုင္ ျခင္းဟာ အမွန္ကန္ဆုံး ဘ၀လမ္းေၾကာင္းျဖစ္ပါတယ္။

. . . . . ေမြးကင္းစကေလးနဲ႔ ကိုယ္၀န္ေဆာင္မိခင္ ေသဆုံးမႈႏႈန္း ျမင့္မားတဲ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံအတြက္ သားဆက္ျခားျခင္း ၊ ကိုယ္၀န္တားျခင္း မ်ားက က်န္းမာေရးသက္သက္ထက္ ပိုနက္ရႈိင္းတဲ့ က႑ ( sectors ) မ်ားအထိ သက္ေရာက္ေစပါတယ္။ လူမႈေရး ၊ စီးပြားေရး မ်က္ႏွာစာမ်ားအထိ ရိုက္ခတ္ဆဲျဖစ္တဲ့ သေႏၥဖ်က္ခ်ျခင္းမ်ားအတြက္ အေျဖက ကာကြယ္ျခင္း တစ္မ်ဳိးသာရွိေနပါတယ္။ ေငြကုန္ေၾကးက် အလြန္မတန္နည္းပါးလွတဲ့ သေႏၥတားျခင္း ကာကြယ္ပစၥည္း ေဆး၀ါးမ်ားကို ကၽြန္ေတာ္တို႕ဘာေၾကာင့္ ေမ့ေလ်ာ့ၾကရတာလဲ။ လက္လွမ္းမမွီ ျဖစ္ရတာလဲ။ ဘာေတြကခုခံတားဆီး ေနခဲ့ပါသလဲ။ သေႏၥတားျခင္းဆိုင္ရာ အသိ နဲ႔ သတိ ႏွစ္ခုတည္းက ေနာက္ဆက္တြဲ က်န္းမာေရး ၊ စီးပြားေရး ၊ လူမႈေရး အခန္းမ်ားစြာကို ပုံေျပာင္းေပးႏိုင္စြမ္းရွိတာ သတိမူပါ။

. . . . . ေသြးတိုးေရာဂါမျဖစ္ေအာင္ အေနအထိုင္ အစားအေသာက္ေလး သတိခ်ပ္ရုံမွ်နဲ႔ ကာကြယ္ႏိုင္ေၾကာင္းသိေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ လုံ႔လစိုက္ၾကပါရဲ႕လား။ ေသြးေၾကာ ၊ ႏွလုံး ၊ အဆုတ္ မ်ားစြာကို လြယ္လြယ္ေလးထိခိုက္ေစႏိုင္ပါတယ္လို႔ တြင္တြင္ေျပာျပေနတဲ့ ေဆးလိပ္ကိုေရာ ကၽြန္ေတာ္တို႔က ဘယ္လိုသေဘာထားခဲ့ပါသလဲ။ သင္ေရာ ဘီယာမႀကိဳက္ဘူးလား မိတ္ေဆြ။ ယမကာကေလးေရာ။ ခံတြင္းကင္ဆာက အစျပဳလို႔ သြားက်န္းမာေရးအထိ . . ကြမ္းစားတာ မေကာင္းမွန္းသိေပမယ့္ ဒီစာကို ကြမ္းေသြးေလး တစ္ပ်စ္ႏွစ္ပ်စ္နဲ႔ ဖတ္ေနမိမလား။