အမွတ္ (၄) ေျခလ်င္တပ္ရင္း (ေဂၚရခါး)

ျမန္မာ့တပ္မေတာ္သမိုင္းတြင္ အမွတ္ (၄) ေျခလ်င္တပ္ရင္း၏ စြမ္းေဆာင္မွဳမ်ားမွာ အစဥ္အလာႀကီးမားသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ အမွတ္ (၄) ေျခလ်င္တပ္ရင္း၏ သမိုင္းအက်ဥ္းကိုေလ့လာၾကည့္ဖို႕လိုသည္။

၁၉၄၂ ခုႏွစ္ ေဖေဖၚ၀ါရီလ ေလာက္တြင္ ျမန္မာျပည္ကို ဂ်ပန္မ်ား ၀င္ေရာက္တိုက္ခိုက္စဥ္က ျဗိတိသွ် လက္ေအာက္ခံ ဘားမားရိုင္ဖယ္တပ္ရင္းမ်ားသည္ ျဗိတိသွ်တပ္မ်ားႏွင့္အတူ အိႏိၵယျပည္သို႕ ဆုတ္ခြာသြားခဲ့သည္။ အိႏိၵယျပည္သို႕ ေရာက္ေသာအခါ ဟိုရွာပူျမိဳ႕တြင္ ယခင္ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ရင္းမွ ပန္ခ်ာပီ လူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ ေဂၚရခါး လူမ်ိဳး မ်ားကို စုစည္းျပီး အမွတ္ (၄) ေျခလ်င္တပ္ရင္း အျဖစ္ ဖြဲ႕စည္းခဲ့ေလသည္။ ျပန္လည္ဖြဲ႕စည္းေနာက္ ၁၉၄၃ ခုႏွစ္ မတ္လ တြင္ တပ္ခြဲ တစ္ခြဲ ကို အထူး တပ္ခြဲ အျဖစ္ဖြဲ႕စည္းျပီး ဂ်ပန္မ်ားကို တိုက္ထုတ္ရန္ ရခိုင္ စစ္မ်က္ႏွာသို႕ ပို႕ခဲ့သည္။

၁၉၄၃ ခုႏွစ္ ဇြန္လတြင္ အမွတ္ (၄) ေျခလ်င္တပ္ရင္း ရွိ ပန္ခ်ာပီ လူမ်ိဳးမ်ားကို အျခားတပ္မ်ားသို႕ ေျပာင္းေရႊ႕ ေပးလိုက္သျဖင့္ ဤတပ္ရင္းတြင္ ေဂၚရခါး လူမ်ိဳးမ်ားသာ က်န္ရွိေတာ့သည္။ ၁၉၄၃ ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလ ၁၅ ရက္ေန႕တြင္ အမွတ္ (၄) ေျခလ်င္တပ္ရင္းသည္ ဟိုရွာပူျမိဳ႕မွ ကခ်င္ျပည္နယ္သို႕ ၀င္ေရာက္ခဲ့ျပီး၊ ဒီဇင္ဘာလ အလယ္၌ ဆြမ္ပရာဘြန္ ေဒသတြင္ ဂ်ပန္တပ္မ်ားကို တိုက္ခိုက္ေခ်မွဳန္းခဲ့သည္။ ထိုေနာက္ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္မွ စ၍ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ အထိ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ျပည္တြင္းေသာင္းက်န္းမွဳ ႏွိမ္နင္းေရးတာ၀န္ကို ထမ္းေဆာင္ခဲ့ပါသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးရရွိေသာ အခ်ိန္တြင္ တပ္ရင္းရွိ ျဗိတိသွ်အရာရွိ အားလုံးတို႕သည္ တပ္ရင္းမွ ထြက္ခြာ သြားၾကသည္။ ၄င္းတို႕ထြက္ခြာသြားျပီး ဗမာ့တပ္မေတာ္မွ ေနရာ၀င္ယူ၍၊ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလတြင္ ဤတပ္ရင္းကို ျမိဳ႕ေစာင့္တပ္ရင္း (No. 1 Garrison Battlion Burma Regement) အျဖစ္ေျပာင္းလိုက္သည္။ ထို႕ေနာက္ နီေပါ ႏွင့္ အိႏၵိယတို႕သို႕ ျပန္လိုေသာ ေဂၚရခါးတပ္သားမ်ားကို တပ္မွႏုတ္ထြက္ခြင့္ျပဳလိုက္ျပီး တပ္ရင္းတြင္ ျမန္မာျပည္ဖြား ေဂၚရခါး တပ္သားမ်ားသာ က်န္ရစ္ခဲ့ေလသည္။ ထို႕ေနာက္ ၁-၂-၄၉ ေန႕တြင္ အမွတ္ (၄) ေျခလ်င္တပ္ရင္း အျဖစ္ျပန္လည္ ဖြဲ႕စည္းလိုက္သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ယေန႕ထက္တိုင္ အမွတ္ (၄) ေျခလ်င္တပ္ရင္း၏ အမွတ္တံဆိပ္ျဖစ္ေသာ ေဂၚရခါး ဓါးေကာက္ (၂) လက္ပါသည့္ တံဆိပ္အမွတ္အသားကို ဗမာ့တပ္မေတာ္တြင္ ေဂၚရခါးလူမ်ိဳးမ်ား၏ စြမ္းစြမ္းတမံ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္မွဳကို အသိအမွတ္ျပဳထားသည့္အေနျဖင့္ ဆက္လက္၍ အသုံးျပဳထားသည္ကို ေတြ႕ရမည္ျဖစ္ပါသည္။

၁၉၄၉ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလုံး ျပည္တြင္းစစ္ႀကီးေၾကာင့္ မီးဟုန္းဟုန္းေတာက္ေနစဥ္ ဗမာ့တပ္မေတာ္သည္ ရွိသည့္ လူအင္အား၊ လက္နက္အင္အားျဖင့္ ေန႕ညမျပတ္၊ေန႕စဥ္ရက္ဆက္ အနားလုံး၀မယူရဘဲ ေရာင္စုံ ေသာင္းက်န္းသူ မ်ားကို ေျခမွဳန္းတိုက္ခိုက္ခဲ့စဥ္ကလည္း အမွတ္ (၄) ေျခလ်င္တပ္ရင္းမွ ေဂၚရခါးစစ္သည္မ်ားသည္ အင္းစိန္တိုက္ပြဲ၊ သာစည္တိုက္ပြဲ ႏွင့္ ဒိုက္ဦးတိုက္ပြဲမ်ားတြင္ ရြပ္ရြပ္ခၽြံခၽြံ တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့ၾကသည္။

၁၉၅၀ ခုႏွစ္ ေဖေဖၚ၀ါရီလတြင္ ၄င္းတပ္ရင္းသည္ မေကြးျမိဳ႕ ႏွင့္ မင္းဘူးျမိဳ႕မ်ားကို ေသာင္းက်န္းသူမ်ားလက္မွ ျပန္လည္သိမ္းပိုက္ခဲ့ျပီးေနာက္၊ ေမလတြင္ ၄င္းတပ္ရင္းသည္ ရွမ္းျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္း ကေလာျမိဳ႕သို႕ ေျပာင္းေရႊ႕ခဲ့သည္။ ထို႕ေနာက္ ၁၉၅၀ ခုႏွစ္ ဇြန္လမွ ႏို၀င္ဘာလအထိ ရွမ္းျပည္နယ္ က်ိဳင္းတုံေဒသတြင္ ျပည္ပမွက်ဴးေက်ာ္၀င္ေရာက္ လာေသာ တရုပ္ျဖဴတပ္မ်ားကို တိုက္ခိုက္ေခ်မွဳန္းရာတြင္ ပါ၀င္ခဲ့သည္။ ၁၉၅၀ ခုႏွစ္ မတ္လတြင္ ဤတပ္ရင္းသည္ ကေလာျမိဳ႕မွ ေက်ာက္မဲျမိဳ႕သို႕ ေျပာင္းေရႊ႕ခဲ့သည္။

၁၉၅၄ ခုႏွစ္ ဧျပီလ ၁၃ ရက္ေန႕တြင္ ဒု-ဗိုလ္မွဴးႀကီးသူရထြန္းတင္ (အျငိမ္းစား ႏိုင္ငံေတာ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္) သည္ အမွတ္ (၄) ေျခလ်င္တပ္ရင္းတြင္ ပထမဦးဆုံးေသာ ျမန္မာအမ်ိဳးသား တပ္ရင္းမွဴး ျဖစ္လာသည္။

၁၉၅၄ ခုႏွစ္ မတ္လတြင္ ရွမ္းျပည္နယ္ ႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံ နယ္စပ္ေဒသျဖစ္ေသာ မိုင္းဆတ္၊ လိြဳင္လမ္း၊ မိုင္းေယာင္း၊ တာခ်ီလိတ္ ေဒသမ်ားတြင္ အခုိင္အမာ တပ္စြဲထားေသာ ျပည္ပမွ က်ဴးေက်ာ္လာသူ ကူမင္တန္ တရုပ္ျဖဴမ်ားအား ဗမာ့ တပ္မေတာ္မွ ႀကီးမ်ားျပင္းထန္စြာ ထိုးစစ္ဆင္ တိုက္ခိုက္ခဲ့ရေသာ ရန္ႀကီးေအာင္စစ္ဆင္ေရးႀကီးတြင္ အမွတ္ (၄) ေျခလ်င္ တပ္ရင္းသည္ စစ္ဆင္ေရးစခဲ့သည့္ ၂၂-၃-၅၅ ရက္ေန႕မွစ၍ စစ္ဆင္ေရး ျပီးဆုံးသည္အထိ ပါ၀င္ဆင္ႏႊဲခဲ့သည္။

ရန္ႀကီးေအာင္စစ္ဆင္ေရးတြင္ လိြဳင္လမ္း ေဒသရွိ တရုပ္ျဖဴတို႕ အျပင္းအထန္ ခုခံလိမ့္မည္ဟု ထင္ရေသာ ဆင္ဦးေခါင္းေတာင္ကို ပင္ပန္းခက္ခဲစြာ ထမင္းအငတ္ခံ၍ မနက္ပိုင္းမွ အခ်ိန္မီ ၀င္ေရာက္စီးနင္းႏိုင္ခဲ့သျဖင့္ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္၏ ခ်ီးက်ဴးျခင္းကို ခံခဲ့ရသည္။ ထိုေနာက္ လိြဳင္လမ္း ႏွင့္ မိုင္းေယာင္း ေဒသအားလုံးကို သိမ္းပိုက္ႏိုင္ခဲ့ေလသည္။ တရုပ္ျဖဴမ်ားမွာ တာခ်ီလိတ္၊ လိြဳင္တုံးႀကီး ဘက္သို႕ ဒလၾကမ္း ဆုတ္ခြာထြက္ေျပးၾကသျဖင့္ ရန္ႀကီးေအာင္စစ္ဆင္ေရးကို တာခ်ီလိတ္ စစ္မ်က္ႏွာသို႕ လႊဲေျပာင္းဖြင့္လွစ္ခဲ့ရာ ဤတပ္ရင္းလည္း မိုင္းေယာင္းမွ တာခ်ီလိတ္သို႕ ခ်ီတက္ခဲ့ရျပီး ေနာက္ဆုံးတြင္ တရုပ္ျဖဴတို႕၏ နယ္စပ္ အေျခခံစခန္းႏွင့္ အခိုင္မာဆုံး စခန္းျဖစ္ေသာ လိြဳင္တုံးႀကီးစခန္းကို ၁၃-၅-၅၅ ရက္ေန႕တြင္ အျခားေသာ တပ္ရင္းမ်ားႏွင့္အတူ ေအာင္ျမင္စြာ သိမ္းပိုက္ႏိုင္ခဲ့ေလသည္။

ရန္ႀကီးေအာင္စစ္ဆင္ေရးအျပီးတြင္ ဤတပ္ရင္းသည္ တပ္ရင္းဌာနခ်ဳပ္ျဖစ္ေသာ ေက်ာက္မဲျမိဳႈ႕သို႕ ၁၉၅၅ ခုႏွစ္ ေမလတြင္ ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာခဲ့ရာ ေက်ာက္မဲျမိဳႈ႕မွ တိုင္းရင္းသား ျပည္သူေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာတို႕၏ ပန္းသေျပမ်ား ကမ္း၍ လွိဳက္လွိဳက္လွဲလွဲ ၾကိဳဆိုျခင္းကိုခံရသည္။ အမွတ္ (၄) ေျခလ်င္တပ္ရင္းသည္ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္ ဧျပီလ ၂၀ ရက္ေန႕ တြင္ ေက်ာက္မဲျမိဳ႕မွ မုတၱမျမိဳ႕သို႕လည္းေကာင္း၊ ၁၉၆၇ ခုႏွစ္ ဧျပီလ ၄ ရက္ေန႕တြင္ မုတၱမျမိဳ႕မွ လက္ရွိ တပ္ရင္း တည္ရွိရာေနရာ မႏၱေလးတိုင္း၊ ပုသိမ္ႀကီးျမိဳ႕သို႕ ေျပာင္းေရႊ႕ခဲ့သည္။

အမွတ္ (၄) ေျခလ်င္တပ္ရင္းသည္ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပ ရန္သူမ်ားျဖစ္ေသာ ဗကပမ်ား၊ ကူမင္တန္ တရုပ္ျဖဴမ်ားကို တိုက္ခိုက္ခဲ့ရာတြင္ တပ္မေတာ္သားမ်ားသည္ စြမ္းစြမ္းတမံ တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့မွဳေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေတာ္မွ ေအာက္ပါအတိုင္း စြမ္းရည္ သတၱိဆိုင္ရာ ဘြဲ႕၊ တံဆိပ္မ်ားကို ဆုခ်ီးျမွင့္ခဲ့သည္။

ေအာင္ဆန္းသူရိယဘြဲ႕ ၁ - ဦး
သီဟသူရဘြဲ႕ ၃ - ဦး
သူရ အတြက္ ဘားတံဆိပ္ ၁ - ဦး
သူရဘြဲ႕ ၁၀ - ဦး (၁၉၆၂ ခုႏွစ္အထိ)
သူရဲေကာင္းမွတ္တမ္း၀င္တံဆိပ္ ၄၃ - ဦး (၁၉၆၂ ခုႏွစ္အထိ)

ၾကယ္နီ