တူေလး ေမာင္ပိုင္ ႏွင့္ အသက္ ၃၀ ၀န္းက်င္ လူငယ္မ်ားအတြက္......
ခ်ီးေျခာက္ေရႏႈးျခင္းမဟုတ္ပါ။ သိေစလိုျခင္းမွ်သာ.........
၁၉၈၈ အေရးအခင္း အပိုင္း (၁)
၈၈ အေရးအခင္း ေနာက္ခံျဖစ္ရပ္မ်ား
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေန၀င္းအစိုးရသည္ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္မွစတင္ကာ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္အေရးအခင္းမတိုင္မွီထိ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့စဥ္ ကာလ အတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံကိုအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ရာ တိုင္ျပည္တြင္အေၾကြး အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၃၅၀၀ ခန္႕ရွိခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံေတာ္အရံ ေငြေၾကး မွာလည္း ေဒၚလာ သန္း ၂၀ မွ ၃၅ သန္းအထိသာ ရွိခဲ့သည္။ Debt service ratio မွာလည္း ႏိုင္ငံေတာ္ဘတ္ဂ်က္ ၏ တစ္၀က္ခန္႕ျဖစ္တည္လာသည္။ ၁၉၈၇ ခု စက္တင္ဘာလ ၅ရက္ေန႕တြင္ ဦးေန၀င္းအစိုးရမွ ႏိုင္ငံေတာ္အတြင္းလွည့္ ပတ္ သံုးစြဲေနေသာ ၇၅က်ပ္တန္၊၃၅က်ပ္တန္ႏွင့္ ၂၅က်ပ္တန္ ေငြစကၠဴမ်ားအားဖ်က္သိမ္းခဲ့သည့္အတြက္ ေက်ာင္းလခ၊ က်ဴရွင္ လခမ်ားေပးရန္ စုေဆာင္းထားၾကေသာ ေငြမ်ားေပ်ာက္ျခင္းမလွ ေပ်ာက္ခဲ့ရသည့္အတြက္ အဓိကအားျဖင့္ ရန္ကုန္ စက္မႈ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားမ်ား မွ စတင္ကာ အၾကမ္းဖက္ဆႏၵျပမႈမ်ားစတင္ျဖစ္ေပၚလာသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္မ်ားအား ပိတ္၍ ေက်ာင္းသားမ်ားအား အိမ္ျပန္ေစခဲ့သည္။ ထိုအေတာအတြင္း မႏၱေလးတြင္ျဖစ္ေပၚေသာ ဆႏၵျပမႈမ်ားတြင္ သံဃာေတာ္မ်ား၊အလုပ္သမားမ်ားပါ ပါ၀င္လာၿပီး အစိုရပိုင္အေဆာက္အဦးမ်ားအား မီးရိႈ႕ဖ်က္ဆီးျခင္းမ်ား အထိျဖစ္ေပၚလာသည္။ အစိုးရပိုင္သတင္းမီဒီယာ မ်ားမွ သတင္းထိန္ခ်န္မႈမ်ားရွိခဲ့ေသာ္လည္း သတင္းမွာ ေတာမီးေလာင္ သကဲ့ကိုးျမန္မာႏိုင္ငံအႏွံ႕အျပားသို႕လွ်င္ျမန္စြာျပန္႔ႏွံ႔ခဲ့သည္။
ခ်ီးေျခာက္ေရႏႈးျခင္းမဟုတ္ပါ။ သိေစလိုျခင္းမွ်သာ.........
၁၉၈၈ အေရးအခင္း အပိုင္း (၁)
၈၈ အေရးအခင္း ေနာက္ခံျဖစ္ရပ္မ်ား
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေန၀င္းအစိုးရသည္ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္မွစတင္ကာ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္အေရးအခင္းမတိုင္မွီထိ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့စဥ္ ကာလ အတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံကိုအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ရာ တိုင္ျပည္တြင္အေၾကြး အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၃၅၀၀ ခန္႕ရွိခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံေတာ္အရံ ေငြေၾကး မွာလည္း ေဒၚလာ သန္း ၂၀ မွ ၃၅ သန္းအထိသာ ရွိခဲ့သည္။ Debt service ratio မွာလည္း ႏိုင္ငံေတာ္ဘတ္ဂ်က္ ၏ တစ္၀က္ခန္႕ျဖစ္တည္လာသည္။ ၁၉၈၇ ခု စက္တင္ဘာလ ၅ရက္ေန႕တြင္ ဦးေန၀င္းအစိုးရမွ ႏိုင္ငံေတာ္အတြင္းလွည့္ ပတ္ သံုးစြဲေနေသာ ၇၅က်ပ္တန္၊၃၅က်ပ္တန္ႏွင့္ ၂၅က်ပ္တန္ ေငြစကၠဴမ်ားအားဖ်က္သိမ္းခဲ့သည့္အတြက္ ေက်ာင္းလခ၊ က်ဴရွင္ လခမ်ားေပးရန္ စုေဆာင္းထားၾကေသာ ေငြမ်ားေပ်ာက္ျခင္းမလွ ေပ်ာက္ခဲ့ရသည့္အတြက္ အဓိကအားျဖင့္ ရန္ကုန္ စက္မႈ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားမ်ား မွ စတင္ကာ အၾကမ္းဖက္ဆႏၵျပမႈမ်ားစတင္ျဖစ္ေပၚလာသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္မ်ားအား ပိတ္၍ ေက်ာင္းသားမ်ားအား အိမ္ျပန္ေစခဲ့သည္။ ထိုအေတာအတြင္း မႏၱေလးတြင္ျဖစ္ေပၚေသာ ဆႏၵျပမႈမ်ားတြင္ သံဃာေတာ္မ်ား၊အလုပ္သမားမ်ားပါ ပါ၀င္လာၿပီး အစိုရပိုင္အေဆာက္အဦးမ်ားအား မီးရိႈ႕ဖ်က္ဆီးျခင္းမ်ား အထိျဖစ္ေပၚလာသည္။ အစိုးရပိုင္သတင္းမီဒီယာ မ်ားမွ သတင္းထိန္ခ်န္မႈမ်ားရွိခဲ့ေသာ္လည္း သတင္းမွာ ေတာမီးေလာင္ သကဲ့ကိုးျမန္မာႏိုင္ငံအႏွံ႕အျပားသို႕လွ်င္ျမန္စြာျပန္႔ႏွံ႔ခဲ့သည္။
၁၉၈၇ ခု ေအာက္တိုဘာလကုန္ပိုင္းတြင္ေက်ာင္းမ်ားျပန္လည္ဖြင့္လွစ္ေသာအခါ ရန္ကုန္၊မႏၱေလးတို႕မွ ေျမေအာက္ အဖြဲ႕ အစည္းမ်ားသည္ အစိုးရဆန္႕က်င္ေရး စာရြက္စာတမ္းမ်ားအားထုတ္ေ၀ျဖန္ျဖဴးခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ႏို၀င္ဘာလ တြင္ ဗံုး ေဖါက္ခြဲ မႈမ်ားျဖစ္ေပၚသည္အထိဇာတ္ရွိန္အျမင့္ဆံုးျဖစ္ခဲ့သည္။ ေျမေအာက္အဖြဲ႕မ်ားမွ ရဲတပ္ဖြဲ႕အားခ်ိမ္းေျခာက္စာ မ်ား ေပးပို႕ခ်ိမ္း ေျခာက္သည္အထိျဖစ္ခဲ့ရသည္။ ၁၉၈၇ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ တြင္ ကမာၻ႕ကုလသမဂၢ စီးပြားေရး ႏွင့္ လူမႈေရးေကာင္စီမွ ျမန္မာႏိုင္ငံအား ကမာၻ႕တိုးတက္မႈအနည္းဆံုးႏိုင္ငံ (Least Developed Country) LDC စာရင္း တြင္ထဲ့သြင္းလိုက္ ေသာ အခါ အစိုးရအေနႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္၀င္ေငြ တိုးတက္ေစရန္ ေတာင္သူလယ္သမားမ်ား၏ လယ္ယာထုတ္ကုန္မ်ားအား ေစ်းကြက္ ေပါက္ေစ်းထက္ ေလွ်ာ့၍ ၀ယ္ယူပါေတာ့သည္။
ထိုအခါ ေက်းလက္လူထု၏ ေၾသာ့ႏွလံုးနာမႈေၾကာင့္ ဆႏၵျပမႈမ်ားကို ရင္ဆိုင္ ရပါေတာ့သည္။ အဆိုပါဆႏၵျပမႈမ်ားအား လံႈေဆာ္ခဲ့သည္မွာ (၁၉၈၇ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လတြင္ ျပည္သူၾကားျပန္ႏွံ႕ခဲ့ေသာ ဦးေန၀င္း ၏ တပည့္ေဟာင္း ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေအာင္ႀကီး(ၿငိမ္း) ၏ ဦးေန၀င္းထံေပးစာ) ေၾကာင့္ပင္ျဖစ္သည္။အဆိုပါစာတြင္ ဦးေအာင္ႀကီးမွ ဦးေန၀င္းအား ၁၉၆၇ ခုႏွစ္ ဆန္အေရးအခင္း အား အမွတ္ရေစရန္သတိေပးျခင္း ႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္၏ စီးပြားေရးျပန္လည္ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ စီမံကိန္းမ်ား ၏ အားနည္းခ်က္မ်ား အား ေထာက္ျပထားသည့္ အျပင္ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံမ်ား အၾကား ျမန္မာႏိုင္ငံ မွာ ဟာသ ႀကီးတစ္ခုျဖစ္ေနေၾကာင္းတို႕ပါ၀င္သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ဦးေအာင္ႀကီးမွာေနာက္ပိုင္းတြင္ ထိန္းသိမ္းခံလိုက္ရသည္။
![Photo]()
ေရွ႕ဦး ဒီမိုကေရစီ ဆႏၵျပမႈမ်ား
၁၉၈၈ ခုႏွစ္ မတ္လ ၂၂ ရက္ေန႕တြင္ ရန္ကုန္စက္မႈတကၠသိုလ္မွ ေက်ာင္းသားမ်ားႏွင့္ ရပ္ကြက္ထဲမွ လူငယ္အခ်ိဳ႕ သီခ်င္း ေခြ လုဖြင့္ရာမွ အင္းစိန္ႀကိဳ႕ကုန္းရွိ စႏၵာ၀င္းလၻက္ရည္ဆိုင္တြင္ ခိုက္ရန္ျဖစ္ပြားၾကသည္။ အဆိုပါ ရန္ပြဲတြင္ပါ၀င္သူ လူငယ္ တစ္ဦးမွာေက်ာင္းသားမ်ားအားအျပင္းအထန္နာက်င္ေစမႈျဖင့္ဖမ္းဆီးခံရၿပီးမွ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီ အရာရွိ တစ္ဦး ၏ သားျဖစ္ေနသျဖင့္ ျပန္လႊတ္ေပးလိုက္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ားမွ ဌာေနရဲစခန္းအား၀ိုင္၀န္းဆႏၵျပၾကပါသည္။ ထိုအခါ လံုထိန္း ရဲတပ္သား ၅၀၀ ခန္႕ျဖင့္ၿဖိဳခြဲ ႏွိမ္နင္းခဲ့သျဖင့္ စက္မႈတကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသား ေမာင္ဖုန္းေမာ္ ေသနတ္ ထိမွန္ ေသဆံုး ခဲ့ပါသည္။ထို႕ေၾကာင့္ ဒီမိုကေရစီအင္အားစုမ်ားအၾကား ေဒါသအိုးေပါက္ကြဲေစခါ ေနာက္တေန႕တြင္ ပိုမိုမ်ားျပား ေသာေက်ာင္းသားထုႀကီး မွာ ရန္ကုန္စက္မႈတကၠသိုလ္အပါအ၀င္ တကၠသိုလ္ေပါင္းစံု စုေပါင္း၍ activists မ်ားအျဖစ္ စိတ္အားထက္သန္စြာပင္ ရဲတို႕၏ရုန္႕ရင္းမႈမ်ား၊ စီးပြားေရးစီမံခန္႕ခြဲမႈအမွားမ်ား၊ စစ္အာဏာရွင္ဆန္႕က်င္မႈမ်ား အား အရွိန္ ျပင္းစြာ ဆန္႕က်င္လုပ္ေဆာင္လာၾကပါေတာ့သည္။
၁၉၈၈ ခုႏွစ္ မတ္လ ၂၂ ရက္ေန႕တြင္ ရန္ကုန္စက္မႈတကၠသိုလ္မွ ေက်ာင္းသားမ်ားႏွင့္ ရပ္ကြက္ထဲမွ လူငယ္အခ်ိဳ႕ သီခ်င္း ေခြ လုဖြင့္ရာမွ အင္းစိန္ႀကိဳ႕ကုန္းရွိ စႏၵာ၀င္းလၻက္ရည္ဆိုင္တြင္ ခိုက္ရန္ျဖစ္ပြားၾကသည္။ အဆိုပါ ရန္ပြဲတြင္ပါ၀င္သူ လူငယ္ တစ္ဦးမွာေက်ာင္းသားမ်ားအားအျပင္းအထန္နာက်င္ေစမႈျဖင့္ဖမ္းဆီးခံရၿပီးမွ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီ အရာရွိ တစ္ဦး ၏ သားျဖစ္ေနသျဖင့္ ျပန္လႊတ္ေပးလိုက္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ားမွ ဌာေနရဲစခန္းအား၀ိုင္၀န္းဆႏၵျပၾကပါသည္။ ထိုအခါ လံုထိန္း ရဲတပ္သား ၅၀၀ ခန္႕ျဖင့္ၿဖိဳခြဲ ႏွိမ္နင္းခဲ့သျဖင့္ စက္မႈတကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသား ေမာင္ဖုန္းေမာ္ ေသနတ္ ထိမွန္ ေသဆံုး ခဲ့ပါသည္။ထို႕ေၾကာင့္ ဒီမိုကေရစီအင္အားစုမ်ားအၾကား ေဒါသအိုးေပါက္ကြဲေစခါ ေနာက္တေန႕တြင္ ပိုမိုမ်ားျပား ေသာေက်ာင္းသားထုႀကီး မွာ ရန္ကုန္စက္မႈတကၠသိုလ္အပါအ၀င္ တကၠသိုလ္ေပါင္းစံု စုေပါင္း၍ activists မ်ားအျဖစ္ စိတ္အားထက္သန္စြာပင္ ရဲတို႕၏ရုန္႕ရင္းမႈမ်ား၊ စီးပြားေရးစီမံခန္႕ခြဲမႈအမွားမ်ား၊ စစ္အာဏာရွင္ဆန္႕က်င္မႈမ်ား အား အရွိန္ ျပင္းစြာ ဆန္႕က်င္လုပ္ေဆာင္လာၾကပါေတာ့သည္။
ေမလလယ္ခန္႕တြင္ ဆႏၵျပမႈမ်ားပိုမိုအရွိန္ရလာၿပီး တပ္မေတာ္တြင္းမွပင္ ဆန္႔က်င္မႈမ်ားျဖစ္ေပၚလာသည္ကိုေတြ႕ ရပါသည္။ ေမ ၁၆ရက္ေန႕ တစ္ပါတီအာဏာရွင္စနစ္ ဖ်က္သိမ္းရန္ေတာင္းဆိုေသာ ေက်ာင္းသားထု ခ်ီတက္ ဆႏၵျပပြဲအား အင္းယားကန္ေရွ႕တြင္ စစ္သားမ်ားထံဦးတည္ခ်ီတက္ေနစဥ္ ေနာက္ပိုင္းမွ လံုထိန္းရဲမ်ားက တုတ္ႏွင့္ရုိက္သတ္ျခင္း၊ မုဒိန္း က်င့္ျခင္းမ်ားျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္ဟုသတင္းမ်ားထြက္ေပၚလာသည္အထိ ရက္စက္စြာ ႏွိမ္နင္းၿဖိဳခြဲခဲ့ၾကပါသည္။
![Photo]()
ဦးေန၀င္းႏႈတ္ထြက္ျခင္း
၁၉၈၈ ခု ဇြန္လလယ္တြင္မူ လူအုပ္ႀကီးမ်ားျဖင့္ ဆႏၵျပမႈမ်ားမွာ ရန္ကုန္အပါအ၀င္ ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားတြင္ ေန႕စဥ္ ျမင္ေတြ႕ လာခဲ့ရပါသည္။ ပဲခူး၊ မႏ ၱေလး၊ ထား၀ယ္၊ ေတာင္ငူ၊ စစ္ေတြ၊ ပခုကၠဴ၊ ၿမိတ္၊ မင္းဘူး ႏွင့္ ျမစ္ႀကီးနားတို႕ တြင္ စံတင္ ေလာက္ေသာျဖစ္စဥ္မ်ားျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ ပါတီစံုဒီမိုကေရစီ စနစ္ထူေထာင္ရန္ေတာင္းဆိုလာခဲ့ၾကပါသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ဦးေန၀င္း က ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၂၃ ရက္တြင္ လႊတ္ေတာ္ ၌ ႏႈတ္ဆက္မိန္႕ခြန္းေျပာၾကား၍ ပါတီစံုစနစ္ တည္ေထာင္ ႏိုင္ရန္ ၎အေနႏွင့္ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီမွ ႏႈတ္ထြက္ခါ ပါတီကိုလည္းဖ်က္သိမ္းေတာ့မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေၾကျငာ ခဲ့ပါသည္။ ထိုမိန္႕ခြန္း၏ အထင္ရွားဆံုးစာသားမွာ “ တပ္မေတာ္ ဆိုတာ ေသနတ္ကိုမိုးေပၚေထာင္ပစ္ မွာမဟုတ္ဘူး၊ ထိေအာင္ပစ္မွာ” ဟူေသာ အဓိၶပါယ္ရွိေသာ စာသားပင္ျဖစ္ပါသည္။ ဦးေန၀င္း၏ေနရာတြင္ ရန္ကုန္သားသတ္သမားဟု နာမည္ဆိုး ျဖင့္ေက်ာ္ၾကားလာမည့္ ဦးစိန္လြင္(ဗိုလ္ခ်ဳပ္စိန္လြင္) က ဆက္ခံခဲ့ပါသည္။
၁၉၈၈ ခု ဇြန္လလယ္တြင္မူ လူအုပ္ႀကီးမ်ားျဖင့္ ဆႏၵျပမႈမ်ားမွာ ရန္ကုန္အပါအ၀င္ ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားတြင္ ေန႕စဥ္ ျမင္ေတြ႕ လာခဲ့ရပါသည္။ ပဲခူး၊ မႏ ၱေလး၊ ထား၀ယ္၊ ေတာင္ငူ၊ စစ္ေတြ၊ ပခုကၠဴ၊ ၿမိတ္၊ မင္းဘူး ႏွင့္ ျမစ္ႀကီးနားတို႕ တြင္ စံတင္ ေလာက္ေသာျဖစ္စဥ္မ်ားျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ ပါတီစံုဒီမိုကေရစီ စနစ္ထူေထာင္ရန္ေတာင္းဆိုလာခဲ့ၾကပါသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ဦးေန၀င္း က ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၂၃ ရက္တြင္ လႊတ္ေတာ္ ၌ ႏႈတ္ဆက္မိန္႕ခြန္းေျပာၾကား၍ ပါတီစံုစနစ္ တည္ေထာင္ ႏိုင္ရန္ ၎အေနႏွင့္ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီမွ ႏႈတ္ထြက္ခါ ပါတီကိုလည္းဖ်က္သိမ္းေတာ့မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေၾကျငာ ခဲ့ပါသည္။ ထိုမိန္႕ခြန္း၏ အထင္ရွားဆံုးစာသားမွာ “ တပ္မေတာ္ ဆိုတာ ေသနတ္ကိုမိုးေပၚေထာင္ပစ္ မွာမဟုတ္ဘူး၊ ထိေအာင္ပစ္မွာ” ဟူေသာ အဓိၶပါယ္ရွိေသာ စာသားပင္ျဖစ္ပါသည္။ ဦးေန၀င္း၏ေနရာတြင္ ရန္ကုန္သားသတ္သမားဟု နာမည္ဆိုး ျဖင့္ေက်ာ္ၾကားလာမည့္ ဦးစိန္လြင္(ဗိုလ္ခ်ဳပ္စိန္လြင္) က ဆက္ခံခဲ့ပါသည္။