စစ္ျဖစ္ရသည့္အေၾကာင္းရင္း
၆။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ပထမအႀကိမ္ထိပ္တုိက္ရင္ဆုိင္မႈ။ အိႏၵိယႏွင့္ပါကစၥတန္တုိ႔ လြတ္လပ္ေရး ရရွိခဲ့ေသာ္လည္း ကက္ရွ္မီးယားေသြးခဲြအုပ္ခ်ဳပ္မႈႏွင့္အတူ ဂ်မူး-ကက္ရွ္မီးယား ျပည္နယ္ပုိင္ဆုိင္ခြင့္ကိစၥမွာ အိႏၵိယႏွင့္ပါကစၥတန္ အၾကား၌ ထုိအခ်ိန္မွစ၍ ရန္မီးတစ္ခုျဖစ္လာခဲ့သည္။ အိႏၵိယႏွင့္ပါကစၥတန္ လြတ္လပ္ေရးရသည္ႏွင့္ ကက္ရွ္မီးယားျပည္နယ္သည္ တစ္ဦးတည္းမရပ္တည္ ႏုိင္ေတာ့ဘဲ အိႏၵိယႏွင့္ပါကစၥတန္တုိ႔၏ ျပႆနာအျဖစ္ ႀကီးထြားလာသည္ကုိ ေတြ႕ ျမင္ရသည္။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလတြင္ ကက္ရွ္မီးယားေတာင္ပုိင္ ႏွင့္ဂ်မူး တုိ႔တြင္ ဟိႏၵဴႏွင့္ဆစ္ခ္တုိ႔က မြတ္စလင္တုိ႔အား တုိက္ခိုက္ခဲ့ၾကၿပီး အဆုိပါတုိက္ခိုက္မႈတြင္ မဟာရာဇာ၏ ဆစ္ခ္လူမ်ဳိးတပ္သားမ်ားက ပါ၀င္တုိက္ခိုက္ၾကသည္။ မြတ္စလင္ ၂ သိန္း အသတ္ခံရသည္ဟု မြတ္စလင္တုိ႔ကထင္ျမင္ၿပီး က်န္မြတ္ဆလင္မ်ား ပါကစၥတန္သုိ႔ ထြက္ေျပးၾကရသည္။ ဤသည္ကုိ မေက်နပ္၍ မြတ္ဆလင္တုိ႔ကလည္း တန္ျပန္၍လူအုပ္စုျဖင့္ တုိက္ခိုက္လာၾကသည္။ ကက္ရွ္မီးယား ေျမာက္ဘက္ျခမ္းတြင္ အဓိက႐ုဏ္းမ်ား ျပန္႔ႏွံ႕လာသည္ႏွင့္ပါကစၥတန္တို႔ကလည္း ခ်က္ျခင္းတံု႕ျပန္ တုိက္ခိုက္ရန္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလတြင္ ပထန္ လူမ်ဳိးႏြယ္၀င္အား စုစည္း ေစလႊတ္ခဲ့ၿပီး မဟာရာဇာအစုိးရသည္ နယူးေဒလီရွိအိႏၵိယအစုိးရအား စစ္ေရးအကူအညီေပးရန္ ေတာင္းခံခဲ့သည္။
၇။ အိႏၵိယက တုိက္ခိုက္ေရးတပ္မ်ားစုစည္းၿပီး ဒါကုိတာေလယာဥ္အစီး ၃၀ ျဖင့္ ဆစ္ခ္တပ္ရင္းတစ္ရင္းကုိ ေပးပုိ႔ခဲ့သည္။ ၎င္းအျပင္ အင္အား ၃၀၀၀ ရွိတပ္မဟာတစ္ခုကုိလည္း ကုန္းေၾကာင္းမွေစလႊတ္ခဲ့သည္။ တစ္လခန္႔ တုိက္ခိုက္ၾကၿပီး ပထန္ႏွင့္အျခားလက္နက္ကုိင္မ်ား အေနာက္ဘက္သုိ႔ ဆုတ္ခြာခဲ့သည္။ ဆရီနာဂါၿမိဳ႕သုိ႔ အိႏၵိယတပ္မ်ားေရာက္သည့္ေန႔မွာပင္ အိႏၵိယ ဘုရင္ခံခ်ဳပ္ ေလာ့ေမာင့္ဘက္တန္အေနျဖင့္ ကက္ရွ္မီးယားျပည္နယ္ႏွင့္အိႏၵိယတုိ႔ ပူးေပါင္းသည္ကုိ တရား၀င္လက္ခံခဲ့သည္။ ဤသည္မွာ ၿဗိတိသွ်တုိ႔မွကက္ရွ္မီးယား ေဒသျပႆနာအား ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေျဖရွင္းေရး ဦးတည္မေဆာင္ရြက္ဘဲ အိႏၵိယအလုိက် ေဆာင္ရြက္မႈေၾကာင့္ ပုိမုိ႐ႈပ္ေထြးလာေစခဲ့ သည္။ အိႏိၵယသည္ ဆရီနာဂါသုိ႔ ေလထီးတပ္မ်ား လွ်င္ျမန္စြာပို႔ခဲ့ေသာ္လည္း က်ဴးေက်ာ္သူမ်ားကယ္ေျမ၏ သံုးပံုတစ္ပံုအားသိမ္းပုိက္ခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလတြင္ ပါကစၥတန္တပ္မ်ား ပါ၀င္တိုက္ခဲ့သျဖင့္ စစ္တုိက္မႈသည္ ဒီဇင္ဘာလတြင္ ပုိမိုျပင္းထန္လာခဲ့သည္။ ေလာ့ေမာင့္ဘက္တန္၏ အႀကံျပဳခ်က္အရ ““အိႏိၵယကက္ဘိနက္”” အဖြဲ႕သည္ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ဇန္န၀ါရီလ ၁ ရက္တြင္ ကုလသမဂၢလံုၿခံဳေရးေကာင္စီသို႔ တင္ျပခဲ့သည္။
၈။ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလတြင္ ကုလသမဂၢ၏ အပစ္အခတ္ရပ္စဲရန္ ၾကား၀င္ ေဆာင္ရြက္မႈေၾကာင့္ တိုက္ခိုက္မႈၿပီးဆံုးေသာအခါ ပါကစၥတန္တို႔က ကက္ရွ္မီးယား၏ သံုးပံုတစ္ပံုကို လည္းေကာင္း၊ အိႏိၵယတို႔ဘက္မွ နယ္ေျမသံုးပံုႏွစ္ပံုကုိလည္းေကာင္း ထိန္းခ်ဳပ္ထားခဲ့ၾကသည္။ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး မ်ဥ္းေၾကာင္းအျဖစ္ ထိန္းခ်ဳပ္ေရးမ်ဥ္းကုိ (LOC ) ဟုသတ္မွတ္ရာ ယေန႔တိုင္ နယ္နိမိတ္သဖြယ္ ျဖစ္လာခဲ့သည္။ အိႏိၵယသည္ စိမ္းစိုေသာ ကက္ရွ္မီးယား ခ်ိဳင့္၀ွမ္း ဆရီနာဂါၿမိဳ႕ႏွင့္ လူဦးေရထူထပ္ေသာ လာဒက္ေဒသတို႔ကုိစိုးမိုးခဲ့ၿပီး ပါကစၥတန္သည္ ကက္ရွ္မီးယားခ်ိဳင့္၀ွမ္း အေနာက္ပုိင္း အျပင္ ဂီးကတ္ႏွင့္ဘယ္တီဆတန္တို႔ကုိစိုးမိုးခဲ့သည္။ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္မွ စတင္၍ ကမၻာ႔ကုလသမဂၢသည္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားခ်မွတ္ခဲ့ရာတြင္ ကက္ရွ္မီးယား နယ္ေျမကုိ လြတ္လပ္၍ ဘက္မလိုက္ေသာ လူထုဆႏၵျဖင့္ ဆံုးျဖတ္ရန္ပါရွိသည္။ လူထုဆႏၵခံယူပါက သံုးပံုႏွစ္ပံုရွိေသာ မြတ္စလင္တို႔ကို ပါကစၥတန္တို႔ႏွင့္ပူးေပါင္းေရးကိုသာ မဲေပးၾကမည္ျဖစ္၍ မဟာရာဇာႏွင့္ ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့ ေသာစာခ်ဳပ္အရ ကက္ရွ္မီးယားသည္ အိႏိၵယပိုင္နက္ဟုစြဲကုိင္ၿပီး အိႏိၵယက အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ဳိးျပ၍ လက္မခံဘဲ ၁၉၅၇ ခုႏွစ္တြင္ အိႏိၵယသည္ ကက္ရွ္မီးယားကုိ တရား၀င္ အိႏိၵယႏိုင္ငံအတြင္း သြတ္သြင္းခဲ့ပါသည္။
၉။ ၁၉၆၅ ခုႏွစ္ဒုတိယအႀကိမ္ ထိပ္တုိက္ရင္ဆုိင္မႈ ။ ကက္ရွ္မီးယားျပည္နယ္ အတြင္းရွိ လူမ်ားစု မြတ္စလင္မ်ားက ပါကစၥတန္ဘက္သို႔သာ လိုက္ပါမဲေပးၾကမည္ျဖစ္ရာ ၾကားလူ၀င္ေရာက္ျခင္းသည္ ပါကစၥတန္အတြက္ အက်ိဳးအျမတ္ပိုမိုျဖစ္ထြန္းႏိုင္ေၾကာင္း ယူဆခဲ့သည္။ အိႏိၵယႏိုင္ငံကမူ ကက္ရွ္မီးယားေဒသသည္ အိႏိၵယႏိုင္ငံမွ ခြဲထြက္၍မရႏိုင္ေသာ အစိတ္အပုိင္း တစ္ရပ္ျဖစ္သည္ဟူေသာ မူ၀ါဒကုိပံုေသကုိင္စြဲ ထားသည္။ ၁၉၆၄ ခုႏွစ္မွစ၍ အိႏိၵယကက္ရွ္မီးယား ေဒသကုိစစ္ေရးအရ ၀င္ေရာက္တိုက္ခိုက္ရန္ ပါကစၥတန္က ျပင္ဆင္လာခဲ့သည္။ ပါကစၥတန္ဘက္ရွိ အဇက္ကက္ရွ္မီးယားေဒသတြင္ အင္အား ၂၀၀၀၀ ရွိေသာ တပ္ဖြဲ႕တစ္ဖြဲ႕ ဖြဲ႕စည္းေပးခဲ့ၿပီး မူဂ်ာဟစ္ႏွင့္ ရာဇကာကဲ့သို႔ေသာ ေျပာက္က်ားတပ္ဖြဲ႕မ်ားကုိလည္း လက္နက္တပ္ဆင္ေလ့က်င့္ဖြဲ႕စည္းေပး ခဲ့သည္။ ၁၉၆၅ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ ၉ ရက္ေန႔၌ ကြတ္ခ်္ ျပည္နယ္ရွိ ရန္းျမစ္ အနီး ဳေညျေုသအ ေဒသမွ ဆာဒါပို႔စ္ ေခၚ အိႏိၵယနယ္စပ္စခန္းကုိ ပါကစၥတန္ အမွတ္(၅၁)တပ္မဟာက ၀င္ေရာက္တုိက္ခိုက္ျခင္းျဖင့္ ပါကစၥတန္ဘက္မွ ေယာင္ျပထိုးစစ္ကုိ စတင္ခဲ့သည္။ ၁၉၆၅ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၅ ရက္ေန႔တြင္ ဂ်ီဘေရာ္တာ တပ္ဖြဲ႕ဟုအမည္ေပးထားေသာ အထူးေျပာက္က်ားတပ္ဖြဲ႕ အင္အား ၃၀၀၀၀ သည္ တပ္မ ၁၀ ခုအျဖစ္ ဖြဲ႕စည္းလ်က္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးမ်ဥ္းကုိ ျဖတ္ေက်ာ္ကာ အိႏိၵယ ကက္ရွ္မီးယားေဒသတြင္းသို႔ ၀င္ေရာက္လာခဲ့ၾကသည္။ ၾသဂုတ္လ ၂၃ ရက္ေန႔တြင္ အိႏၵိယဘက္မွ တန္ျပန္ထုိးစစ္ကုိ စတင္ခဲ့ၿပီး ၾသဂုတ္လ ၂၈ ရက္ေန႔တြင္ ဟာဂ်ီးပီးရ္ ေတာင္ၾကားေဒသကုိ ျပန္လည္တုိက္ခိုက္ခဲ့သည္။ အိႏၵိယတပ္မ်ားက ႏုိင္ငံတကာနယ္နိမိတ္ကုိျဖတ္ ေက်ာ္ ကာ ပါကစၥတန္ႏုိင္ငံ လာဟုိးၿမိဳ႕ဘက္ သုိ႔ဦးတည္ တုိက္ခိုက္ခဲ့သည္။ ပါကစၥတန္တုိ႔အငုိက္မိကာ ေရွ႕ကၽြံေနေသာတပ္မ်ား ျပန္ဆုတ္၍ အိႏၵိယထုိးစစ္ကုိ အျပင္းအထန္ခုခံခဲ့သျဖင့္ ပါကစၥတန္အေနျဖင့္ အိႏၵိယ၏ဆံုး႐ံႈးမႈအေရအတြက္ထက္ မပုိုိေသာ္လည္း ႏိုင္ငံႏွင့္တပ္မေတာ္အရြယ္အစားေသးငယ္ေသာ ေၾကာင့္ ပုိမုိ ထိခိုက္ နစ္နာဆံုး႐ံႈးခဲ့ရသည္။
၁၀။ ၁၉၇၁ ခုႏွစ္ တတိယအႀကိမ္ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္မႈ။ ၁၉၇၀ျပည့္ႏွစ္ ပါကစၥတန္ ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္မွ ျဖစ္ေပၚလာေသာ အေရွ႕ပါကစၥတန္ လြတ္ေျမာက္ေရးလႈပ္ရွားမႈ သည္ ၁၉၇၁ ခုႏွစ္ အိႏိၵယ-ပါကစၥတန္ တတိယစစ္ပြဲကုိ ျဖစ္လာေစခဲ့သည့္ အေၾကာင္းရင္းျဖစ္ေစခဲ့သည္။ ဘာသာေရးကိုအေျခခံသျဖင့္ ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံအေနႏွင့္လည္း အေရွ႕ပါကစၥတန္ (ယခုဘဂၤလားေဒ့ရွ္) ႏွင့္အေနာက္ပါကစၥတန္ဟူ၍ အိႏိၵယႏိုင္ငံကိုျခား၍ ႏွစ္ပုိင္းကြဲထြက္ေနခဲ့ရသည္။ ဘာသာခ်င္းတူ ေသာ္လည္း လူမ်ိဳးႏြယ္စုခ်င္း မတူညီမႈ၊ ဗဟုိအစိုးရႏွင့္ ေ၀းကြာေနမႈ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအလွမ္းကြာေ၀းမႈ၊ ထိေတြ႕မႈနည္းပါးျခင္း၊ နားလည္မႈမရွိျခင္းတို႔ေၾကာင့္ အေရွ႕ပါကစၥတန္၌ ဗဟုိအစုိးရမခြဲထြက္လိုမႈအတြက္ လက္နက္စြဲကုိင္ေတာ္လွန္ခဲ့ရာမွ ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္ပြားခဲ့ရပါသည္။ ၁၉၇၁ ခုႏွစ္ မတ္လ ၂၆ ရက္ေန႔တြင္ ရွိတ္မူဂ်ီဘူရာမန္က ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံမွခြဲထြက္ၿပီး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ျပည္သူ႔ သမၼတႏိုင္ငံအျဖစ္ ထူေထာင္ေၾကာင္းေၾကညာခဲ့ သည္။ ပါကစၥတန္အစိုးရက အ၀ါမီလိဂ္ပါတီအား မတရားအသင္း ေၾကညာၿပီး ရွိတ္မူဂ်ီဘူရာမန္ႏွင့္ အျခားပါတီ၀င္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားအား လိုက္လံဖမ္းဆီးခဲ့သည္။ ဗိုလ္မွဴးဇီယာရာမန္ဦးေဆာင္ေသာ ဘဂၤါလီေသနတ္ကုိင္တပ္ရင္းမ်ားမွ တပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားကလည္း ပါကစၥတန္လက္ေအာက္မွ လြတ္ေျမာက္ေရး လက္နက္ကိုင္တိုက္ပြဲမ်ား တြင္ပါ၀င္၍ တိုက္ခိုက္လာခဲ့ၾကသည္။ အျခားဘဂၤါလီျပည္သူ႕စစ္၊ ရဲႏွင့္ဘဂၤါလီ လူငယ္မ်ားကလည္း အိႏိၵယႏိုင္ငံအတြင္းသို႔ ထြက္ေျပးကာ မုတိၱဘဟီနီေခၚလြတ္ေျမာက္ ေရးေျပာက္က်ားတပ္ဖြဲ႕မ်ား ဖြဲ႕စည္း၍ အေရွ႕ပါကစၥတန္နယ္ေျမအတြင္း ထုိးေဖာက္၀င္ေရာက္ၿပီး ေျပာက္က်ားစစ္ ဆင္ႏႊဲခဲ့ၾက သည္။ အိႏိၵယအစိုးရကလည္း ထြက္ေျပးလာေသာ အ၀ါမီလိဂ္ပါတီ၀င္ မ်ား၏ ျပည္ေျပးဌာနခ်ဳပ္ကုိ အိႏိၵယႏိုင္ငံတြင္ ထူေထာင္ခြင့္ေပးခဲ့ၿပီး မုတိၱဘဟီနီအဖြဲ႕မ်ားကိုလည္း အိႏိၵယစစ္ဘက္မွ စုေ၀းေလ့က်င့္ လက္နက္တပ္ဆင္ေပးခဲ့သည္။ ဤသို႔ျဖင့္ အိႏိၵယႏွင့္ ပါကစၥတန္ ၾကားတြင္ တင္းမာမႈ ထပ္မံျမင့္တက္ လာခဲ့ၿပီး ႏွစ္ႏိုင္ငံနယ္စပ္ေဒသမ်ားတြင္ တပ္အင္အား တိုးျမႇင့္ခ်ထားခဲ့ ၾကသည္။ ၁၉၇၁ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလမွစ၍ အေရွ႕ပါကစၥတန္ နယ္စပ္တစ္ေလွ်ာက္တြင္ အိႏၵိယတပ္ဖြဲ႕မ်ားသည္ သံခ်ပ္ကာတပ္ဖြဲ႕ႏွင့္ ေလေၾကာင္း အကူမ်ားရယူၿပီး စတင္တုိက္ခိုက္သည္။ ၾကည္း၊ ေရ၊ ေလႏွင့္ လူထုေထာက္ခံမႈ အင္အားမ်ားစြာ သာလြန္ေသာ အိႏိၵယတပ္မ်ားက ရက္သတၱပတ္ႏွစ္ပတ္မွ်အတြင္း ပါကစၥတန္တို႔ကုိအႏိုင္ တိုက္ခိုက္ႏိုင္ခဲ့ သည္။
(ဆက္ရန္)
By
Htet Sweoo
