အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးအစိုးရ (သို႔မဟုတ္)

အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးအစိုးအရ (သို႔မဟုတ္)

ၿပည္ေထာင္စုအက်ပ္အတည္းမွ ထြက္ရပ္လမ္း

:ေက်ာ္၀င္း

ထိလြယ္ရွလြယ္၊ အကဲဆတ္

''ထိလြယ္၊ရွလြယ္ေသာ အကဲဆတ္လွသည့္ အေနအထား''

(fragile state) ဆိုသည္ကို ကမၻာ့ဘဏ္ အဖြဲ႔ႀကီးက အခ်င္းအရာေလးရပ္ျဖင့္ သတ္မွတ္အဓိပၸာယ္ဖြင့္ထားပါသည္။ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈအတြက္ ႀကီးမားနက္ရိႈင္းေသာ စိန္ေခၚခ်က္မ်ားရွိေနျခင္း၊ အင္စတီက်ဴးရွင္းဆိုင္ရာစြမ္းေဆာင္ရည္ အားနည္းလွျခင္း၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ အားေပ်ာ့ခ်ည့္နဲ႔ျခင္းႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးမတည္ၿငိမ္မႈတို႔ျဖစ္ပါသည္။ အဆိုပါ အခ်င္းအရာ၊ လကၡဏာေလးရပ္ကို ပစၥကၡျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနတြင္ ပီပီသသေတြ ႔ေနရသည္။ အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံေရး တည္ၿငိိမ္ မႈမွာ၊၂၀၁၃ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္းလမ်ားမွစ၍ တစ္စစယိုယြင္းလာၿပီး၊ ယခု ၂၀၁၄ ႏွစ္လည္ တြင္ အဆိုးဆံုးအေျခအေနသို႔ပင္ ဦးတည္လာသည္ကို ေတြ႔ရသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံေရးတြင္ ေသာ့ခ်က္အက်ဆံုးဟုဆိုင္ႏိုင္ေလာက္ေသာ အင္အားစု အသီးသီး၏ လိုလားခ်က္ႏွင့္ သေဘာဆႏၵမ်ားကို ၾကည့္လိုက္လွ်င္ပင္၊ပို၍ပို၍ တင္းမာ လာသည့္ အေနအထားကို အလြယ္ႏွင့္ ဆ၀ါးႏိုင္စရာရွိလာသည္။ လက္ရွိ အာဏာရ ပါတီ USDP က အခ်ဳိးက်ကိုယ္စားျပဳစနစ္ (PR စနစ္)ကို က်င့္သံုးဖို႔ ႀကိဳးပမ္း ေနသည္။ အဓိက အတိုက္အခံပါတီNLDက၊ ပုဒ္မ ၅၉(စ)ႏွင့္ ၄၃၆ ျပင္ဆင္ေရးကို ရပ္ခံထား သည္။ တပ္မေတာ္က အမ်ဳိးသားႏိုင္ငံေရးဦးေဆာင္မႈအခန္းတြင္ ၄င္းတို႔၏ ပါ၀င္မႈကို အေဆာ တလွ်င္ မဖယ္ရွားေစလို။ ဤစိုးရိမ္စိတ္ျဖင့္ပင္ ပုဒ္မ ၄၃၆ ကို တင္းခံထား လိုဟန္ရွိသည္။ လူမ်ဳိးစုလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔မ်ားအပါအ၀င္၊ တိုင္းရင္းသားပါတီ မ်ား က တင္းျပည့္ က်ပ္ျပည့္ဖက္ဒရယ္ကိုေတာင္းဆိုလ်က္ရွိသည္။ အခ်ဳိ႔အဖြဲ႔မ်ား က ဆိုလွ်င္ ဖက္ဒရယ္ တပ္မေတာ္ထူေထာင္ေရးအထိ အေရးဆိုေနၾကသည္။ ဤသို႔ လိုလားခ်က္ကိုယ္စီ၊ ဆႏၵကိုယ္စီျဖစ္ေနၾကရာ၊ တည္ၿငိမ္ေသာ အေျပာင္းအလဲ တစ္ရပ္ အတြက္ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္ေသာ 'ႏိုင္ငံေရးပဋိဥာဥ္' (Political Pact) တစ္ရပ္မွာ ေ၀းသထက္ ေ၀းလာ ရေတာ့ သည္။

သို႔တေစ၊ ဆယ္စုမ်ားစြာ ရင္စီးခံခဲ့ရေသာ ျပည္သူလူထု၏ေ မွ်ာ္မွန္းခ်က္မ်ား မွာကား အျမင့္ဆံုးသို႔ေရာက္ရွိေနေခ်ၿပီ။ အဆိုပါ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္မ်ားကို ၿဖည့္ဆည္းေပးႏိုင္ ေလာက္သည့္ အလားအလာမွာလည္း မရွိသေလာက္ ပင္ျဖစ္ေနရာ၊ လူအမ်ားစုႀကီး၏ က်ိတ္မွတ္သည္းခံႏိုင္စြမ္းမွာ၊ ေပါက္ကြဲလုလု အေနအထားသို႔ ေရာက္ရွိလာေတာ့သည္။ ထို႔ထက္ ဗူးေလးရာဖရံုဆင့္၊ မီးေလာင္ရာေလပင့္သလိုရွိေနသည့္ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး သေဘာေဆာင္ လာေသာ အဓိကရုဏ္းမ်ားကလည္း ခပ္စိတ္စိတ္ထြက္ေပၚလာေနသည္။ ဤသို႔ေသာ အရပ္ရပ္အေျခအေနမွာပင္၊ ေရြးေကာက္ပြဲႏွစ္ခု (၂၀၁၄ ၾကားျဖတ္ ေရြး ေကာက္ပြဲႏွင့္ ၂၀၁၅ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲ)က နီးသထက္နီးလာရာ၊ ႏိုင္ငံေရး ပေလယါမ်ား ၾကား ယွဥ္ၿပိဳင္မႈမွာ၊ ပို၍ ပို၍ သည္းသန္ျပင္ထန္လာဖို႔ရွိေနသည္၊ ဆိုရလွ်င္ ၂၀၁၅ ကို အသာထား၊ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္မီ ဘာျဖစ္မည္ဆိုသည္ကိုပင္ တိတိပပ မမွန္းဆႏိုင္ျဖစ္ေနရေတာ့သည္။

အေပးအယ ူႏွင့္ ၾကားအေျဖ

ဤသို႔တျပီကား၊ ဆိုခဲ့ပါထိလြယ္ရွလြယ္ အကဲဆက္လွေသာ ပစၥကၡ အေျခ အေနတြင္၊ ကတိမ္းကပါးျဖစ္သြားႏိုင္စရာ အျပည့္ရွိေနေသာ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရး၏ ကံၾကမၼာကို မည္သို႔ကယ္တင္ၾကမည္နည္း။ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးကတည္းက၊ ပဋိပကၡ သံသရာတြင္ ကူးရင္းနစ္ေနရေသာျပည္ေထာင္စုႀကီးကို၊ လက္ရွိအက်ပ္အတည္းမွ မည္သို႔ ဆယ္တင္ၾကမည္နည္း။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ သေဘာထားမွန္လိမ့္မည္ဟု ယူဆ ရေသာ၊ ႏိုင္ငံတကာပညာရွင္မ်ား၏ အႀကံဥာဏ္အခ်ဳိ႕ကို အေျခခံကာ၊စာေရးသူ စဥ္းစား မိသမွ်၊ အဆိုျပဳခ်က္တစ္ရပ္ကို တင္ျပလိုက္ပါသည္။

ပထမဆံုးမျဖစ္မေန ေဆာင္ရြက္ၾကဖို႔လိုသည္မွာ၊

ယခုအခါ 'ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္ ယွဥ္ျပိဳင္ေနၾကေသာ' (confrontational competition) ႏိုင္ငံေရးအင္အားစုအခ်င္းခ်င္း၊ အေၾကအလည္ညွိႏိႈင္းၿပီး၊'အျပဳသေဘာေဆာင္ေသာ ပူးေပါင္းလုပ္ ေဆာင္ယွဥ္ျပိဳင္မႈ' (constructive, cooperative competition) မ်ဳိးျဖင့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲကို ရင္ဆိုင္ ၾကဖို႔ျဖစ္ပါသည္။ ဤအတြက္ ယခုေလာေလာ ဆယ္၊ မတူျခားနားေသာ လိုလား ခ်က္မ်ား ကို ''ေစ်းဆစ္တိုကင္'' (bargaining chip) အျဖစ္ သေဘာယူကာ'အေပးအယူ လုပ္ၿပီး ၾကားအေျဖ (bargain and compromise) ရွာၾက ဖုိ႔ ျဖစ္ပါသည္။ ဆိုၾကပါစို႔

ယခုလို …

- NLD က ၊ USDP လိုလားေသာ PR စနစ္ကိုလက္ခံၿပီး၊ USDP ကလည္း NLD လိုလားေသာ ပုဒ္မ ၅၉(စ)ကို ျပင္ေပးရန္

- လြတ္ေတာ္တြင္ တပ္မေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ၂၅%ပါ၀င္မႈ၊ ၀န္ႀကီး ဌာနသံုးခု ကို တပ္မေတာ္မွ တာ၀န္ယူမႈႏွင့္ ယခင္အစိုးရလက္ထက္မွ ကိစၥမ်ားကို အေရးမယူရ ဆိုေသာ ပုဒ္မမ်ားကို၊ အေစာတလွ်င္မတို႔ထိပါဟု NLD ဘက္မွ အာမခံခ်က္ေပးလွ်င္၊ တပ္မေတာ္မွလည္း ပုဒ္မ ၄၃၆ ကိုေလ်ာ့ေပါ့ျပင္ဆင္ေပးရန္၊

- လူမ်ဳိးစုပါတီမ်ား လိုလားေသာ၊ ပုဒ္မ ၉၆(ဇယား-၁)၊ ပုဒ္မ ၁၈၈ (ဇယား-၂)၊ ပုဒ္မ ၂၅၄ (ဇယား-၅)၊ ပုဒ္မ ၂၆၁(ခ)ႏွင့္ သယံဇာတခြဲေပးေရးတို႔ကို ညွိႏိႈင္းျပင္ဆင္ႏိုင္လွ်င္၊ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔မ်ားဘက္မွ တစ္ျပည္လံုး အပစ္အခတ္ ရပ္္စဲၿပီး က်န္ကြဲလြဲခ်က္မ်ားကို ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီး တက္လာမည့္ အစိုးရသစ္လက္ထက္မွ ဆက္လက္ ေဆြးေႏြးရန္…

ဤအခ်က္သံုးခ်က္ကိုသာ အတိအက်မဟုတ္လွ်င္ေသာ္မွ၊ေရဘုယ်သေဘာ တူညီမႈရလွ်င္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲကို ဆိုခဲ့ပါအျပဳသေဘာေဆာင္ေသာ ပူးေပါင္း
လုပ္ေဆာင္ယွဥ္ၿပိဳင္မႈ မ်ဳိးျဖင့္ ရင္ဆိုင္ႏိုင္ၾကပါလိမ့္မည္။ တစ္ဆက္တည္း စဥ္းစား ဆံုးျဖတ္ၾကရမည္မွာ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲကို ေသာ့ခ်က္အင္အားစုအားလံုး မရံႈးေစဘဲ၊ အားလံုး သူ႔အတိုင္းအတာႏွင့္သူအႏိုင္ရေစရန္ နည္းလမ္းရွာ ေဖြ ညွိႏိႈင္းၾကဖို႔ျဖစ္ပါသည္။

ရံႈးသူမရွိ၊ အားလံုးအႏိုင္

လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ပိုင္း ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ၾကံဳခဲ့ရေသာ ႏိုင္ငံေရးပဋိပကၡ မ်ားကို ၾကည့္လိုက္လွ်င္၊ အရံႈးအႏိုင္သေဘာေဆာင္သည္ကမ်ားပါသည္။ႏိုင္သူက ရံႈးသူအေပၚ ရက္ရက္စက္စက္ ႏွိပ္ကြပ္သည္ကလည္းမ်ားသည္။ ေတာတြင္းဗကပ က ျဖဳတ္၊ထုတ္၊ သတ္ သလို၊ ေျမေပၚတြင္လည္း ျဖဳတ္ရံုထုတ္ရံုမွ်မက၊ ႏိုင္ငံေရးအရ အေသသတ္ၾက သည္သာျဖစ္သည္။ သည္တြင္ ႏိုင္ငံေရးအင္အားစုမ်ားမွာ၊ အရံႈးကိုအေသ ေၾကာက္လာ ၾကသလို၊ အႏိုင္ရေအာင္လည္း အေသအလဲ ႀကိဳးပမ္းၾကေတာ့သည္။ ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံေရး စနစ္ႏွင့္ ဘယ္လိုမွ စေရြး မကိုက္ေသာ
ဤဓေလ့ဆိုးႀကီးကို၊ အျမန္ဆံုး အဆံုး သတ္ၾကဖို႔ လိုၿပီထင္ပါသည္။ ဤအထင္ ဤအျမင္ႏွင့္ပင္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ရံႈးသူမရွိဘဲ အားလံုး(သူ႔အတိုင္း အတာႏွင့္သူ) အႏိုင္ရေစမည့္ နည္းလမ္းကို ရွာေဖြၾကည့္ပါမည္။

ဆိုခဲ့ၿပီးေသာ အျပဳသေဘာေဆာင္၊ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ယွဥ္ၿပိဳင္မႈမ်ဳိးျဖင့္ ရင္ဆိုင္ ၾကလွ်င္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အေသအျခာပင္၊ လြပ္လပ္ၿပီး၊ တရားမွ်တမႈ
ရွိပါလိမ့္ မည္။ အႏိုင္ရပါတီ(NLD ျဖစ္ေစ၊ USDP ျဖစ္ေစ) က သူတို႔စိတ္ႀကိဳက္ သမၼတကို ေရြးခ်ယ္ခြင့္ရွိရပါမည္။ အေရးနိမ့္သြားေသာ ပါတီ(သို႔မဟုတ္) ဒုတိယ မဲအမ်ားဆံုးရသည့္ ပါတီကို လည္းဒုတိယသမၼတ တစ္ဦးေရြးခြင့္ေပးရပါမည္။ ေနာက္ထပ္ ဒုတိယသမၼတတစ္ဦးကိုမူ တပ္မေတာ္မွ ေရြးခ်ယ္ဖို႔ျဖစ္သည္။

လက္ရွိဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒအရ၊ ဒုတိယသမၼတ ႏွစ္ဦး သာရွိရာ ေနာက္ထပ္ ဒုတိယသမၼတတစ္ေနရာ ဖန္တီး သင့္ပါသည္။ ဤေနရာကိုမူ လူမ်ဳိးစုပါတီ မ်ားသို႔ေပးရပါလိမ့္မည္။ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္တြင္၊ေအာက္လႊတ္ေတာ္ (ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္)ဥကၠ႒ တာ၀န္ကို လူမ်ားစုျဖစ္ေသာ 'ဗမာ'ကယူ၍၊ အထက္ လြတ္ေတာ္ (အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္)ဥကၠ႒ တာ၀န္ကိုလူမ်ဳိးစုတစ္ခုခုသို႔ ေပးႏိုင္လွ်င္ ပိုသင့္ျမတ္ ပါလိမ့္မည္။ အလားတူ၊ ၀န္ႀကီး အဖြဲ႔တြင္လည္း ပါတီ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား ပါ၀င္ႏိုင္ေအာင္ တတ္ႏိုင္သမွ် စုစည္းေပးႏိုင္ပါက၊ ပို၍ သေဘာထားႀကီးရာ ေရာက္ပါလိမ့္မည္။ ဤသို႔ဆိုလွ်င္ ေသာ့ခ်က္က်ေသာ အင္အားစု အားလံုး
(USDP, NLD ၊ တပ္မေတာ္ႏွင့္ လူမ်ဳိးစုပါတီမ်ား) ပါ၀င္သည့္အစိုးရ၊ တစ္နည္း 'အမ်ဳိးသားျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးအစိုးရ' (National Reconciliation government) တြက္ေပၚ လာပါ လိမ့္မည္။

အဆိုပါ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးအစိုးရ၏ပထမဆံုးတာ၀န္မွာ လူထု ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ားကို အတတ္ႏိုင္ဆံုးျဖည့္စြမ္းေပးဖို႔ပင္ျဖစ္သည္။ဤသို႔ ျဖည့္စြမ္း ေပးႏိုင္သည္ႏွင့္အမွ်၊ လူထု၏ စိတ္ရွည္သည္းခံမႈမွာ ပိုမိုျမင့္မားလာၿပီး၊တည္ၿငိမ္ ေအးခ်မ္း သည့္ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနတစ္ရပ္ကို တျဖည္းျဖည္းပံုေဖာ္ လာႏိုင္ပါ လိမ့္မည္။ ဤသို႔ေသာ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းသည့္ ႏိုင္ငံေရး ေနာက္ခံထက္တြင္မွ၊ က်န္ရွိေနေသးေသာ သေဘာထားကြဲလြဲမႈမ်ားကို စိတ္ရွည္လက္ရွည္ညွိႏိႈင္း အေျဖရွာၾကဖို႔ျဖစ္ပါသည္။ ေနာက္ဆံုး အမ်ားညီအေျဖမရမျခင္း၊ ေနာင္လာမည့္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားအေနႏွင့္ ဤသို႔ေသာ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး အစိုးရမ်ဳိး ကိုသာ ေမြးထုတ္ဖို႔လိုပါလိမ့္မည္။ ဤနည္းျဖင့္သာလွ်င္ အမ်ားေမွ်ာ္လင့္ေတာင့္တ ေနၾကေသာစစ္မွန္သည့္ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံ ေတာ္သစ္ကို ဦးတည္သြားႏိုင္မည္ျဖစ္ပါ သတည္း။

ေက်ာ္၀င္း
၁၁ ဇူလိုင္ ၂၀၁၄

စာညြန္း-

၁။ Few scenarios of Less and More Probable Developments in Burma.
(Igor Blazevic)

၂။ A Need for a Political Pact (L.Diamond)

၃။ Should I Worny about Fragility? (Markus Kostner)

၄။ Special Report (The Economist, 25th May, 2013)

Kyaw Win Facebook စာမ်က္ႏွာမွ ကူးယူေဖာ္ျပသည္