ဗို္လ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးသန္းေရႊ၏ မၿမင္ရေသာ ႀကိဳးတစ္ေခ်ာင္း
==============================
တနလၤာေန႔တြင္ အိမ္ၿဖဴေတာ္သို႔ သြားေရာက္ လည္ပတ္ခဲ့ေသာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္အား အေမရိကန္ သမၼတ ဘားရက္အိုဘားမားက လမ္းေၾကာင္းသစ္တစ္ခုကို ဦးေဆာင္ႏိုင္ေသာ ေခါင္းေဆာင္မႈစြမ္းရည္ရွိသူအျဖစ္ ခ်ီးက်ဴးေထာမနာျပဳခဲ့သည္။ သမၼတအျဖစ္ တာဝန္ ယူခဲ့ေသာ ႏွစ္ႏွစ္တာကာလအတြင္းတြင္ပင္ သမၼတဦးသိန္းစိန္သည္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာမွ ခ်ီးက်ဴး ဂုဏ္ျပဳမႈမ်ားစြာကို ရရွိခဲ့သူလည္း ျဖစ္သည္။
ဤတြင္ သမၼတဦးသိန္းစိန္အား ခ်ီးက်ဴးဂုဏ္ျပဳထိုက္သူအျဖစ္ ယံုယံုၾကည္ၾကည္ သတ္မွတ္မည္ ဆိုပါက ဦးစြာပထမ ေက်းဇူးအထူး တင္ထုိက္သူမွာ ယခင္စစ္အစိုးရ အႀကီးအကဲေဟာင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးသန္းေရႊပင္ ျဖစ္သည္။ ထိုအခ်က္ကိုပင္ သမၼတ၏ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဒု/ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီး ဦးရဲထြဋ္က “ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးသန္းေရႊကို ေက်းဇူး တင္ရမွာေပါ့” ဟုေျပာဆိုခဲ့ဖူးသည္။
“ဘယ္အခ်ိန္မွာ အာဏာကို စြန္႔လႊတ္ရမယ္ဆိုတာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးကသိေနတယ္။ ၿပီးေတာ့ အစိုးရအဖြဲ႕၊ လႊတ္ေတာ္နဲ႔ စစ္တပ္တို႔မွာ ဘယ္သူ႔ကို အဓိက ဆက္ခံသူအျဖစ္ စနစ္တက် စီစဥ္ေနရာခ်ထားရမယ္ ဆိုတာလည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးက သိေနတာပဲ” ဟုသမၼတ၏ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ တစ္ေယာက္က ဧရာဝတီသတင္းဌာန အဂၤလိပ္ပိုင္း အစီအစဥ္ အယ္ဒီတာ ကိုေက်ာ္စြာမိုးအား အလြတ္သေဘာ ေျပာဆိုခဲ့ဖူးေသးသည္။
ဤအခ်က္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျမန္မာ့အေရး ေလ့လာသံုးသပ္သူ ေဆာင္းပါးရွင္ မယ္ရီ ကလင္ဟန္ကလည္း “ယခင္ စစ္အစိုးရအႀကီးအကဲသည္ သူႏွင့္သူ႔မိသားစု အက်ိဳးစီးပြား၊ ေနာက္ သူ၏ အနာဂတ္ဘဝ လံုၿခံဳမႈအား အာမခံခ်က္ေပးႏိုင္မည့္ လမ္းစဥ္ကို ေရြးခ်ယ္ခဲ့ပံုရသည္” ဟု Journal of Democracy တြင္ သံုးသပ္ျပခဲ့ဖူးသည္။
ဧရာဝတီအယ္ဒီတာ၏ သံုးသပ္ခ်က္တြင္မူ “၂၀၁၁ မတ္လတြင္ ဦးသိန္းစိန္ အာဏာရရွိခဲ့ၿပီး ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ စီးပြားေရးတံခါးမ်ား ဖြင့္ေပးခဲ့ေသာ္လည္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ အလံုးစံု၏ ခ်ဳပ္ကိုင္ စိုးမိုးမႈကိုမူ ဦးသိန္းစိန္ မရရွိခဲ့ေခ်” ဟုဆိုသည္။
အၿငိမ္းစား ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးသန္းေရႊ၏ အစီအမံ မပါရွိဘဲ ႏိုင္ငံတကာတြင္ ေရပန္းစားေနေသာ သမၼတဦးသိန္းစိန္သည္ စစ္စည္းကမ္းအား ဘယ္ေတာ့မွ ေသြဖည္မည္ မဟုတ္ဟု အစိုးရအဖြဲ႕ဝင္ အမ်ားစုႏွင့္ ေနျပည္ေတာ္ရွိ စစ္တပ္ အရာရွိေဟာင္းမ်ားက ယံုၾကည္လ်က္ ရွိသည္။
ထုိ႔ျပင္ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္မွ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္အထိ ၁၉ ႏွစ္တိုင္ တိုင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးသန္းေရႊသည္ အဆင့္ျမင့္ အစိုးရအရာရွိမ်ားႏွင့္ လႊတ္ေတာ္တြင္းရွိ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းမ်ား၏ အႀကီးအခ်ဳပ္ေနရာတြင္ ရွိေနဆဲဟု ယံုၾကည္ရသည္။
ထိုသို႔ ဦးသိန္းစိန္၏ ေနာက္ကြယ္တြင္ ႀကိဳးကိုင္သူရွိသည္ဟု အမ်ားက ယူဆၾကေသာ္လည္း ဦးသိန္းစိန္ အပါအဝင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးသမားမ်ားက ထိုအခ်က္ကို ယံုယံုၾကည္ၾကည္ ၿငင္းခ်က္ထုတ္ေနသည္မွာ စဥ္းစားဖြယ္ရာ ေကာင္းသည္ဟု မယ္ရီကလင္ဟန္က ဆိုသည္။
ဦးသိန္းစိန္၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ေနာက္ကြယ္တြင္ ႀကိဳးကိုင္မႈ မရွိဟုယူဆလွ်င္ရသည့္ အခ်က္အလက္မ်ားကလည္း ရွိေနျပန္သည္။
အဘယ္အတြက္ေၾကာင့္ ဦးသိန္းစိန္အား သမၼတအၿဖစ္ ေရြးခ်ယ္ၿပီး ၿပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒နွင့္ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒မ်ားအၿဖစ္ ဗို္လ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဟာင္းမ်ားၿဖစ္သည့္ သူရဦးေရႊမန္းနွင့္ ဦးခင္ေအာင္ၿမင့္တို႔အား ေရြးခ်ယ္ခဲ့ေလသနည္း။ ဧရာဝတီအယ္ဒီတာ၏ သံုးသပ္ခ်က္အရမူ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းမ်ားၿဖင့္ လႊမ္းမိုးေနေသးေသာ အရပ္သားအမည္ခံ အစိုးရအဖြဲ႔နွင့္ လႊတ္ေတာ္တို႔တြင္ သေဘာထား ေပ်ာ့ေပ်ာင္းသူ (Softliners) မ်ားကို ေနရာ ခ်ထားေပးလိုဟန္ ရွိသည္ဟု ဆုိသည္။
အင္အားႀကီးေသာ တပ္မေတာ္အား ဦးေဆာင္ရန္ ဦးသန္းေရႊသည္ သူနွင့္ေခတ္ၿပိဳင္ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားထက္ စာလွ်င္ သေဘာထား ေပ်ာ့ေပ်ာင္းပံုေပၚေသာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မင္းေအာင္လႈိင္ အား ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္အၿဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခဲ့ပံုေပၚသည္ဟုလည္း ဆုိသည္။
ထို႔ၿပင္ သေဘာထားမေပ်ာ့ေပ်ာင္းဟု ယူဆရေသာ ဒုတိယသမၼတ ဦးတင္ေအာင္ၿမင့္ဦး ရာထူးမွ နုတ္ထြက္သြားၿခင္း (သို႔) ထုတ္ပယ္ၿခင္းခံရၿခင္း စသည့္အခ်က္အလက္မ်ားက ၿပဳၿပင္ ေၿပာင္းလဲေရးလမ္းေၾကာင္းကို ေခ်ာေမြ႔ေစလိုပံုရေသာ အခ်က္အလက္မ်ားၿဖစ္သည္။
“ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးဟာ ေရွ႕ေလ်ာက္ဦးေဆာင္နုိင္မယ့္သူကို လက္ဆင့္ကမ္းၿပီး တုိင္းၿပည္ကို စနစ္တက် စီမံထားခဲ့တယ္။ ၿပီးေတာ့ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကေန အရပ္ဘက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ကုိ ကူးေၿပာင္းဖို႔ လမ္းၿပေၿမပံုကို ကိုယ္တုိင္ကိုယ္က် စီမံေရးဆြဲခဲ့တယ္” ဟု စစ္တပ္ေက်ာေထာက္ ေနာက္ခံၿပဳ ၿပည္ေထာင္စုႀကံခုိင္ေရးနွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီ၏ ဒုတိယဥကၠ႒ ဦးေ႒းဦးက ဧရာဝတီ သတင္းဌာနသို႔ ေၿပာခဲ့ဖူးသည္ဟု ဧရာဝတီ အယ္ဒီတာက ဆိုပါသည္။
ဦးရဲထြဋ္ကလည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးသည္ အစိုးရ၊ စစ္တပ္နွင့္ လႊတ္ေတာ္ၾကား ပါဝါခ်ိန္ခြင္လွ်ာ ညီမွ်ရန္ နုိင္ငံေရးပံုစံ ဒီဇုိင္းတစ္ခုကို ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ ေရးဆြဲခဲ့သည္ဟု ယံုၾကည္ေၾကာင္း ေၿပာဆုိသည္။
“သမၼတမွာ တၿခားနုိင္ငံေတြက သမၼတေတြလိုမ်ိဳး ဗိီတုိအာဏာမရွိဘူး” ဟု သမၼတ၏ ေၿပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူက ေၿပာဆုိခဲ့သည္။ “တကယ္ေတာ့ စစ္တပ္က ပါဝါရွိေနပါေသးတယ္။ ဒါေပမဲ့ အရင္ကထက္စာရင္ နည္းသြားတာေပါ့” ဟု အဆိုပါ ပုဂၢိဳလ္က ထပ္ေလာင္း ေၿပာဆိုသည္။
ဦးသန္းေရႊ၏ တကယ့္ရည္ရြယ္ခ်က္ အစစ္အမွန္ကို သိနုိင္သူ အလြန္ရွားေသာ္လည္း လက္ရွိ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္း ေရြးခ်ယ္မႈတြင္ေတာ့ သေဘာထားတင္းမာသူ (Hardliners) မ်ားထက္စာလ်င္ သေဘာထားေပ်ာ့ေပ်ာင္းသူမ်ားက သူ၏ နုိင္ငံေရး အစီအမံကို ပို၍ အေကာင္အထည္ေဖာ္နိုင္စြမ္း ရွိမည္ဟု ဦးသန္းေရႊ ယံုၾကည္ပံုရသည္ ဆုိသည္ကား စဥ္းစားစရာပင္ၿဖစ္သည္။ ဦးရဲထြဋ္နွင့္ အၿခားစစ္တပ္ အရာရွိေဟာင္းမ်ားကမူ ထုိကဲ့သို႔ ယံုၾကည္ပံုေပၚသည္ဟု ဧရာဝတီ အယ္ဒီတာက ဆုိပါသည္။
မယ္ရီကလင္ဟန္၏ သံုးသပ္ခ်က္ကေတာ့ အၿမင္တစ္မ်ဳိးၿဖစ္သည္။ ၂၀၀၇ ခုနွစ္မွစ၍ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အၿဖစ္ ၄ နွစ္တာ ကာလအား ဦးသိန္းစိန္တာဝန္ယူစဥ္ တုိင္းၿပည္၏ အပယ္ခံဘဝကို သိရွိခဲ့ရသလို စီးပြားေရးတြင္လည္း အိမ္နီးခ်င္းနုိင္ငံမ်ားနွင့္ ယွဥ္လွ်င္ပင္ လြန္စြာ ခြ်တ္ၿခံဳက်ေနသည့္ အၿဖစ္အား မ်က္ဝါးထင္ထင္ ေတြ႔ၿမင္ခဲ့ရ၍ ဦးသိန္းစိန္အေနၿဖင့္ ၿပဳၿပင္ ေၿပာင္းလဲေရးသမားၿဖစ္ဖို႔ အားတစ္ရပ္ၿဖစ္လာခဲ့သည္ဟု မယ္ရီကလင္ဟန္က သံုးသပ္ၿပသည္။ ထို႔ၿပင္ ၂၀၀၈ နာရဂစ္မုန္တုိင္းေၾကာင့္ သိန္းဂဏန္းရွိ လူမ်ား ေသဆံုးၿပီး အပ်က္အစီးမ်ားအား ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဘဝၿဖင့္ ဇာတိေၿမ ဧရာဝတီတုိင္းအား သြားေရာက္ စစ္ေဆးၾကည့္ရႈရာမွ ၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲေရး စိတ္ဝင္စားလာပံုရသည္ဟု မယ္ရီကလင္ဟန္က သူ၏ အယူအဆကို ေဖာ္ၿပခဲ့သည္။
မည္သို႔ပင္ဆိုေစ ဦးသန္းေရႊလက္ဆင့္ကမ္းခဲ့ေသာ ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္အပါအဝင္ အတုိက္အခံ ေခါင္းေဆာင္မ်ားနွင့္ အေပးအယူ ညွိနႈိင္းၿခင္းမ်ား လုပ္လာခဲ့သည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ထို႔ၿပင္ ယမန္နွစ္ ၾကားၿဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီး လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ၿဖစ္လာၿပီးေနာက္ပိုင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေနၿဖင့္ သမၼတ၊ လြႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒မ်ား၊ စစ္တပ္ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္မ်ားနွင့္ အၿပဳသေဘာေဆာင္ေသာ ဆက္ဆံေရးမ်ား ထူေထာင္လာသည္ကို ေတြ႔ရသည္။
သမၼတဦးသိန္းစိန္အေနၿဖင့္ သူ၏ စီနီယာ ဦးသန္းေရႊ ေမွ်ာ္မွန္းထားေသာ နုိင္ငံေရးပံုစံတစ္ခုကို အထေၿမာက္ေသာ ဇာတ္လမ္းတစ္ပုဒ္ၿဖစ္ရန္ အေကာင္းဆံုး လုပ္ေဆာင္ေနပံုရေသာ္လည္း ထို္အခ်က္အား လက္မခံသူမ်ား ရွိသည္။ ဝန္ႀကီးဌာနတစ္ခုမွ ညႊန္ၾကားေရးမွဴးတစ္ဦးဆုိလွ်င္ ဦးသန္းေရႊအေနၿဖင့္ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ အား မည္သည့္ ညႊန္ၾကားခ်က္မွ မေပးေၾကာင္း ေၿပာဆိုၿပီး စစ္တပ္အရာရွိေဟာင္း အမ်ားစုကလည္း ဦးသန္းေရႊ ေနာက္ကြယ္က ႀကိဳးကိုင္သည္ဆိုသည့္ အခ်က္ကို ၿငင္းဆုိၾကေၾကာင္း ဧရာဝတီ အယ္ဒီတာက ေၿပာၾကားခဲ့သည္။
အမည္မေဖာ္လိုသူ ညႊန္ၾကားေရးမွဴးက ဆက္လက္ေၿပာဆိုသည္မွာ ဦးသိန္းစိန္အပါအဝင္ ဘယ္သူမွ ၿဖတ္သန္းလို႔မရတဲ့ မၿမင္ရတဲ့ ႀကိဳးတစ္ေခ်ာင္းကို ဦးသန္းေရႊ စီမံခဲ့တယ္ဗ်။ အဲဒီမၿမင္ရတဲ့ ႀကိဳးရွိတယ္ဆုိတာ သိတဲ့လူ ေတာ္ေတာ္ရွားတယ္။ ဒါေပမဲ့ အစိုးရ၊ စစ္တပ္နဲ႔ ႀကံ့ခုိင္ေရးပါတီက ေခါင္းေဆာင္ေတြကေတာ့ အဲဒီမၿမင္ရတဲ့ႀကိဳးကို သတိၿပဳမိၾကတယ္။ ဒါကလည္း သူတို႔ရဲ႕ အရင္အႀကီးအကဲ ဆႏၵဆိုတာ သူတုိ႔သိၾကတယ္ေလ ဟု ယံုၾကည္ေနသည့္ အယူအဆ အေၾကာင္း ေၿပာဆိုပါသည္။
သို႔ေသာ္ မၾကာေသးခင္ကာလတြင္ ၿပည္ေထာင္စုႀကံ့ခုိင္ေရးနွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီ ဥကၠ႒ ၿဖစ္ေသာ ၿပည့္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ သူရဦးေရႊမန္းက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နွင့္ ပူးေပါင္း၍ အေၿခခံ ဥပေဒၿပင္ဆင္ရန္ အာမခံခ်က္ေပးလာသည္။
ထိုအခ်က္သည္ မၿမင္ရသည့္ ႀကိဳးအား ၿဖတ္သန္းမည့္ စြန႔္စားခန္းလားဟု ေမးစရာရွိလာပါ သည္။
စြန္႔စားမႈ လုံးဝမဟုတ္ပါ။ အေၿခခံ ဥပေဒၿပင္ဆင္ရန္ မည္သို႔ပင္ ကတိေပးထားေသာ္လည္း ၿမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးတြင္ စစ္တပ္လႊမ္းမိုးမႈ အားႀကီးခဲ့ၿခင္းဟူေသာ အေႀကာင္းတရားက ၿမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးတြင္ စစ္တပ္၏ အခန္းကဏ႑အား ဖယ္ထုတ္လိမ့္မည္ မဟုတ္ပါ။ အဘယ္ေႀကာင့္ဆိုေသာ္ စစ္တပ္ကိုယ္တိုင္ပင္ ထိုမၿမင္ရေသာ ႀကိဳး၏ အစိတ္အပို္င္းတစ္ရပ္ ၿဖစ္ေန၍ ၿဖစ္သည္။
ေဝဖန္မႈမ်ားၿပင္းထန္ေနေသာ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံအေၿခခံဥပေဒအား လႊတ္ေတာ္တြင္း ဥပေဒၿပဳသူမ်ားက ၿပင္ဆင္မႈတခ်ိဳ႕ ၿပဳလုပ္ပါလိမ့္မည္။ သမၼတဦးသိန္းစိန္ အေနၿဖင့္လည္း ၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္ႀကီးအား ပဲ့ကို္င္ရာတြင္ လြတ္လပ္စြာ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားၿဖင့္ ေရွ႕ခရီးဆက္မည္ဟု ယူဆရပါသည္။ သို႔ေသာ္ လႊတ္ေတာ္အတြင္း ေရြးေကာက္ခံ မဟုတ္ေသာ ၂၅ရာခုိင္ႏႈန္းရွိသည့္ တပ္မေတာ္သားလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို ခြင့္ၿပဳၿပ႒ာန္းေပးထားေသာ ဖြဲ႔စည္းပုံ၏ အေရးအႀကီးဆုံး ပုဒ္မမ်ားကိုေတာ့ၿဖင့္ ၿပင္ဆင္၍ ရႏိုင္မည္ မဟုတ္ေခ်။
သိပ္မႀကာေသးခင္ ကာလကပင္ ဝါရွင္တန္ပိုစ့္နွင့္ အင္တာဗ်ဴးတစ္ခုတြင္ သမၼတဦးသိန္းစိန္ က “ၿမန္မာ့တပ္မေတာ္သည္ အေရးပါေသာ တစ္ေနရာတြင္ အၿမဲပါဝင္ေနဦးမည္” ဟူေသာ စကားရပ္ကို ႀကည့္လ်ွင္ ၂၅ရာခို္င္ႏႈန္းကိစၥမွာ မလြယ္ကူေႀကာင္း ေတြးဆႀကည့္ႏုိင္ပါသည္။
၂၅ရာခိုိ္င္ႏႈန္း ပုဒ္မအားၿပင္ဆင္လိုလ်ွင္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ စုစုေပါင္း၏ ၇၅ရာခိုင္ႏႈန္း မဲရရွိရမည့္အၿပင္ ၿပည္လုံးကြ်တ္ ဆႏၵခံယူပြဲ က်င္းပ၍ ထက္ဝက္ေက်ာ္ ေထာက္ခံမွ ၿပင္ဆင္၍ရမည္။ ခံတပ္နွစ္ဆင့္ခံထားေသာ လက္ရွိဖြဲ႔စည္းပုံအေပၚ ဒီမိုကေရစီ ဂ်ာနယ္၏ အယ္ဒီတာ လာရီဒိုင္းမြန္း၏ အၿမင္္မွာလည္း အထူးစိတ္ဝင္စားဖြယ္ေကာင္းပါသည္။ လာရီဒိုင္းမြန္းက ဤသည္ ကို ဖြဲ႔စည္းပုံအက်ပ္အတည္း ( Structural dilemma ) ဟု ကင္ပြန္းတပ္ခဲ့သည္။
လက္ရွိ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံအေၿခခံဥပေဒအတိုင္း စခန္းသြားလ်ွင္ ၂၀၁၅၌ NLD ပါတီ အႏိုင္ရရွိခဲ့လ်ွင္ တပ္မေတာ္၏ ဗီတိုဆန္ေသာ (ဗီတိုသေဘာ) အာဏာသည္ ဖြဲ႔စည္းပုံအတြင္း ပါဝင္ေနလ်က္ရွိသည့္ အေလ်ာက္ တပ္မေတာ္မွ အာဏာဆက္လက္ ထိန္းသိမ္းလိုေသာ ဆႏၵရွိသည္ဟု ယုံႀကည္သူမ်ားဘက္မွ ႀကည့္လ်ွင္လည္း မွားသည္ဟု မဆိုသာေခ်ဟု လာရီဒိုင္းမြန္းက ေထာက္ၿပသည္။
တၿခားတစ္ဖက္မွ ေတြးသူမ်ားက တပ္မေတာ္သားမ်ား ဘက္ေၿပာင္းလ်ွင္ ဖြဲ႔စည္းပံု ၿပင္နိုင္မည္ဟူ၍ ၿဖစ္သည္။ ဤတြင္လည္း အက်ပ္အတည္းတစ္ခုက ရွိေနၿပန္သည္။ လက္ရွိ တပ္မေတာ္သား ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က လဲလွယ္အစားထိုးခြင့္ ရွိသည္ဟူေသာ ဖြဲ႔စည္းပံုပါ အခ်က္က တပ္မေတာ္သား ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို စညး္ရုံးမႈ၌ အက်ပ္အတည္းတစ္ခု ၿဖစ္ေနၿပန္သည္။
ဒီမိုကေရစီနည္းက် တက္လာႏုိင္ဖြယ္ရွိသည့္ ေနာင္လာမည့္ သမၼတသည္ စစ္တပ္၏ ဖြဲ႔စည္းပုံပါ အာဏာအား အရပ္သားအစိုးရ အာဏာေအာက္ သြတ္သြင္းလ်ွင္ ၿဖစ္လာႏိ္ုင္ဖြယ္ ရွိသည့္ အရပ္ဘက္၊စစ္ဘက္ အႏၱရာယ္မွာလည္း မေသးလွပါ။ ထို႔အတြက္ ၂၀၁၅ မတိုင္ခင္မွာပင္ အရပ္ဘက္ ၊ စစ္ဘက္၊ ဆက္ဆံေရးအား စတင္ပုံေဖာ္ၿပီး လမ္းေႀကာင္းသစ္ တစ္ခုကို ရွာေဖြႏုိင္လ်ွင္ အထူးသင့္ေလ်ာ္မည္ဟု ယူဆရပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ ဖြဲ႔စည္းပုံအား ညိွညွိႏႈိင္းႏႈိင္းၿဖင့္ မည္သို႔ၿပင္ဆင္ႀကမည္ဆိုေသာ လမ္းေႀကာင္းကား အထူးခက္ခဲေသာ လမ္းေႀကာင္းတစ္ရပ္ၿဖစ္လာေပလိမ့္မည္။
လင္းထိုက္ (Y.I.T)
ျမန္မာသံေတာ္ဆင့္ဂ်ာနယ္မွ
==============================
တနလၤာေန႔တြင္ အိမ္ၿဖဴေတာ္သို႔ သြားေရာက္ လည္ပတ္ခဲ့ေသာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္အား အေမရိကန္ သမၼတ ဘားရက္အိုဘားမားက လမ္းေၾကာင္းသစ္တစ္ခုကို ဦးေဆာင္ႏိုင္ေသာ ေခါင္းေဆာင္မႈစြမ္းရည္ရွိသူအျဖစ္ ခ်ီးက်ဴးေထာမနာျပဳခဲ့သည္။ သမၼတအျဖစ္ တာဝန္ ယူခဲ့ေသာ ႏွစ္ႏွစ္တာကာလအတြင္းတြင္ပင္ သမၼတဦးသိန္းစိန္သည္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာမွ ခ်ီးက်ဴး ဂုဏ္ျပဳမႈမ်ားစြာကို ရရွိခဲ့သူလည္း ျဖစ္သည္။
ဤတြင္ သမၼတဦးသိန္းစိန္အား ခ်ီးက်ဴးဂုဏ္ျပဳထိုက္သူအျဖစ္ ယံုယံုၾကည္ၾကည္ သတ္မွတ္မည္ ဆိုပါက ဦးစြာပထမ ေက်းဇူးအထူး တင္ထုိက္သူမွာ ယခင္စစ္အစိုးရ အႀကီးအကဲေဟာင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးသန္းေရႊပင္ ျဖစ္သည္။ ထိုအခ်က္ကိုပင္ သမၼတ၏ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဒု/ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီး ဦးရဲထြဋ္က “ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးသန္းေရႊကို ေက်းဇူး တင္ရမွာေပါ့” ဟုေျပာဆိုခဲ့ဖူးသည္။
“ဘယ္အခ်ိန္မွာ အာဏာကို စြန္႔လႊတ္ရမယ္ဆိုတာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးကသိေနတယ္။ ၿပီးေတာ့ အစိုးရအဖြဲ႕၊ လႊတ္ေတာ္နဲ႔ စစ္တပ္တို႔မွာ ဘယ္သူ႔ကို အဓိက ဆက္ခံသူအျဖစ္ စနစ္တက် စီစဥ္ေနရာခ်ထားရမယ္ ဆိုတာလည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးက သိေနတာပဲ” ဟုသမၼတ၏ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ တစ္ေယာက္က ဧရာဝတီသတင္းဌာန အဂၤလိပ္ပိုင္း အစီအစဥ္ အယ္ဒီတာ ကိုေက်ာ္စြာမိုးအား အလြတ္သေဘာ ေျပာဆိုခဲ့ဖူးေသးသည္။
ဤအခ်က္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျမန္မာ့အေရး ေလ့လာသံုးသပ္သူ ေဆာင္းပါးရွင္ မယ္ရီ ကလင္ဟန္ကလည္း “ယခင္ စစ္အစိုးရအႀကီးအကဲသည္ သူႏွင့္သူ႔မိသားစု အက်ိဳးစီးပြား၊ ေနာက္ သူ၏ အနာဂတ္ဘဝ လံုၿခံဳမႈအား အာမခံခ်က္ေပးႏိုင္မည့္ လမ္းစဥ္ကို ေရြးခ်ယ္ခဲ့ပံုရသည္” ဟု Journal of Democracy တြင္ သံုးသပ္ျပခဲ့ဖူးသည္။
ဧရာဝတီအယ္ဒီတာ၏ သံုးသပ္ခ်က္တြင္မူ “၂၀၁၁ မတ္လတြင္ ဦးသိန္းစိန္ အာဏာရရွိခဲ့ၿပီး ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ စီးပြားေရးတံခါးမ်ား ဖြင့္ေပးခဲ့ေသာ္လည္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ အလံုးစံု၏ ခ်ဳပ္ကိုင္ စိုးမိုးမႈကိုမူ ဦးသိန္းစိန္ မရရွိခဲ့ေခ်” ဟုဆိုသည္။
အၿငိမ္းစား ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးသန္းေရႊ၏ အစီအမံ မပါရွိဘဲ ႏိုင္ငံတကာတြင္ ေရပန္းစားေနေသာ သမၼတဦးသိန္းစိန္သည္ စစ္စည္းကမ္းအား ဘယ္ေတာ့မွ ေသြဖည္မည္ မဟုတ္ဟု အစိုးရအဖြဲ႕ဝင္ အမ်ားစုႏွင့္ ေနျပည္ေတာ္ရွိ စစ္တပ္ အရာရွိေဟာင္းမ်ားက ယံုၾကည္လ်က္ ရွိသည္။
ထုိ႔ျပင္ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္မွ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္အထိ ၁၉ ႏွစ္တိုင္ တိုင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးသန္းေရႊသည္ အဆင့္ျမင့္ အစိုးရအရာရွိမ်ားႏွင့္ လႊတ္ေတာ္တြင္းရွိ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းမ်ား၏ အႀကီးအခ်ဳပ္ေနရာတြင္ ရွိေနဆဲဟု ယံုၾကည္ရသည္။
ထိုသို႔ ဦးသိန္းစိန္၏ ေနာက္ကြယ္တြင္ ႀကိဳးကိုင္သူရွိသည္ဟု အမ်ားက ယူဆၾကေသာ္လည္း ဦးသိန္းစိန္ အပါအဝင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးသမားမ်ားက ထိုအခ်က္ကို ယံုယံုၾကည္ၾကည္ ၿငင္းခ်က္ထုတ္ေနသည္မွာ စဥ္းစားဖြယ္ရာ ေကာင္းသည္ဟု မယ္ရီကလင္ဟန္က ဆိုသည္။
ဦးသိန္းစိန္၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ေနာက္ကြယ္တြင္ ႀကိဳးကိုင္မႈ မရွိဟုယူဆလွ်င္ရသည့္ အခ်က္အလက္မ်ားကလည္း ရွိေနျပန္သည္။
အဘယ္အတြက္ေၾကာင့္ ဦးသိန္းစိန္အား သမၼတအၿဖစ္ ေရြးခ်ယ္ၿပီး ၿပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒နွင့္ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒မ်ားအၿဖစ္ ဗို္လ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဟာင္းမ်ားၿဖစ္သည့္ သူရဦးေရႊမန္းနွင့္ ဦးခင္ေအာင္ၿမင့္တို႔အား ေရြးခ်ယ္ခဲ့ေလသနည္း။ ဧရာဝတီအယ္ဒီတာ၏ သံုးသပ္ခ်က္အရမူ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းမ်ားၿဖင့္ လႊမ္းမိုးေနေသးေသာ အရပ္သားအမည္ခံ အစိုးရအဖြဲ႔နွင့္ လႊတ္ေတာ္တို႔တြင္ သေဘာထား ေပ်ာ့ေပ်ာင္းသူ (Softliners) မ်ားကို ေနရာ ခ်ထားေပးလိုဟန္ ရွိသည္ဟု ဆုိသည္။
အင္အားႀကီးေသာ တပ္မေတာ္အား ဦးေဆာင္ရန္ ဦးသန္းေရႊသည္ သူနွင့္ေခတ္ၿပိဳင္ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားထက္ စာလွ်င္ သေဘာထား ေပ်ာ့ေပ်ာင္းပံုေပၚေသာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မင္းေအာင္လႈိင္ အား ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္အၿဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခဲ့ပံုေပၚသည္ဟုလည္း ဆုိသည္။
ထို႔ၿပင္ သေဘာထားမေပ်ာ့ေပ်ာင္းဟု ယူဆရေသာ ဒုတိယသမၼတ ဦးတင္ေအာင္ၿမင့္ဦး ရာထူးမွ နုတ္ထြက္သြားၿခင္း (သို႔) ထုတ္ပယ္ၿခင္းခံရၿခင္း စသည့္အခ်က္အလက္မ်ားက ၿပဳၿပင္ ေၿပာင္းလဲေရးလမ္းေၾကာင္းကို ေခ်ာေမြ႔ေစလိုပံုရေသာ အခ်က္အလက္မ်ားၿဖစ္သည္။
“ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးဟာ ေရွ႕ေလ်ာက္ဦးေဆာင္နုိင္မယ့္သူကို လက္ဆင့္ကမ္းၿပီး တုိင္းၿပည္ကို စနစ္တက် စီမံထားခဲ့တယ္။ ၿပီးေတာ့ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကေန အရပ္ဘက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ကုိ ကူးေၿပာင္းဖို႔ လမ္းၿပေၿမပံုကို ကိုယ္တုိင္ကိုယ္က် စီမံေရးဆြဲခဲ့တယ္” ဟု စစ္တပ္ေက်ာေထာက္ ေနာက္ခံၿပဳ ၿပည္ေထာင္စုႀကံခုိင္ေရးနွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီ၏ ဒုတိယဥကၠ႒ ဦးေ႒းဦးက ဧရာဝတီ သတင္းဌာနသို႔ ေၿပာခဲ့ဖူးသည္ဟု ဧရာဝတီ အယ္ဒီတာက ဆိုပါသည္။
ဦးရဲထြဋ္ကလည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးသည္ အစိုးရ၊ စစ္တပ္နွင့္ လႊတ္ေတာ္ၾကား ပါဝါခ်ိန္ခြင္လွ်ာ ညီမွ်ရန္ နုိင္ငံေရးပံုစံ ဒီဇုိင္းတစ္ခုကို ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ ေရးဆြဲခဲ့သည္ဟု ယံုၾကည္ေၾကာင္း ေၿပာဆုိသည္။
“သမၼတမွာ တၿခားနုိင္ငံေတြက သမၼတေတြလိုမ်ိဳး ဗိီတုိအာဏာမရွိဘူး” ဟု သမၼတ၏ ေၿပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူက ေၿပာဆုိခဲ့သည္။ “တကယ္ေတာ့ စစ္တပ္က ပါဝါရွိေနပါေသးတယ္။ ဒါေပမဲ့ အရင္ကထက္စာရင္ နည္းသြားတာေပါ့” ဟု အဆိုပါ ပုဂၢိဳလ္က ထပ္ေလာင္း ေၿပာဆိုသည္။
ဦးသန္းေရႊ၏ တကယ့္ရည္ရြယ္ခ်က္ အစစ္အမွန္ကို သိနုိင္သူ အလြန္ရွားေသာ္လည္း လက္ရွိ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္း ေရြးခ်ယ္မႈတြင္ေတာ့ သေဘာထားတင္းမာသူ (Hardliners) မ်ားထက္စာလ်င္ သေဘာထားေပ်ာ့ေပ်ာင္းသူမ်ားက သူ၏ နုိင္ငံေရး အစီအမံကို ပို၍ အေကာင္အထည္ေဖာ္နိုင္စြမ္း ရွိမည္ဟု ဦးသန္းေရႊ ယံုၾကည္ပံုရသည္ ဆုိသည္ကား စဥ္းစားစရာပင္ၿဖစ္သည္။ ဦးရဲထြဋ္နွင့္ အၿခားစစ္တပ္ အရာရွိေဟာင္းမ်ားကမူ ထုိကဲ့သို႔ ယံုၾကည္ပံုေပၚသည္ဟု ဧရာဝတီ အယ္ဒီတာက ဆုိပါသည္။
မယ္ရီကလင္ဟန္၏ သံုးသပ္ခ်က္ကေတာ့ အၿမင္တစ္မ်ဳိးၿဖစ္သည္။ ၂၀၀၇ ခုနွစ္မွစ၍ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အၿဖစ္ ၄ နွစ္တာ ကာလအား ဦးသိန္းစိန္တာဝန္ယူစဥ္ တုိင္းၿပည္၏ အပယ္ခံဘဝကို သိရွိခဲ့ရသလို စီးပြားေရးတြင္လည္း အိမ္နီးခ်င္းနုိင္ငံမ်ားနွင့္ ယွဥ္လွ်င္ပင္ လြန္စြာ ခြ်တ္ၿခံဳက်ေနသည့္ အၿဖစ္အား မ်က္ဝါးထင္ထင္ ေတြ႔ၿမင္ခဲ့ရ၍ ဦးသိန္းစိန္အေနၿဖင့္ ၿပဳၿပင္ ေၿပာင္းလဲေရးသမားၿဖစ္ဖို႔ အားတစ္ရပ္ၿဖစ္လာခဲ့သည္ဟု မယ္ရီကလင္ဟန္က သံုးသပ္ၿပသည္။ ထို႔ၿပင္ ၂၀၀၈ နာရဂစ္မုန္တုိင္းေၾကာင့္ သိန္းဂဏန္းရွိ လူမ်ား ေသဆံုးၿပီး အပ်က္အစီးမ်ားအား ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဘဝၿဖင့္ ဇာတိေၿမ ဧရာဝတီတုိင္းအား သြားေရာက္ စစ္ေဆးၾကည့္ရႈရာမွ ၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲေရး စိတ္ဝင္စားလာပံုရသည္ဟု မယ္ရီကလင္ဟန္က သူ၏ အယူအဆကို ေဖာ္ၿပခဲ့သည္။
မည္သို႔ပင္ဆိုေစ ဦးသန္းေရႊလက္ဆင့္ကမ္းခဲ့ေသာ ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္အပါအဝင္ အတုိက္အခံ ေခါင္းေဆာင္မ်ားနွင့္ အေပးအယူ ညွိနႈိင္းၿခင္းမ်ား လုပ္လာခဲ့သည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ထို႔ၿပင္ ယမန္နွစ္ ၾကားၿဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီး လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ၿဖစ္လာၿပီးေနာက္ပိုင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေနၿဖင့္ သမၼတ၊ လြႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒မ်ား၊ စစ္တပ္ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္မ်ားနွင့္ အၿပဳသေဘာေဆာင္ေသာ ဆက္ဆံေရးမ်ား ထူေထာင္လာသည္ကို ေတြ႔ရသည္။
သမၼတဦးသိန္းစိန္အေနၿဖင့္ သူ၏ စီနီယာ ဦးသန္းေရႊ ေမွ်ာ္မွန္းထားေသာ နုိင္ငံေရးပံုစံတစ္ခုကို အထေၿမာက္ေသာ ဇာတ္လမ္းတစ္ပုဒ္ၿဖစ္ရန္ အေကာင္းဆံုး လုပ္ေဆာင္ေနပံုရေသာ္လည္း ထို္အခ်က္အား လက္မခံသူမ်ား ရွိသည္။ ဝန္ႀကီးဌာနတစ္ခုမွ ညႊန္ၾကားေရးမွဴးတစ္ဦးဆုိလွ်င္ ဦးသန္းေရႊအေနၿဖင့္ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ အား မည္သည့္ ညႊန္ၾကားခ်က္မွ မေပးေၾကာင္း ေၿပာဆိုၿပီး စစ္တပ္အရာရွိေဟာင္း အမ်ားစုကလည္း ဦးသန္းေရႊ ေနာက္ကြယ္က ႀကိဳးကိုင္သည္ဆိုသည့္ အခ်က္ကို ၿငင္းဆုိၾကေၾကာင္း ဧရာဝတီ အယ္ဒီတာက ေၿပာၾကားခဲ့သည္။
အမည္မေဖာ္လိုသူ ညႊန္ၾကားေရးမွဴးက ဆက္လက္ေၿပာဆိုသည္မွာ ဦးသိန္းစိန္အပါအဝင္ ဘယ္သူမွ ၿဖတ္သန္းလို႔မရတဲ့ မၿမင္ရတဲ့ ႀကိဳးတစ္ေခ်ာင္းကို ဦးသန္းေရႊ စီမံခဲ့တယ္ဗ်။ အဲဒီမၿမင္ရတဲ့ ႀကိဳးရွိတယ္ဆုိတာ သိတဲ့လူ ေတာ္ေတာ္ရွားတယ္။ ဒါေပမဲ့ အစိုးရ၊ စစ္တပ္နဲ႔ ႀကံ့ခုိင္ေရးပါတီက ေခါင္းေဆာင္ေတြကေတာ့ အဲဒီမၿမင္ရတဲ့ႀကိဳးကို သတိၿပဳမိၾကတယ္။ ဒါကလည္း သူတို႔ရဲ႕ အရင္အႀကီးအကဲ ဆႏၵဆိုတာ သူတုိ႔သိၾကတယ္ေလ ဟု ယံုၾကည္ေနသည့္ အယူအဆ အေၾကာင္း ေၿပာဆိုပါသည္။
သို႔ေသာ္ မၾကာေသးခင္ကာလတြင္ ၿပည္ေထာင္စုႀကံ့ခုိင္ေရးနွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီ ဥကၠ႒ ၿဖစ္ေသာ ၿပည့္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ သူရဦးေရႊမန္းက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နွင့္ ပူးေပါင္း၍ အေၿခခံ ဥပေဒၿပင္ဆင္ရန္ အာမခံခ်က္ေပးလာသည္။
ထိုအခ်က္သည္ မၿမင္ရသည့္ ႀကိဳးအား ၿဖတ္သန္းမည့္ စြန႔္စားခန္းလားဟု ေမးစရာရွိလာပါ သည္။
စြန္႔စားမႈ လုံးဝမဟုတ္ပါ။ အေၿခခံ ဥပေဒၿပင္ဆင္ရန္ မည္သို႔ပင္ ကတိေပးထားေသာ္လည္း ၿမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးတြင္ စစ္တပ္လႊမ္းမိုးမႈ အားႀကီးခဲ့ၿခင္းဟူေသာ အေႀကာင္းတရားက ၿမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးတြင္ စစ္တပ္၏ အခန္းကဏ႑အား ဖယ္ထုတ္လိမ့္မည္ မဟုတ္ပါ။ အဘယ္ေႀကာင့္ဆိုေသာ္ စစ္တပ္ကိုယ္တိုင္ပင္ ထိုမၿမင္ရေသာ ႀကိဳး၏ အစိတ္အပို္င္းတစ္ရပ္ ၿဖစ္ေန၍ ၿဖစ္သည္။
ေဝဖန္မႈမ်ားၿပင္းထန္ေနေသာ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံအေၿခခံဥပေဒအား လႊတ္ေတာ္တြင္း ဥပေဒၿပဳသူမ်ားက ၿပင္ဆင္မႈတခ်ိဳ႕ ၿပဳလုပ္ပါလိမ့္မည္။ သမၼတဦးသိန္းစိန္ အေနၿဖင့္လည္း ၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္ႀကီးအား ပဲ့ကို္င္ရာတြင္ လြတ္လပ္စြာ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားၿဖင့္ ေရွ႕ခရီးဆက္မည္ဟု ယူဆရပါသည္။ သို႔ေသာ္ လႊတ္ေတာ္အတြင္း ေရြးေကာက္ခံ မဟုတ္ေသာ ၂၅ရာခုိင္ႏႈန္းရွိသည့္ တပ္မေတာ္သားလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို ခြင့္ၿပဳၿပ႒ာန္းေပးထားေသာ ဖြဲ႔စည္းပုံ၏ အေရးအႀကီးဆုံး ပုဒ္မမ်ားကိုေတာ့ၿဖင့္ ၿပင္ဆင္၍ ရႏိုင္မည္ မဟုတ္ေခ်။
သိပ္မႀကာေသးခင္ ကာလကပင္ ဝါရွင္တန္ပိုစ့္နွင့္ အင္တာဗ်ဴးတစ္ခုတြင္ သမၼတဦးသိန္းစိန္ က “ၿမန္မာ့တပ္မေတာ္သည္ အေရးပါေသာ တစ္ေနရာတြင္ အၿမဲပါဝင္ေနဦးမည္” ဟူေသာ စကားရပ္ကို ႀကည့္လ်ွင္ ၂၅ရာခို္င္ႏႈန္းကိစၥမွာ မလြယ္ကူေႀကာင္း ေတြးဆႀကည့္ႏုိင္ပါသည္။
၂၅ရာခိုိ္င္ႏႈန္း ပုဒ္မအားၿပင္ဆင္လိုလ်ွင္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ စုစုေပါင္း၏ ၇၅ရာခိုင္ႏႈန္း မဲရရွိရမည့္အၿပင္ ၿပည္လုံးကြ်တ္ ဆႏၵခံယူပြဲ က်င္းပ၍ ထက္ဝက္ေက်ာ္ ေထာက္ခံမွ ၿပင္ဆင္၍ရမည္။ ခံတပ္နွစ္ဆင့္ခံထားေသာ လက္ရွိဖြဲ႔စည္းပုံအေပၚ ဒီမိုကေရစီ ဂ်ာနယ္၏ အယ္ဒီတာ လာရီဒိုင္းမြန္း၏ အၿမင္္မွာလည္း အထူးစိတ္ဝင္စားဖြယ္ေကာင္းပါသည္။ လာရီဒိုင္းမြန္းက ဤသည္ ကို ဖြဲ႔စည္းပုံအက်ပ္အတည္း ( Structural dilemma ) ဟု ကင္ပြန္းတပ္ခဲ့သည္။
လက္ရွိ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံအေၿခခံဥပေဒအတိုင္း စခန္းသြားလ်ွင္ ၂၀၁၅၌ NLD ပါတီ အႏိုင္ရရွိခဲ့လ်ွင္ တပ္မေတာ္၏ ဗီတိုဆန္ေသာ (ဗီတိုသေဘာ) အာဏာသည္ ဖြဲ႔စည္းပုံအတြင္း ပါဝင္ေနလ်က္ရွိသည့္ အေလ်ာက္ တပ္မေတာ္မွ အာဏာဆက္လက္ ထိန္းသိမ္းလိုေသာ ဆႏၵရွိသည္ဟု ယုံႀကည္သူမ်ားဘက္မွ ႀကည့္လ်ွင္လည္း မွားသည္ဟု မဆိုသာေခ်ဟု လာရီဒိုင္းမြန္းက ေထာက္ၿပသည္။
တၿခားတစ္ဖက္မွ ေတြးသူမ်ားက တပ္မေတာ္သားမ်ား ဘက္ေၿပာင္းလ်ွင္ ဖြဲ႔စည္းပံု ၿပင္နိုင္မည္ဟူ၍ ၿဖစ္သည္။ ဤတြင္လည္း အက်ပ္အတည္းတစ္ခုက ရွိေနၿပန္သည္။ လက္ရွိ တပ္မေတာ္သား ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က လဲလွယ္အစားထိုးခြင့္ ရွိသည္ဟူေသာ ဖြဲ႔စည္းပံုပါ အခ်က္က တပ္မေတာ္သား ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို စညး္ရုံးမႈ၌ အက်ပ္အတည္းတစ္ခု ၿဖစ္ေနၿပန္သည္။
ဒီမိုကေရစီနည္းက် တက္လာႏုိင္ဖြယ္ရွိသည့္ ေနာင္လာမည့္ သမၼတသည္ စစ္တပ္၏ ဖြဲ႔စည္းပုံပါ အာဏာအား အရပ္သားအစိုးရ အာဏာေအာက္ သြတ္သြင္းလ်ွင္ ၿဖစ္လာႏိ္ုင္ဖြယ္ ရွိသည့္ အရပ္ဘက္၊စစ္ဘက္ အႏၱရာယ္မွာလည္း မေသးလွပါ။ ထို႔အတြက္ ၂၀၁၅ မတိုင္ခင္မွာပင္ အရပ္ဘက္ ၊ စစ္ဘက္၊ ဆက္ဆံေရးအား စတင္ပုံေဖာ္ၿပီး လမ္းေႀကာင္းသစ္ တစ္ခုကို ရွာေဖြႏုိင္လ်ွင္ အထူးသင့္ေလ်ာ္မည္ဟု ယူဆရပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ ဖြဲ႔စည္းပုံအား ညိွညွိႏႈိင္းႏႈိင္းၿဖင့္ မည္သို႔ၿပင္ဆင္ႀကမည္ဆိုေသာ လမ္းေႀကာင္းကား အထူးခက္ခဲေသာ လမ္းေႀကာင္းတစ္ရပ္ၿဖစ္လာေပလိမ့္မည္။
လင္းထိုက္ (Y.I.T)
ျမန္မာသံေတာ္ဆင့္ဂ်ာနယ္မွ